Standardy jakości handlowej dla wybranych świezych owoców i warzyw

1. Podstawy prawne.

Standardy jakości handlowej dla świeżych owoców i warzyw są wprowadzane rozporządzeniami Komisji (WE) zgodnie z postanowieniami artykułu 2 rozporządzenia Rady (WE) Nr 2200/96 w sprawie wspólnej organizacji rynku
owoców i warzyw. Artykuł ten mówi, że dla zrealizowania celów wspólnej organizacji rynku owoców i warzyw ustanowione zostają standardy dotyczące świeżych owoców i warzyw objętych wspólną organizacją rynku. Standardy te są opracowywane na bazie norm Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG/ONZ) tworzonych w ramach prac Grupy Roboczej ds. standaryzacji produktów nietrwałych i rozwoju jakości.


2. Konstrukcja standardów jakości handlowej.

Wszystkie unijne standardy jakości handlowej dla poszczególnych owoców i warzyw skonstruowane są w ten sam sposób i zawierają te same elementy:
- okreElenie produktu,
- postanowienia dotyczące jakości,
- postanowienia dotyczące wielkości,
- postanowienia dotyczące tolerancji,
- postanowienia dotyczące prezentacji,
- postanowienia dotyczące znakowania.


3. Określenie produktu.

W punkcie tym zapisane jest jaki produkt jest przedmiotem standardu, podana jest jego nazwa łacińska oraz
informacja, że standard nie obejmuje produktów przeznaczonych do przetwórstwa.

4. Postanowienia dotyczące jakości.

W punkcie tym zawarte są wymagania minimalne oraz szczegółowe wymagania dla poszczególnych klas jakości: klasy Ekstra, klasy I oraz klasy II, z tym, że nie dla wszystkich produktów ustanowione są wszystkie te klasy
(np. cebula ma tylko klasę I i II). Wymagania minimalne są praktycznie jednakowe dla wszystkich produktów i zgodnie z nimi produkty powinny być:
- całe (w zależnoEci od produktu są możliwe uwagi);
- zdrowe; nie dopuszcza się produktów z objawami gnicia lub zepsucia, które czynią je niezdatnymi do spożycia;
- czyste, praktycznie wolne od jakichkolwiek widocznych zanieczyszczeń obcych (w zależności od produktu dopuszczalne są odchylenia dotyczące śladów ziemi);
- praktycznie wolne od szkodników;
- praktycznie wolne od uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki;
- bez nadmiernego zawilgocenia powierzchniowego;
- bez obcych zapachów i/lub smaków
- dostatecznie rozwinięte i odpowiednio dojrzałe.
- inne dodatkowe wymagania w zależności od produktu

Ponadto stopień rozwoju i jakość produktów powinny być takie, aby mogły:
- wytrzymać transport i manipulacje, oraz
- dotrzeć do miejsca przeznaczenia zachowując zadowalającą jakość.

Wymagania jakościowe dla poszczególnych klas są różne dla różnych produktów, ale ogólnie dotyczą stopnia rozwoju, dojrzałości, barwy, kształtu produktów. Produkty klasy Ekstra powinny być najwyższej jakości, klasy I –
dobrej jakości, natomiast do klasy II zalicza się produkty, które nie mogą być zaklasyfikowane do klas wyższych, ale spełniają wymagania minimalne. Dla każdej klasy określone są także dopuszczalne wady.


5. Postanowienia dotyczące wielkości.

W punkcie tym podane są postanowienia co do minimalnej i maksymalnej wielkości oraz przedziałów wielkości w zależności od produktu, odmiany, typu handlowego, a także od klasy jakości. Wielkość wyrażana jest w zależności od produktu za pomocą średnicy, długości, masy lub obwodu.


6. Postanowienia dotyczące tolerancji.

W punkcie tym określone są dopuszczalne tolerancje w zakresie jakości i wielkości dla produktów nie spełniających wymagań ustalonych dla danej klasy, i tak dla klasy Ekstra jest to 5%, a dla klas I i II 10% produktów nie spełniających wymagań jakościowych ustalonych dla każdej z klas. Możliwe jest też określenie tolerancji dla poszczególnych wad w zależności od produktu. Jeśli chodzi o tolerancje w zakresie wielkości jest to dla wszystkich klas 10% produktów nie odpowiadających ustalonym wymaganiom co do wielkości.


7. Postanowienia dotyczące prezentacji.

W punkcie tym zawarte są postanowienia odnośnie jednolitości produktów w opakowaniu, a także sposobów prezentacji i opakowań. W każdym opakowaniu produkty powinny być jednolite, tj. tego samego pochodzenia, tej samej odmiany, jakości oraz wielkości. Dodatkowo w poszczególnych wymaganiach w zależności od produktu może być ustanowiona jednolitość dotycząca odmiany i/lub typu handlowego.
Dla każdego produktu podawane są sposoby jego prezentacji w opakowaniach np. ułożenia w warstwy, związania w pęczki czy splecenia w warkocze (cebula, czosnek). Materiały stosowane do wyk;adania wnętrza opakowania powinny być nowe, czyste i takiej jakości, aby zapobiegały jakimkolwiek uszkodzeniom zewnętrznym lub wewnętrznym produktu. Użycie materiałów, zwłaszcza papieru ze specyfikacją handlową jest dozwolone pod warunkiem, że nadruk lub etykieta zostaną wykonane nietoksycznym tuszem lub klejem. Opakowania nie powinny zawierać żadnych zanieczyszczeń zewnętrznych.


8. Postanowienia dotyczące znakowania.

Każde opakowanie powinno być odpowiednio oznakowane. Powinny się na nim znaleźć następujące informacje umieszczone na tej samej stronie, czytelnie, trwale oraz w sposób widoczny z zewnątrz:
- nazwa i adres pakującego i/lub wysyłającego
- nazwa produktu, jeśli zawartość opakowania nie jest widoczna z zewnątrz
- nazwa odmiany i/lub typu handlowego w zależnoEci od produktu
- kraj pochodzenia i nieobowiązkowo rejon uprawy lub nazwa krajowa, regionalna lub lokalna
- klasa jakości
- wielkość (jeśli sortowano według wielkości)
- inne szczegóły w zależności od produktu