Rada Ministrów we wtorek ma zająć się projektem noweli, który w większym stopniu będzie chronić rolników w relacjach handlowych z odbiorcami ich produktów, ma też zapewnić anonimowość osobie, która zgłasza nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej.
Projekt dotyczy zmiany ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi z 15 grudnia 2016 r., autorstwa resortu rolnictwa.
Zaproponowane zmiany mają w większym stopniu chronić rolników w relacjach handlowych, zwłaszcza gdy odbiorcą produktów, są np. sieć handlowa czy duży przetwórcą. Podmioty z silniejszą pozycją ekonomiczną wykorzystują swoją przewagę i wymuszają na słabszej stronie niekorzystne warunki współpracy, często przerzucając na nich ryzyko handlowe.
Z dotychczas obowiązującej ustawy zaproponowano wykreślenie przepisów określających, w jakich przypadkach Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów może interweniować. Obecnie może to robić, jeżeli wartość obrotów między dostawcą a nabywcą wynosi co najmniej 50 tys. zł w jednym z ostatnich lat, a obrót silniejszej strony to 100 mln zł w roku poprzedzającym.
Zmiana ta ma na celu istotne poszerzenie kręgu podmiotów, które będą podlegać reżimowi ustawy. W ocenie autorów projektu, obecne progi 50 tys. i 100 mln zł były zbyt wysokie.
Projekt zakłada uproszczenie definicji przewagi kontraktowej, określając jednoznacznie, że to występowanie znacznej dysproporcji w potencjale ekonomicznym nabywcy względem dostawcy albo dostawcy względem nabywcy. Wśród dostawców produktów rolnych występuje taka nierównowaga, gdyż z jednej strony są słabi i rozdrobnieni rolnicy, a z drugiej skonsolidowane podmioty typu, sieci handlowe czy podmioty z sektora dystrybucji i przetwórstwa.
W projekcie zaproponowano, by zawiadomienia o podejrzeniu stosowania praktyk wykorzystujących przewagę kontraktową mógł zgłosić każdy. Obecnie zawiadomienie takie może zgłosić prezesowi UOKiK tylko przedsiębiorca, który podejrzewa stosowanie takich praktyk wobec siebie i to w formie pisemnej. Wskazano ponadto, że dane identyfikujące zgłaszającego zawiadomienie oraz treść zawiadomienia nie podlegają ujawnieniu stronom postępowania na każdym etapie postępowania.
Obecnie nie ma unijnych przepisów w odniesieniu do nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw żywności. Ponad 20 państw członkowskich UE, w wprowadziło własne przepisy dotyczące nieuczciwych praktyk, w większości krajów obowiązuje tzw. kodeks dobrych praktyk. Jednak Hiszpania, Czechy, Niemcy, Węgry i Francja wprowadziły rozwiązania o charakterze ustawowym.
Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Anna Wysoczańska (PAP)