W sprawie wiejskiej oświaty

Zdaniem członków Związku Gmin Wiejskich RP prowadzone obecnie przez Rząd RP prace nad zmianą prawa oświatowego oraz systemu finansowania polskiej edukacji tylko w części uwzględniają oczekiwania samorządów wiejskich. Preferowana przez ministerstwo Edukacji Narodowej koncepcja lokalnego „bonu oświatowego” jest skierowana do samorządów wielkomiejskich i powiatowych.
Jak podkreślają członkowie ZGWRP  ta propozycja jest oderwana  w swych istotnych założeniach od realiów wiejskiej oświaty. Problemem gmin wiejskich nie jest podzielenie części oświatowej subwencji ogólnej na kształcenie uczniów wiejskich szkół, lecz brak korelacji pomiędzy kwotą subwencji a rzeczywistymi kosztami prowadzenia szkół na wsi, przy jednoczesnym braku możliwości zasilenia lokalnego systemu edukacji środkami własnymi.Z tego powodu wszelkie prace nad systemem finansowania edukacji muszą uwzględniać dwa poziomy: bon oświatowy rządowy i bon oświatowy lokalny. Ten pierwszy, naliczany algorytmem podziału części oświatowej subwencji ogólnej musi zawierać koszty kształcenia niezależne od woli samorządów, a szczególnie pokrywać w całości koszty rzeczywistych wynagrodzeń nauczycieli, obsługi i bieżącego utrzymania budynków szkolnych. Aby spełniony był ten warunek, niezbędne jest wystandaryzowanie kosztów oświatowych w skali całego kraju. Na tej podstawie ustalić można wartość „bonu oświatowego rządowego”.
Dopiero spełnienie tego warunku pozwoli na skonkretyzowanie wartości „bonu oświatowego”, który będzie stanowił sumę tego pierwszego i drugiego, lokalnego, zależnego istotnie od woli i możliwości samorządu.
- Jest to jedyna, jak się wydaje, droga do rzetelnego zbudowania systemu finansowania polskiej edukacji. Jest to również jedyny sposób na powstrzymanie pogłębiających się różnic w dostępie dzieci i młodzieży do edukacji na dobrym, europejskim poziomie.
- Dlatego apelujemy o uwzględnienie wielokrotnie podnoszonych przez ZGWRP wniosków w sprawie: zwiększenia środków na oświatę w budżecie państwa, opracowania standardów edukacyjnych, subwencjonowania ucznia 6-letniego,ograniczenia roli kuratora wyłącznie do kwestii nadzoru pedagogicznego, możliwości przekształcania szkół bez konieczności ich likwidacji, pilnej nowelizacji Karty Nauczyciela, a szczególnie podwyższenia pensum dydaktycznego, likwidacji dodatków wiejskich i mieszkaniowych oraz odstąpienia od obowiązku corocznego uchwalania regulaminu wynagrodzenia nauczycieli przez Rady Gminy oraz uzależnienia zarobków nauczyciela od typu szkoły, w której pracuje.
Spełnienie tych warunków umożliwi racjonalizację wydatków na oświatę. Jest także ważne dla tworzenia „bonu oświatowego” w znaczeniu, jakie chcemy nadać temu pojęciu. Przyjmujemy z zadowoleniem, że prace nad zmianami prawa oświatowego zostały rozpoczęte. Ważne jest jednak, by zostały jak najszybciej zakończone rozwiązaniami, na które samorządy wiejskie czekają od lat – mówi Mariusz Poznański , przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP.