„Wpływ powodzi na wykonanie świadczeń umownych”

Powódź może prowadzić do częściowej lub całkowitej niemożności wykonania świadczenia umownego. W sytuacji gdy wykonanie świadczenia stało się niemożliwe, na skutek powodzi, wówczas zobowiązany do wykonania świadczenia (dłużnik) zostaje zwolniony z jego realizacji i nie może domagać się świadczenia wzajemnego. Jeżeli jednak dłużnik już otrzymał świadczenie wzajemne, wówczas jest zobowiązany do jego zwrotu zgodnie z przepisami o bezpodstawnym wzbogaceniu.  Świadczenie jest uznawane za niemożliwe, gdy żadna osoba, nie tylko sam dłużnik, nie jest w stanie go zrealizować [1]. 

 

Natomiast, gdy powódź uniemożliwiła realizację części świadczenia, wówczas zobowiązany do wykonania świadczenia (dłużnik) traci prawo do odpowiedniej części wzajemnego świadczenia.

 

Od następczej niemożności wykonania świadczenia umownego należy odróżnić niemożność gospodarczą [2], czyli sytuację, w której co prawda nadal świadczenie może zostać wykonane, ale na skutek gwałtownie zmienionych warunków, znacząco zwiększyły się zakres prac i ich koszty, czego nie można było przewidzieć przy zawieraniu umowy. Powstaje wówczas rażąca dysproporcja między wartością przedmiotu świadczenia, a oczekiwanych przez stronę korzyści i kosztów, które należy ponieść, aby wykonać zobowiązanie. W takiej sytuacji pozostaje renegocjowanie postanowień umowy, a w razie braku porozumienia niezbędne będzie rozstrzygnięcie w sądzie.

Sąd może określić sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet rozwiązać umowę, uwzględniając wzajemne rozliczenia, kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym (art. 3571 § 1 k.c.).