Pomidory dobre z natury

Produkcja pomidorów pod osłonami z roku na rok rośnie przekonuje Maciej Mularski, prezes Stowarzyszenia Producentów Pomidorów i Ogórków Pod Osłonami.

1. Jaka jest obecnie w Polsce wielkość produkcji pomidorów?

Produkcja pomidorów w Polsce wynosi 712 tys. ton,  co  daje nam 7. miejsce w  unijnym zestawieniu. W 2011 roku kraje UE wyprodukowały łącznie 16 134 tys. ton pomidorów, co jest spadkiem o 10,3% w stosunku do roku 2000. Rynek zdominowany jest przez Włochy i Hiszpanię, których produkcja odpowiada za 60,83% całkowitej produkcji.
Do największych producentów pomidorów w Unii Europejskiej należą Włochy (5,132 mln ton w 2012 roku), Hiszpania (4,007 mln ton w 2012 roku) i Portugalia (1,393 mln. ton w 2012 roku). Na tak wysokie zbiory w tych państwach wpływ mają przede wszystkim sprzyjające warunki atmosferyczne i optymalny okres wegetacji. Większość areałów uprawnych Unii znajduje się w obrębie umiarkowanej strefy klimatycznej, dlatego też zdecydowana część pomidorów uprawiana jest pod osłonami, a krajami dominującymi właśnie w takiej produkcji są Hiszpania, Włochy, Holandia, Francja czy Belgia.
Bardzo istotny wpływ na dynamikę wzrostu produkcji pomidorów ma rozwój upraw pod osłonami, gwarantujących stabilność warunków oraz lepszą wydajność. Na przestrzeni ostatnich 5 lat zwiększeniu uległa wielkość produkcji, choć znaczący rozwój miał miejsce dopiero w roku 2012, kiedy produkcja osiągnęła 498 tys. ton.
Dla porównania, w 2008 r. produkcja wahała się w przedziale 445,2 tys. ton, zaś w 2011 r. wzrosła do poziomu 439 tys. ton. Zmiana była więc niewielka i nie przekraczała 1% rok do roku. Natomiast w  2012 r. wzrost w stosunku poprzedniego roku wyniósł ponad 14%.  

2. Jakie jest przeznaczenie tych warzyw - rynek krajowy czy eksport?

Według danych Stowarzyszenia Producentów Pomidorów i Ogórków Pod Osłonami blisko 80% produkcji jest sprzedawane na rynku wewnętrznym. Pozostałe 20% stanowi eksport - głównymi odbiorcami byli dotychczas: Rosja, Ukraina, Białoruś, Czechy, Niemcy i Wielka Brytania.
Spośród tej grupy, do momentu wprowadzenia blokady 50% eksportu przypadało na Rosję, a dołączając Ukrainę i Białoruś osiągał on poziom 75%.
Jednocześnie należy pokreślić, iż potencjał rozwoju eksportu pomidorów z Polski stanowi sąsiedztwo dwóch największych importerów pomidorów w Europie – Rosji i Niemiec. W latach 2005 – 2013 zanotowano dużą dynamikę importu pomidorów na rynek rosyjski, który wzrósł z 351,8 tys. ton do 852,5 tys. ton, osiągając według danych Factsheet Russia wartość 1101,8 mln USD.

3. Jakie są główne cele Stowarzyszenia i jakie działania reprezentujące branżę Państwo prowadzą?

Najważniejsze cele Stowarzyszenia to reprezentowanie zbiorowych interesów członków przed organami władzy ustawodawczej i wykonawczej, terenowymi organami rządowej administracji i organami samorządu terytorialnego oraz państwowymi jednostkami organizacyjnymi, a także pośredniczenie w działaniach w stosunku do osób trzecich i współpraca w zakresie procesów legislacyjnych;. Do naszych kompetencji należy również podnoszenie wiedzy i umiejętności efektywnego gospodarowania, upowszechnianie osiągnięć naukowych z zakresu warzywnictwa pod osłonami, współudział w pracach badawczych i naukowych, wspieranie działań edukacyjnych, w tym w zakresie ekologii i ochrony środowiska. Dużą wagę przykładany do wymiana informacji rynkowych dotyczących warzyw szklarniowych ze szczególnym uwzględnieniem pomidorów i ogórków oraz do promocji wysokiej jakości polskich warzyw szklarniowych oraz ich spożycia ze względu na  walory zdrowotne i smakowe.
Stowarzyszenie za kluczowy cel stawia sobie integrację wewnątrz branży, wymianę doświadczeń, wspomaganie przedsiębiorczości oraz rozwoju techniki i innowacyjności, wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w codziennej pracy ogrodniczej.
Do najistotniejszych działań, jakie podjęło SPPIOPO możemy zaliczyć m.in. poprawę efektywności czynności kontrolnych identyfikacji i oznakowania produktów, eliminowanie nieuczciwych praktyk na rynku, tworzenie grup zakupowych, udział w konsultacjach społecznych PROW 2014-2020. Ważną rolę odegraliśmy w działaniach związanych z embargiem nałożonym przez Federację Rosyjską oraz w reakcji na wzmożone kontrole na granicy polsko-czeskiej.

4. Jakie działania promujące spożycie pomidorów wśród polskich konsumentów prowadzi Stowarzyszenie?

Według Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej na przestrzeni ostatnich 5 lat średnia wielkość spożycia pomidorów na mieszkańca w ciągu roku wynosiła zaledwie 9,98 kg na osobę przy wartości 9,84 kg w roku 2012.
Jeśli chodzi o działania promocyjne to w kwietniu złożyliśmy w Agencji Rynku Rolnego dokumentację związaną z programem „Pomidory dobre z natury". Program przeszedł  pozytywną weryfikację w ARR, a obecnie znajduje się w Komisji Europejskiej. W przypadku otrzymania dofinansowania, w 2016 roku wystartuje 3-letnia kampania promocyjno-informacyjna dotycząca właśnie pomidorów. Działania będą prowadzone na terenie Polski oraz Niemiec, a ich celem będzie zwiększenie spożycia pomidorów poprzez uświadomienie konsumentom korzyści płynących z ich spożywania.

5. Jak zachęciłby Pan Polaków do spożywania większej ilości ogórków i pomidorów?

Pomidor jest wysoko cenionym owocem, który dzięki wielu możliwościom i formom spożycia wzbudza zdecydowanie pozytywne skojarzenia. Najcenniejszą cechą pomidorów są przede wszystkim ich wartości odżywcze. Duży owoc pomidora (ok. 180 g) pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C w 60%. Zawiera też witaminę E (25% dziennego zapotrzebowania) beta-karoten, witaminy z grupy B (działają korzystnie na układ nerwowy), w tym witamina PP (wpływa na metabolizm cukru i cholesterolu we krwi), a także witamina K (reguluje krzepliwość krwi). Według Światowej Organizacji Zdrowia jest jednym z najlepszych źródeł antyoksydantów, w szczególności likopenu, który jest równocześnie odpowiedzialny za czerwony kolor owocu. Dieta bogata w likopen zapobiega zawałom serca i rozwojowi miażdżycy.
Pomidory są również bogatym źródłem składników mineralnych, w szczególności potasu, ale również wapnia, magnezu, żelaza, manganu czy kobaltu.
Jest jeszcze jeden aspekt, który przemawia za promowaniem spożywania pomidorów. Są one doskonałym składnikiem diety nie tylko z powodu wartości odżywczych, ale również ze względu na bardzo niską kaloryczność. Aż w 93% pomidory składają się z wody, a 100 g owocu to jedynie 15 kcal. Przy tym, ze względu na zawartość błonnika zapewniają uczucie sytości.
Polecam więc codzienne spożywanie pomidorów – owoców dobrych z natury!