Międzynarodowy handel przetworami mleczarskimi

Bank Gospodarki Żywnościowej w swojej cotygodniowej analizie informuje, że wraz ze wzrostem produkcji mleka w krajach należących do jego głównych eksporterów, zwiększył się też handel międzynarodowy przetworami mleczarskimi. Ogółem w I kwartale br. wolumen obrotu mierzony w ekwiwalencie mleka był o 19% wyższy niż w analogicznym okresie 2010 roku.

Unia Europejska wyeksportowała o około 10% więcej artykułów niż przed rokiem (wyjąwszy handel wewnątrzunijny). Zwiększyła się przede wszystkim sprzedaż zagraniczna odtłuszczonego mleka w proszku (OMP) - w okresie pierwszych czterech miesięcy br. o około 34% do 160,8 tys. t - oraz serów - o około 10% do 223,5 tys. ton. Mniej natomiast wyeksportowano masła - o prawie 10% w relacji rocznej. Trochę inaczej sytuacja kształtuje się w odniesieniu do Polski. W okresie styczeń-kwiecień poza granice kraju wywieziono o 39% więcej masła niż przed rokiem, niemniej gros produktu skierowano na rynek unijny. Eksport mleka w proszku zwiększył się o około 19% w relacji rocznej do 31,5 tys. ton. Obniżyła się natomiast sprzedaż zagraniczna przetworów płynnych, tj. mleka i śmietany, maślanki, jogurtów, serwatki itp. oraz serów - o około 9% do 41,3 tys. ton.
Z kolei w przypadku USA wolumen wywozu przetworów mleczarskich był ponad 2-krotnie wyższy (w ekwiwalencie mleka) niż rok wcześniej, przede wszystkim za sprawą większego eksportu OMP - o 80% (145,6 tys. ton). Nowa Zelandia w ciągu pierwszych czterech miesięcy istotnie zwiększyła sprzedaż zagraniczną pełnego mleka w proszku (PMP) - o prawie 38% do 447,9 tys. ton. Dostawy masła były o 5% wyższe w relacji rocznej, spadł natomiast eksport serów i OMP. Fonterra podała, iż w marcu wyeksportowała 229 tys. t przetworów mleczarskich, co oznacza najwyższy miesięczny wolumen od chwili powstania firmy. Wynik ten był przede wszystkim efektem utrzymywania się wysokiego popytu ze strony Chin, Azji Południowej oraz Bliskiego Wschodu.
Ogółem w bieżącym roku największy wzrost obrotów w handlu międzynarodowym, sięgający 33%, odnotowano w przypadku OMP. Mniejsze przyrosty wystąpiły w odniesieniu do PMP oraz serów, spadł natomiast handel masłem.
Niemniej, światowy popyt na artykuły mleczne w ostatnim okresie nieznacznie osłabł co pociągnęło za sobą ponowne obniżki cen przetworów, szczególnie w przeliczeniu na dolara amerykańskiego, który również stracił na wartości.
W najbliższym czasie popyt na rynku globalnym będzie zaspokajany przede wszystkim przez dostawy ze strony USA i UE, bowiem na półkuli południowej produkcja znajduje się w sezonowym dołku. Niemniej, sytuacja nie powinna być napięta, bowiem wysokie ceny detaliczne przetworów (patrząc na to w perspektywie długookresowej) oraz niestabilność polityczna w Afryce Północnej prawdopodobnie będą działały w kierunku obniżenia popytu.
W czerwcu br. opracowany przez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) indeks światowych cen przetworów mlecznych (odtłuszczone mleko w proszku-OMP, pełne mleko w proszku-PMP, masło, sery i kazeiny) ukształtował się na poziomie 232 punktów, tj. zbliżonym do majowego (231 punktów) i nadal niższym od rekordów ustanowionych w listopadzie 2007 roku (268,6 punktów). Oznacza to, iż w czerwcu br. ceny monitorowane przez FAO były o 132% wyższe niż przeciętnie w latach 2002-2004 i o 104% w ujęciu realnym.
Warto jednak zwrócić uwagę, iż praktycznie do końca 2006 r. były one stosunkowo stabilne, a silne wzrosty nastąpiły dopiero na przełomie 2007 i 2008 r., po czym artykuły mleczne zaczęły gwałtownie tanieć. Odwrócenie spadkowej tendencji nastąpiło w miesiącach letnich 2009 roku. W rezultacie od sierpnia 2009 r. do czerwca br. przetwory mleczarskie podrożały o 79%.
W samym czerwcu ceny OMP i kazein wzrosły o 5% w relacji miesięcznej, PMP potaniało o 3%, zaś ceny masła i serów utrzymały się na poziomie z maja br.
Dane USDA (Amerykański Departament ds. Rolnictwa) wskazują natomiast, iż na przełomie czerwca i lipca br. przeważały już spadkowe tendencje cen. W portach Oceanii średnie ceny pełnego mleka w proszku obniżyły się o ponad 2% wobec końca ubiegłego miesiąca do 3625-4100 USD/t, masła o ponad 1% do 4300-5050 USD/t, zaś mleka odtłuszczonego pozostały niezmienione.
Wyniki ostatniej aukcji kontraktów terminowych organizowanej na platformie GlobalDairyTrade przez Fonterrę mogą sugerować, iż w kolejnych miesiącach spadki te będą kontynuowane. W dniu 5 lipca notowania mleka w proszku osłabiły się o 7% wobec poprzedniej edycji, kształtując się w odniesieniu do PMP na średnim poziomie 3638 USD/t, tj. o 27% niższym niż przeciętnie w lutym/marcu br.
Ceny OMP obniżyły się w jeszcze większym stopniu -- średnio o ponad 7%, zaś w przypadku najbliższego kontaktu (wrzesień 2011 r.) aż o 15%. Kontrakty na dostawę w 2012 r. zachowywały się znacznie bardziej stabilnie -- spadki nie przekroczyły 1%.