Dożynki prezydenckie Spała 2003

Uroczystości dożynkowe to święto radości i nadziei. Okazja do zaprezentowania osiągnięć ale też  bolączek i dolegliwości życia codziennego rolników. Tegoroczne, czwarte w III Rzeczypospolitej Dożynki Prezydenckie w Spale wieńczyły trudny i ważny rok, który obfitował w wydarzenia doniosłe, prowadzące polskich rolników do wspólnej Europy. Każdy rok w rolnictwie jest inny, ale każdy wymaga znojnej pracy, nieustannej troski i zapobiegliwości, by ziemia wydała jak najlepsze plony. Z całego serca dziękuję za to rolnikom i wszystkim mieszkańcom wsi – powiedział świętujący z rolnikami prezydent Aleksander  Kwaśniewski. 

Uroczystości dożynkowe zaczynały się na polu przy ostatniej garści zboża zwanej przepiorą lub pępkiem. Ścięte zboże  żniwiarze wiązali w mały snopek i przekazywali gospodarzowi. Po zakończonych  żniwach najczęściej w pierwszą niedzielę września wszyscy szli do dworu, a barwny korowód prowadziły przodownice z wieńcami, z kapelą przygrywającą różne melodie. Gospodarzowi dożynek żniwiarze śpiewali radosną pieśń "Plon niesiemy plon w gospodarza dom". Spalskie rolnicze święto rozpoczęło się mszą świętą w Kaplicy Polowej Armii Krajowej przy Kościele Prezydentów RP. W nabożeństwie uczestniczyli Prezydent Aleksander Kwaśniewski z małżonką oraz minister rolnictwa, Wojciech Olejniczak. Po mszy szacowni goście na czele korowodu dożynkowego udali się na stadion Centralnego Ośrodka Sportu, gdzie miał miejsce ceremoniał dożynkowy.

Zebranych na stadionie gości przywitał marszałek województwa łódzkiego, Mieczysław Teodorczyk. Jak powiedział, z satysfakcją uczestniczy we wszystkich inicjatywach, podejmowanych na rzecz środowiska wiejskiego, a hołd i wyrazy szacunku należą się wszystkim mieszkańcom wsi. Na kolejny rok życzył rolnikom, by przyroda była dla nich łaskawa, a w domach i zagrodach gościło szczęście.

Przewodniczący komitetu organizacyjnego dożynek prezydenckich, poseł Roman Jagieliński zaznaczył, iż tegoroczne dożynki są świętem otwierającym nowy etap kultywowania polskiej tradycji. W przyszłym roku o tej porze nasz kraj będzie już członkiem Unii Europejskiej. Nie oznacza to jednak, że zatracimy swoją tożsamość czy odrębność. Wręcz przeciwnie. Będziemy więcej i szerzej promować i prezentować to co mamy najlepsze, a więc kulturę i tradycję. To już czwarty raz na ziemi spalskiej, dzięki przychylności prezydenta RP, Aleksandra Kwaśniewskiego, mamy możliwość oddać hołd rolnikom polskim. Piętnasty raz Spała gości w swej historii rolników polskich, z którymi świętuje prezydent RP. Niesiony przez starostów, symboliczny bochen dożynkowego chleba, to oddanie czci rolnikom za ich pracę i plony, za serce, poszanowanie ojczystej ziemi, za kultywowanie i przywiązanie do polskiej tradycji, która stanowi o naszej tożsamości narodowej. Takie święto jak dożynki – z pieśniami, tańcami i obrzędami uczy szacunku do dorobku własnego narodu - powiedział poseł Jagieliński.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wojciech Olejniczak w swoim wystąpieniu zaznaczył, iż polskie rolnictwo poza pokazywanymi powszechnie minusami ma swoje plusy. Jako jeden z argumentów przemawiających na korzyść wymienił potężne zasoby ziemi rolniczej. W zjednoczonej Europie będziemy trzecim krajem co do wielkości zasobów użytków rolniczych. Przyjęta jednogłośnie przez parlament ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego gwarantuje wszystkim polskim rolnikom gospodarującym na na powierzchni do 300 ha prawo do pierwokupu ziemi. Rolnicy, którzy zechcą powiększyć swoje gospodarstwa nie napotkają na żadne prawne ograniczenia – powiedział minister.  Stwierdził również, że walory przyrodnicze wiejskich obszarów są doskonałą bazą do stworzenia gospodarstw agroturystycznych. Zdrowa żywność i nieskażone środowisko będą naszymi atutami w nowej Europie. 

Minister podsumowując tegoroczne żniwa powiedział, że mimo niesprzyjającej pogody skup zbóż przebiega bez zakłóceń. Rolnicy sprzedali ponad trzy miliony to zboża z dopłatą budżetową, czyli więcej niż w roku ubiegłym o tej porze. Dzięki wprowadzeniu opłat wywozowych mamy pewność, że polska pszenica pozostanie w kraju. Wprowadzono dopłaty dla producentów przechowujących zboże w swoich magazynach. a dla poszkodowanych przez tegoroczną suszę uruchomiono nisko oprocentowane kredyty. Do najuboższych skierowano pomoc socjalną.

Zdaniem ministra Olejniczaka nie można w nieskończoność przekładać reformy KRUS. Uznał za skandaliczny fakt, że ciężko pracujący od świtu do nocy rolnik otrzymuje niską emeryturę. Nie ma mowy o likwidacji Kasy, a zapowiadane zmiany mają jedynie uszczelnić system i zapewnić emeryturę na godziwym poziomie – zapewnił dożynkowych gości  

W wygłoszonym do rolników przemówieniu prezydent Aleksander Kwaśniewski stwierdził, że są oni szczególnie uzależnieni od pogody, bardziej niż przedstawiciele innych zawodów, dlatego tegoroczna susza spowodowała straty u wielu z nich. Prezydent zwrócił się z apelem do rządu i agencji oraz organizacji rolniczych, by rolnikom pomóc i nie pozostawiać ich samych.

Prezydent stwierdził także, że to właśnie rolnicy najwięcej skorzystają z członkostwa  Polski w Unii Europejskiej Jestem przekonany, że polskie rolnictwo i polska wieś powinny na akcesji zyskać najwięcej. Dopłaty bezpośrednie, gwarancja stałych cen zbytu zapewniających opłacalność produkcji, nowe mechanizmy interwencji rynkowej, renty strukturalne – wszystko to powinno poprawić budżety rolników. Dopływ środków na infrastrukturę techniczną sprawi, że regiony wiejskie staną się bardziej przyjazne dla mieszkańców inwestorów – powiedział Aleksander Kwaśniewski. Dodał jednak, że w rolnictwie trzeba jeszcze sporo przed akcesją zrobić i duże nadzieje pokłada w młodym, prężnie działającym ministrze resortu.

W trakcie uroczystości prezydent otrzymał od starostów dożynek, Marii Mularskiej i Stanisława Wyrębskiego, symboliczny bochen chleba. Starościna dożynek pracuje w rodzinnym gospodarstwie ogrodniczym o 27-letniej tradycji. Zajmuje się uprawą pomidorów w szklarniach o powierzchni 33 ha. Oprócz tego uprawia jabłka, cebulę i prowadzi uprawy rolne o powierzchni 1300 ha. Starosta natomiast pracuje od 41 lat w Ośrodku Hodowli Zarodowej w Osięcinach na Kujawach. Dziękując rolnikom za całoroczny trud prezydent Kwaśniewski wyraził nadzieję, że zarówno rząd, jak i władze samorządowe dopilnują, by ten symboliczny chleb podzielony został sprawiedliwie, tak by wystarczyło go dla wszystkich.

W dożynkowej tradycji nie tylko bochen chleba jest żniwnym symbolem. Dawniej żniwiarze śpiewali: "Wyjdź gospodarzu na ganek i przyjmij od nas ten wianek. Spróbuj że chleba naszego, bo to ze zboża nowego". Przepięknych i oryginalnych wieńców żniwnych nie zabrakło i w tym roku w Spale. Komisja konkursowa musiała się zmierzyć z bardzo trudnym zadaniem wybrania trzech najbardziej urodziwych wieńców, które zostały złożone prezydentowi, ministrowi rolnictwa oraz marszałkowi województwa łódzkiego. Pierwsze miejsce przyznano wieńcowi wyplecionemu w gminie Leśnica na Opolszczyźnie. Drugie miejsce przypadło wieńcowi z gminy Kamień na Lubelszczyźnie, a trzecie z Iwowej w woj. mazowieckim. Przyznano również trzy wyróżnienia dla wieńców wykonanych w gminach województw dolnośląskiego, warmińsko-mazurskiego oraz zachodniopomorskiego. 

Dożynkom prezydenckim towarzyszyło ogłoszenie wyników konkursu "Bezpieczne gospodarstwo rolne", który przebiegał pod honorowym patronatem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Do konkursu przystąpiło 1555 gospodarstw indywidualnych i 103 gospodarstwa wielkotowarowe. Jego celem była promocja zasad ochrony zdrowia i życia podczas wykonywania pracy w gospodarstwach rolnych. 

Laureatami konkursu zostali: Piotr Owczarski z województwa lubelskiego, prowadzący 25 hektarowe gospodarstwo, gdzie zajmuje się chowem krów mlecznych i młodego bydła. Otrzymał pierwszą nagrodę – ciągnik rolniczy New Holland. Drugie miejsce zajął Leszek Galemba z województwa wielkopolskiego, który prowadzi gospodarstwo o powierzchni 100 ha i zajmuje się produkcją trzody chlewnej. Trzecie miejsce przyznano Kazimierzowi Tokarskiemu z województwa warmińsko-mazurskeigo, który prowadzi zarodową hodowlę wszystkich krajowych ras trzody chlewnej, natomiast wyróżnienie otrzymał Andrzej Chlebus z województwa podlaskiego prowadzący gospodarstwo o powierzchni 50 ha na którym zajmuje się produkcją mleka oraz trzody chlewnej.

W kategorii gospodarstw wielkotowarowych  nagrodzono kolejno: Provimi Polska Bieganów, Top Farms Głubczyce i Gospodarstwo Józefa Kowalczyka w Budzewie. Konkurs w tej kategorii został przeprowadzony przez Agencję Nieruchomości Rolnych w celu szybszego osiągnięcia standardów jakie obowiązują w Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa i ochrony  pracy. 

Spalskim dożynkom tradycyjnie towarzyszyły występy  zespołów i kapel ludowych, które tańczyły i śpiewały nie tylko na scenie ale także i wśród dożynkowych gości. Ludowe tańce, pieśni i przyśpiewki, podobnie jak wyroby rękodzieła ludowego, tworzyły piękną oprawę dla dożynkowej uroczystości. Na niektórych ze stoisk można było przyjrzeć się jak powstaje prezentowany wyrób. Nie zabrakło też produktów pszczelarskich. Organizatorzy Dożynek Prezydenckich zadbali o to, by to najważniejsze rolnicze święto w kraju miało tradycyjną i godną oprawę.