Zakładając plantacje, należy zdać sobie sprawę, że porzeczka porzeczka zostanie na tym samym polu kilkanaście lat, zaś opłacalność uprawy zależeć będzie nie tylko od uzyskanych plonów, lecz także od nakładów związanych z corocznym prowadzeniem plantacji. Dotyczy to zwalczania chwastów, ochrony przed chorobami i szkodnikami, nawożenia, cięcia, zbioru ręcznego lub mechanicznego. Istotny wpływ ma jakość posiadanej ziemi i jej przydatność do uprawy tego gatunku, tj. poziom zalegania wód gruntowych, stanowisko, zwięzłość i żyzność gleby. Pamiętać warto też o konieczności dobrania odmiany o odpowiedniej sile wzrostu; nabiera to dużego znaczenia, gdy planuję się zbiór mechaniczny owoców. Stopień zachwaszczenia chwastami wieloletnimi, aktualny odczyn gleby i zawartość składników pokarmowych w glebie oraz przedplon wpływają zasadniczo na podjecie decyzji o rozpoczęciu uprawy.
Z planowaną wielkością plantacji związany jest wybór metody zbioru (ręczny
lub mechaniczny) oraz odmian. W zależności od wielkości plantacji i wybranej
metody należy dokonać wyboru 2-3 odmian różniących się porą dojrzewania owoców,
dzięki którym możliwe będzie terminowe zebranie plonów. Na wielkość plonowania
wpływa też rozstaw krzewów na polu, dostosowany do siły wzrostu porzeczki i
posiadanych maszyn do pielęgnacji i zbioru owoców.
Wybór
stanowiska
Porzeczki można uprawiać w całym kraju. Z uwagi na występowanie
późnowiosennych przymrozków mogących zniszczyć kwiaty, najmniej odpowiednie
tereny, znajdują się w Polsce południowo-zachodniej (w tym na Dolnym Śląsku).
Najlepiej gdy dysponuje się terenem płaskim lub o niewielkim skłonie. Nachylenie
przekraczające 5° bardzo utrudnia zbiór mechaniczny. Nie należy zakładać
plantacji w tzw. zastoiskach mrozowych (miejscach, gdzie gromadzi się zimne
powietrze: zagłębieniach terenu, zamkniętych dolinach).
Poziom wód gruntowych nie może przekraczać 40-50 cm. Krzewy najlepiej rosną i plonują na glebach żyznych, próchnicznych, dostatecznie wilgotnych, ale przepuszczalnych. Nie powinno się ich uprawiać na glebach ciężkich i zlewnych, a także lekkich, o podglebiu piaszczystym (z uwagi na zbyt słaby wzrost spowodowany niedoborem wody). Optymalne pH gleby wynosi 6,0-6,5 (odczyn słabo kwaśny).
Przygotowanie pola
Plantację można założyć na polu, gdzie wcześniej, jako
przedplon, uprawiano rośliny okopowe na oborniku, rośliny motylkowe na
przyoranie lub zboża. Słomę po zbiorach najlepiej potraktować jako nawóz
organiczny i przyorać, nawożąc wcześniej saletrą amonową w dawce 50
kg/ha.
Przed założeniem plantacji należy zwalczyć chwasty trwałe, jak perz,
mniszek lekarski, powój polny, ostrożeń. W tym celu stosuje się Roundup 360SL,
Avans 360SL i inne preparaty, pojedynczo lub w mieszankach.
Gdy pod przedplon nie zastosowano nawożenia organicznego, należy zastosować
obornik w dawce 40-60 t/ ha.
Nawożenie mineralne najlepiej wykonać w oparciu
o wyniki analizy gleby (próbki gleby pobiera się oddzielnie z dwóch poziomów:
0-20 cm i 20-40 cm). W przypadku niewykonania analizy stosuje się nawożenie
standardowe: 150-200 kg K2O (potas w formie siarczanowej), 50-100 kg P2O5. Na
glebach kwaśnych powinno się również zastosować wapno magnezowo-węglanowe w
dawce 1-2 t/ha, uzależnionej od stopnia zakwaszenia gleby. Nawożenia wapnem nie
należy wykonywać łącznie z nawożeniem obornikiem!
Zakładanie plantacji
Plantację należy zakładać ze zdrowego i
kwalifikowanego materiału szkółkarskiego. Krzewy najlepiej wysadzać jesienią, na
przełomie października i listopada. Sadzenie wiosenne nie jest korzystne dla
roślin, gdyż porzeczka czarna wcześnie rozpoczyna wegetację. Rośliny wysadza się
ręcznie lub z użyciem sadzarki, na głębokości większej o 4-5 cm niż rosły w
szkółce. Po wysadzeniu glebę należy dobrze ugnieść. Między rzędami stosuje się
odległość od 3,5-4,2 m (do zbioru maszynowego 3,8-4,2 m), odległości między
krzewami w rzędzie powinny wynosić 0,4-0,5 m. Rzędy powinny być skierowane w
kierunku północ-południe, z uwagi na lepsze wykorzystanie światła w trakcie
wegetacji. Dla ułatwienia zbiorów rzędy należy obsadzać jedną odmianą, a
optymalna długość rzędów powinna wynosić około 250 m. Na uwrocia dla kombajnu
powinno się przeznaczyć 6-10 m. W przypadku, gdy długość pola jest znacznie
większa, wytycza się dodatkowo drogi poprzeczne, którymi będą wywożone z pola
skrzynki z owocami oraz ścięte gałęzie.
Prowadzenie plantacji w pierwszym roku
Wczesną wiosną pierwszego roku po
posadzeniu krzewy należy tak przyciąć, aby nad powierzchnią ziemi pozostały na
każdym pędzie 2-3 pąki, z których rozwiną się młode pędy.
Gdy wyrastające pędy osiągną długość 15 cm, stosuje się nawożenie azotowe saletrzakiem w ilości 10 g/krzew - nawóz należy rozsypać w odległości około 30 cm od krzewu.
W pierwszym roku pojawiające się w międzyrzędziach chwasty zwalcza się mechanicznie, pozostawiając glebę w tzw. czarnym ugorze. Młode krzewy są bardziej wrażliwe na herbicydy, dlatego bezpieczniej stosować je od drugiego roku.
Rośliny należy chronić przed chorobami grzybowymi (ich zwalczanie uzależnione jest od podatności uprawianych odmian) oraz szkodnikami.
Prowadzenie plantacji w drugim roku i kolejnych latach
Nawożenie azotowe
wykonuje się pasowo w rzędach roślin, dzieląc dawkę 80-10C N/ha na dwie części:
2/3 dawki stosuje wczesną wiosną przed ruszeniem wegetacji, 1/3 dawki pod koniec
kwitnienia.
Od drugiego roku można stosować herbicyd na całej powierzchni lub tylko w rzędach krzewów - ściśle według zaleceń aktualnego programu ochrony roślin sadowniczych. W międzyrzędziach można założyć murawę (na glebach ciężkich, koszoną regularnie kilka razy w roku), lub prowadzić czarny ugór.
W kolejnych latach należy zadbać o uzupełniające nawożenie mineralne potasem i fosforem. Nawożenie potas wykonuje się jesienią, począwszy od drugiego roku w dawce 100-120 kg K20 Natomiast nawożenie fosforowe rząd raz na kilka lat, w przypadku gdy ani gleby wykaże deficyt tego składika w warstwie ornej. Można wówczas zastosować nawozy fosforowe w dawce 140 kg P2O5/ha. W obu przypadkach nawozy stosuje się pasowo, w rzędy roślin.
Krzewy porzeczki czarnej najlepiej owocują na pędach jednorocznych, dwu- i
trzy- letnich. Poprzez prawidłowo przeprowadzone cięcie można zapewnić stałą
rotację pędów obficie owocujących na krzewie. Co roku, wczesną wiosną, wykonuje
się cięcie. Na krzewach pozostawia się 4-6 najsilniejszych pędów jednorocznych,
wyrosłych z szyjki oraz po 3-4 pędy dwu- i trzyletnie. Pędy starsze
(czteroletnie) należy wyciąć u nasady. Podczas cięcia usuwa się również pędy
pokładające się po ziemi, krzyżujące się, porażone przez choroby i szkodniki,
zbyt cienkie
wiotkie, wyłamane, uschnięte.
.png)
Zaloguj przez Facebook
