Uwaga na bezpieczeństwo pracy podczas żniw

Trwa okres wzmożonych sezonowych prac przy zbiorze zbóż i innych płodów rolnych. Latem osoby pracujące w rolnictwie są narażone na zwiększone ryzyko wypadków, z powodu dużego natężenia prac, związanych z nim pośpiechem i wysiłkiem fizycznym, warunkami pogodowymi.

Według danych KRUS, w okresie żniw wypadkom ulega średnio jedna czwarta osób spośród ogółu poszkodowanych w wypadkach przy pracy w gospodarstwach rolnych w skali roku. W tym czasie przyczyną niemal połowy wypadków są upadki osób, około 11% to wypadki związane z pochwyceniem i uderzeniem przez części ruchome maszyn i urządzeń, 12% stanowią zdarzenia spowodowane uderzeniem, przygnieceniem lub pogryzieniem przez zwierzęta inwentarskie.

W ostatnich latach od trzech do pięciu rolników rocznie straciło życie podczas zbioru słomy i siana, np. z powodu niewyłączenia prasy przed rozpoczęciem naprawiania, zakładania sznurka albo usuwania zapchań, zbyt szybkiego rozpoczęcia czynności po unieruchomieniu napędu maszyny. Zagrożeniem dla osób obsługujących kombajny zbożowe są upadki podczas wchodzenia i wychodzenia z kabiny, skaleczenia kończyn ostrymi elementami aparatu tnącego, przygniecenia przez elementy urządzenia oraz pochwycenia i uderzenia przez jej ruchome części.

Z kolei podczas transportu objętościowych ładunków dochodzi do upadków wskutek niedozwolonego przebywania osób na przyczepach i wozach. Upadki  często też są spowodowane używaniem do prac w gospodarstwie nieodpowiedniego obuwia roboczego i odzieży roboczej. Z raportów Kasy o okolicznościach wypadków spowodowanych upadkiem wynika, że w wyniku poślizgnięcia się, osoby, ratując się przed upadkiem, odruchowo chwytały się prasy, miażdżąc sobie palce dłoni. Zbyt luźna  odzież noszona przy obsłudze maszyn, brak osłon przy tych urządzeniach, doprowadza do wielu drastycznych przypadków wciągnięcia osób przez wirujące elementy maszyn.

Do sezonowych zagrożeń dla życia i zdrowia rolników należą porażenia piorunem i nagłe zachorowania, spowodowane długotrwałą wyczerpującą pracą w wysokich temperaturach.


Wielu wypadkom w rolnictwie można zapobiec poprzez właściwą organizację pracy i przestrzeganie następujących zasad:

•      dbanie o ład i porządek w obejściu gospodarstwa,

•     użytkowanie sprawnych maszyn i urządzeń, wyposażonych w osłony i zabezpieczenia ruchomych części, sprawny układ hamulcowy i kierowniczy oraz sygnalizację świetlną,

•     wykonywanie napraw, usuwanie awarii, zanieczyszczeń i zapchań po wyłączeniu silnika i WOM,

•     przebywanie w bezpiecznej odległości od pracujących maszyn i urządzeń,

•     prawidłowe zabezpieczenie maszyn i urządzeń podczas pracy i postoju,

•     używanie maszyn wyposażonych w mocne i dobrze zamontowane drabinki oraz schodki wejściowe do kabin, przyczep i na pomosty oraz wchodzenie i schodzenie z nich przodem do maszyny,

•     nie przewożenie ludzi na przyczepach, błotnikach ciągników, w nieprzystosowanych do tego celu kabinach ciągników, na zaczepach, pomostach i ładunkach,

•     zabezpieczenie przewożonych ładunków objętościowych przed upadkiem i osunięciem ze środka transportu,

•     stosowanie odzieży roboczej przylegającej do ciała i obuwia przylegającego do kostki na protektorowanej podeszwie,

•     zapewnienie właściwej opieki dzieciom, oraz wydzielenie dzieciom specjalnego miejsca do zabawy, z dala od miejsca wykonywania pracy w gospodarstwie,

•     stosowanie przerw w pracy na odpoczynek i regenerację sił, ograniczenie ekspozycji ciała na działanie słońca i wysokich temperatur.

Kasa podkreśla, że zły stan techniczny użytkowanych maszyn i urządzeń, wykonywanie wielu różnorodnych i wyczerpujących czynności jednocześnie, spiętrzenie pracy i pośpiech, który towarzyszy zmiennym warunkom pogodowym, są najczęstszymi przyczynami tragicznych w skutkach wypadków.

Więcej o bezpieczeństwie pracy w gospodarstwach rolnych, m.in. z maszynami, ciągnikami rolniczymi, zwierzętami hodowlanymi itd. w telewizyjnym cyklu pt. ”Polska za miastem”, zrealizowanym przy udziale Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Audycje dostępne są na stronie KRUS, pod linkiem: http://www.krus.gov.pl/multimedia/video/polska-za-miastem/.