Po przystąpieniu do Unii Europejskiej polscy studenci nie będą musieli płacić za studia w państwach, w których studia są nieodpłatne dla obywateli tych państw. W pozostałych krajach UE, np. w Wielkiej Brytanii, Polacy będą płacili tyle samo, co miejscowi studenci. Ci, którzy wyjadą wraz z rodzicami i będą na ich utrzymaniu, będą mieli możliwość otrzymywania stypendium. Natomiast wyjeżdżający na studia na własną rękę, podobnie jak inni studenci z państw członkowskich UE, powinni zagwarantować sobie środki na utrzymanie.
Ci studenci, których stać na wyjazd na studia zagraniczne, podejmują je na własną rękę. Po przystąpieniu Polski do Unii będzie to łatwiejsze, gdyż uzyskają takie same prawa, jakie mają obywatele tych państw, poza prawem do pomocy socjalnej.
Polscy studenci będą mogli podjąć studia w każdym z państw Unii Europejskiej, okazując polską maturę. Chociaż systemy edukacyjne państw Unii Europejskiej pozostają w kompetencjach państw członkowskich, to Unia wspiera współpracę tych państw w dziedzinie edukacji. Poza tym przedstawiciele resortów edukacji reprezentujący państwa europejskie, także spoza UE, wyrazili w Deklaracji Bolońskiej z 1999 roku wolę utworzenia do roku 2010 Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego.
Sygnatariusze deklaracji zobowiązali się do przyjęcia porównywalnych systemów uzyskiwania dyplomów, przyjęcia dwustopniowego systemu kształcenia wyższego (licencjat i magisterium), ustalenia i uzupełnienia europejskiego systemu transferu punktów kredytowych, promocji mobilności studentów i pracowników naukowych oraz promowania europejskiego wymiaru szkolnictwa wyższego, czyli wprowadzania tematyki integracyjnej do programu studiów.
W Polsce wdrażany jest system punktowy ECTS, problematyka integracji europejskiej wprowadzona została do programów studiów na prawie wszystkich uczelniach. Od przyszłego roku akademickiego pojawi się też na uczelniach nowy kierunek: europeistyka. Polscy studenci już teraz wyjeżdżają na stypendia w ramach programów: Socrates-Erasmus czy Leonardo da Vinci. W ramach Socratesa-Erasmusa od roku 1998 (od kiedy Polska w pełni uczestniczy w programie) do listopada 2002 wyjechało ponad 12 tys. studentów. Najwięcej udaje się do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Francji.
Po przystąpieniu Polski do UE zacznie obowiązywać system uznawania kwalifikacji zawodowych. Regulują to odpowiednie dyrektywy. Polscy nauczyciele ubiegający się o pracę za granicą będą mogli zwrócić się do organu uznającego kwalifikacje w innym kraju. Jeżeli po porównaniu kwalifikacji okaże się, że są zasadnicze różnice, np. w kształceniu i szkoleniu przygotowującym do zawodu, będą musieli odbyć staż adaptacyjny lub przystąpić do testu. Programy studiów na polskich uczelniach spełniają wymagania dotyczące standardów wykształcenia, więc polscy lekarze, dentyści, weterynarze, architekci czy pielęgniarki będą mogli podejmować pracę w innych państwach członkowskich Unii. Od 1984 roku istnieje utworzona przez Komisję Europejską sieć koordynowania współpracy krajowych ośrodków informowania, dotyczących wykształcenia akademickiego NARIC. Należy do niej polskie Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej.