Bieżącą (czerwiec 2024 r.) sytuację ogólną gospodarstw rolnych kierujący ocenili podobnie jak w grudniu 2023 r. Prognozy rolników dotyczące sytuacji ich gospodarstw rolnych w II półroczu br. są bardziej pesymistyczne w porównaniu z prognozami na I półrocze br. Zmiany jakie zaszły w I półroczu br. oceniono niekorzystnie, ale mniej pesymistycznie niż w II półroczu ub. roku. Wartość wskaźnika zmiany sytuacji ogólnej gospodarstw rolnych wskazuje nadal na złą koniunkturę
Oceny dotyczące sytuacji gospodarstw rolnych mogły się różnić w zależności od kilku czynników, takich jak: forma prawna gospodarstwa rolnego, powierzchnia użytków rolnych, ukierunkowanie produkcyjne gospodarstw rolnych, rodzaj prowadzonych upraw i gatunków/grup użytkowych utrzymywanych zwierząt gospodarskich, a także wiek i wykształcenie osoby kierującej gospodarstwem rolnym.
Analiza sald odpowiedzi na pytania dotyczące ogólnej sytuacji gospodarstw wykazała m. in., że:
Zmiana w koniunkturze w I półroczu 2024 r.
W I półroczu br. wartości sald odpowiedzi na pytania dotyczące zmiany: ogólnej sytuacji gospodarstw rolnych, popytu na wytwarzane produkty rolne oraz opłacalności produkcji rolniczej były ujemne. Odnotowano wzrost wartości tych sald w porównaniu z II półroczem 2023 r., a także w ujęciu rocznym.
W porównaniu z dwiema poprzednimi edycjami badania największy wzrost wartości salda (odpowiednio o 8,0 p. proc. i 4,9 p. proc.) odnotowano dla pytania o zmianę popytu na wytwarzane produkty rolne.
W I półroczu br. kierujący gospodarstwami rolnymi najmniej pesymistycznie ocenili zmianę popytu, natomiast najbardziej negatywnie oceniona została opłacalność produkcji rolniczej.
W bieżącej edycji badania najbardziej pesymistycznie zmianę ogólnej sytuacji gospodarstw rolnych ocenili kierujący gospodarstwami wielokierunkowymi (saldo minus 45,2 p. proc.). Natomiast najmniej pesymistyczne oceny w tym zakresie wyrazili prowadzący gospodarstwa ukierunkowane na produkcję zwierzęcą (saldo minus 37,3 p. proc.).
W porównaniu z drugą połową ub. roku, odnotowano nieznaczny spadek wartości salda dla gospodarstw wielokierunkowych (o 1,7 p. proc.) i dla gospodarstw ukierunkowanych na produkcję zwierzęcą (o 0,2 p. proc.). W stosunku do I półrocza 2023 r. zaobserwowano wzrost odpowiednio o 3,4 p. proc. i o 4,6 p. proc.
Mimo utrzymanych negatywnych ocen, poprawę opinii w porównaniu z dwoma poprzednimi edycjami badania odnotowano jedynie wśród kierujących gospodarstwami nastawionymi na produkcję roślinną – wzrost wartości salda o 5,0 p. proc. w porównaniu z II półroczem 2023 r. oraz o 7,1 p. proc. w skali roku.
Kierujący gospodarstwami rolnymi, bez względu na dominujący typ produkcji rolniczej, wyrazili negatywne oceny odnośnie zmiany opłacalności produkcji. W bieżącej edycji badania najbardziej pesymistyczni w swoich ocenach byli kierujący gospodarstwami wielokierunkowymi.
W I półroczu 2024 r. 71,2% prowadzących chów koni oceniło, że opłacalność produkcji pogorszyła się, a 0,3% że poprawiła się. Pozostali odpowiedzieli, że opłacalność produkcji pozostała bez zmian. |
Największe pogorszenie ocen (o 6,6 p. proc.) w porównaniu z II półroczem ub. roku odnotowano u producentów produktów zwierzęcych. Wśród nich najbardziej negatywnie zmiany opłacalności produkcji ocenili prowadzący chów koni (saldo minus 70,9 p. proc.), a najmniej – brojlerów (minus 46,6 p.proc.).
W porównaniu z poprzednim półroczem wzrost salda odnotowano jedynie dla gospodarstw ukierunkowanych na produkcję roślinną. Najmniej pesymistyczne oceny zmiany opłacalności produkcji wyrazili prowadzący uprawy pod osłonami (saldo minus 36,8 p.proc.), natomiast najbardziej negatywne oceny wyrazili prowadzący uprawy rzepaku i rzepiku (saldo minus 69,4 p. proc.).
14,2% prowadzących plantacje drzew i krzewów owocowych oceniło, że popyt na wytwarzane produkty rolne wzrósł, a 26,8% że zmniejszył się. Pozostali odpowiedzieli, że popyt pozostał bez zmian. |
W I półroczu br. oceny rolników dotyczące zmiany popytu na wytwarzane produkty rolne były na ogół korzystniejsze w porównaniu z II półroczem 2023 r., jak i w skali roku. Największy wzrost salda odpowiedzi w porównaniu z notowanym w dwóch poprzednich edycjach badania odnotowano wśród kierujących gospodarstwami nastawionymi na produkcję roślinną – o 8,8 p. proc. w porównaniu z II półroczem 2023 r. oraz 12,4 p. proc. w stosunku do analogicznego okresu ub. roku.
W tej grupie najmniej pesymistyczne oceny wyrazili uprawiający rośliny pod osłonami (saldo minus 7,7 p. proc.), a najbardziej negatywne hodowcy buraków cukrowych (minus 28,0 p. proc.).
Jedynie u producentów produktów zwierzęcych przewaga opinii negatywnych nad pozytywnymi była wyższa niż w poprzedniej edycji badania. Najbardziej niekorzystnie zmiany popytu na wytwarzane produkty rolne ocenili kierujący gospodarstwami rolnymi prowadzący chów koni (saldo minus 46,6 p. proc.), natomiast najmniej brojlerów (minus 12,4 p.proc.).
Wojna w Ukrainie
W bieżącej edycji badania 22,5% wszystkich użytkowników gospodarstw rolnych wskazało, że wojna w Ukrainie zagraża stabilności w funkcjonowaniu ich gospodarstw rolnych (wzrost o 1,5 p. proc. w stosunku do poprzedniej edycji badania). Od II edycji 2022 r. odsetek wskazań tego wariantu odpowiedzi sukcesywnie wzrasta wśród użytkowników gospodarstw rolnych: w I półroczu br. wyniósł 22,5%, podczas gdy w II edycji 2022 r. kształtował się na poziomie 16,9% (wzrost o 5,6 p. proc.).
W stosunku do poprzedniej edycji badania o 3,4 p. proc. wzrósł również odsetek odpowiedzi wskazujący na brak negatywnych skutków wojny w Ukrainie na funkcjonowanie gospodarstw rolnych.
Jednocześnie zaobserwowano spadek wskazania przez użytkowników gospodarstw rolnych, dla których wojna w Ukrainie miała poważne skutki (spadek o 2,3 p. proc. w stosunku do poprzedniej edycji), jak i nieznaczny wpływ na funkcjonowanie ich gospodarstw (spadek o 2,6 p. proc.).
oprac, e-mk, ppr.pl