Projekt nowelizacji Kodeksu pracy

Rząd stoi na stanowisku, że w obecnej sytuacji na rynku pracy konieczne jest obniżenie kosztów pracy i funkcjonowania firm, a także takie uelastycznienie przepisów prawa pracy, które pobudzą przedsiębiorczość i zwiększą zdolność pracodawców do tworzenia nowych miejsc pracy. Z tych względów rząd przedstawił Sejmowi własny projekt nowelizacji Kodeksu pracy i niektórych innych ustaw.

Rząd stwierdza zbieżność założeń projektów poselskiego i rządowego, ale dostrzega też istotne różnice w zaproponowanych środkach ich realizacji. Poselski projekt prezentuje znacznie szerszy zakres proponowanych zmian i bardziej radykalne rozwiązania prawne, a jednocześnie zawiera propozycje pokrywające się z rządowymi. Rząd uważa zatem, że szczegółowe rozwiązania prawa pracy, których nowelizację zakładają oba projekty, powinny zostać ustalone w czasie prac parlamentarnych. Z tego względu Rada Ministrów wnioskuje, by oba projekty były rozpatrywane w Sejmie łącznie, co zagwarantuje wprowadzenie optymalnych zmian w jednym akcie nowelizującym.

Rząd uważa natomiast za konieczne wyrażenie negatywnego stanowiska wobec tych propozycji poselskich, które mogą budzić wątpliwości co do zgodności z podstawowymi zasadami prawa pracy lub normami konstytucyjnymi, a także z prawem unijnym. Należą do nich:

• możliwość wprowadzenia okresowych odstępstw od pozakodeksowych przepisów prawa pracy w sytuacji grożącej upadłością lub likwidacją pracodawcy (narusza to istniejący model prawa pracy);
• wyłączenie stosowania niektórych przepisów Kodeksu pracy, którego założeniem jest przyjęcie określonej liczby pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy, jako kryterium praw i obowiązków stron stosunku pracy;
• upoważnienie Rady Ministrów do wyłączania stosowania niektórych przepisów Kodeksu pracy lub uregulowania w sposób szczególny niektórych praw i obowiązków pracowników zatrudnionych w gospodarstwach domowych lub gospodarstwach rolnych (niezgodność z normami konstytucyjnymi);
• zmiany niektórych przepisów Kodeksu pracy, dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ograniczające ochronę pracowników w tym zakresie (niezgodność ze standardami UE).

Rząd ocenia także negatywnie propozycję zmian Kodeksu pracy, dotyczących wynagrodzenia pracownika w czasie choroby. Przerzucenie obowiązku finansowania absencji chorobowej w większej części na ZUS oznaczałoby bowiem zwiększenie wydatków na zasiłki z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Konieczne byłoby wówczas podwyższenie składki na ubezpieczenie chorobowe obciążającej w całości pracownika lub zwiększenie dotacji budżetowej. W 2000 roku pracodawcy wydatkowali na wypłaty z tytułu absencji chorobowej prawie 2,7 mld zł.