Na realizację programów w zakresie ochrony środowiska Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wydał w ubiegłym roku 7,5 mln euro; w tym nieco ponad 3 mln ze środków ISPA – podano na konferencji prasowej.
Z ogłoszonego przed tygodniem raportu NIK (kontrolującego wydatki Funduszu w
latach 2000-2001 i w pierwszej połowie 2002) wynika, że z przyznanych Polsce 575
mln euro wykorzystano jedynie 0,15 proc. tej sumy, tj. 0,86 mln
euro.
Według Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, Polska mogła
otrzymać w roku ubiegłym co najwyżej 20 mln euro, ale z powodu opóźnień w
przetargach kwota ta uległa zmniejszeniu. – Po podpisaniu memorandum
finansowego mija pół roku do ogłoszenia przetargu. Potem kolejne 240 dni. Jeżeli
Komisja Europejska nie zatwierdzi przetargu, trzeba go powtarzać –
powiedział prezes Narodowego Funduszu Jerzy Swatoń.
Zapis o wydatkowaniu
unijnych pieniędzy ze środków ISPA pojawił się w załączniku do ustawy budżetowej
na rok 2002. Zaplanowano tam wydatki z unijnych środków pomocowych rzędu 111 mln
euro. – Ta ustawa nie była w żaden sposób z nami konsultowana –
powiedział zastępca prezesa Funduszu Jerzy Kędzierski. – I stąd wynika, że
wydaliśmy jedynie 3 proc. tej zaplanowanej kwoty.
Swatoń podkreślił,
że dane NIK o wykorzystaniu jedynie 0,15 proc. przyznanej Polsce sumy zostały
opublikowane rok po zakończeniu kontroli i nie obejmowały całego roku 2002. –
Gdyby kontrola była przeprowadzana dzisiaj, wyniki byłyby inne – powiedział
prezes.
Przypomniał też, że zbierający się raz na pół roku w Brukseli
Komitet Monitorujący potwierdził w kwietniu, że żaden z polskich projektów w
zakresie ochrony środowiska nie jest zagrożony.
– Dotychczas Komisja
Europejska zatwierdziła 32 wnioski polskie, cztery wnioski Czechów i cztery
Węgrów, trzy – Słowacji, a pozostałe kraje mają po jednym zaakceptowanym wniosku
– zaznaczył Swatoń.
–W tym roku zaplanowane zostało wydanie ponad 100 mln euro, a w latach
przyszłych - do 200 mln euro, gdyż kwoty te zostały zakontraktowane do roku 2008
– powiedział Kędzierski. Według szacunków Komisji Europejskiej, możliwe jest
wykorzystanie przez Polskę od 60 do 67 proc. przyznanych jej funduszy. Żaden
kraj UE nie wykorzystał całości funduszy przyznanych mu na ochronę
środowiska.
Kontrola NIK wykazała, że w latach 2000-2001 i w pierwszej
połowie 2002 roku (okres, jaki objęła kontrola) Komisja Europejska zdecydowała,
że może przyznać Polsce z funduszu ISPA 575 mln euro na realizację 23 projektów
dotyczących ochrony środowiska. Według NIK, stanowiło to około 60 proc.
całkowitych kosztów realizacji tych projektów (930 mln).
Projekty ISPA to
projekty wieloletnie i – inwestycje rozwiązujące problemy na danym terenie w
taki sposób, by przez następne 15-20 lat nie trzeba było tam inwestować –
przypomniał Śwatoń. W ramach ISPA można otrzymać 75 proc. środków na pokrycie
inwestycji w zakresie ochrony środowiska. Ze środków unijnych ma powstać m.in.
system kanalizacyjny w Warszawie i w Szczecinie.