Chleb żytni na zakwasie tradycyjnie wypiekany w Podlaskiem w piecu opalanym drewnem sosnowym został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych resortu rolnictwa. Na liście figuruje już 65 produktów z regionu.
Na Listę Produktów Tradycyjnych wpisywane są produkty stanowiące element dziedzictwa kulturowego regionu, które wytwarzane są tradycyjnymi metodami, wykorzystywanymi co najmniej od 25 lat. W całym kraju zarejestrowanych jest 1753 produktów tradycyjnych.
Obecnie na listę został wpisany chleb żytni wypiekany w piecu opalanym drewnem. Jak powiedziała PAP jedna z wytwórczyń, która złożyła wniosek o wpis na listę Magdalena Kasperuk, wypiek takiego chleba to rodzinna tradycja. Jak dodała, sama przepis i formy do wypieku otrzymała od swojej babci. Zaznaczyła, że to chleb naturalny, bez dodatków żadnych polepszaczy i konserwantów.
Wypiek chleba w piecach - jak podają wytwórcy - ma w Podlaskiem długą tradycję. Niegdyś piece do wypieku miały niespotykanie duże rozmiary, mogły one zajmować nawet połowę izby gospodarskiej. "Taki piec był ogromnym, rozgrzanym kilkutonowym monolitem wykonanym z gliny i cegieł, który w dzień służył do pieczenia chleba, natomiast w nocy do spania" - napisano we wniosku do ministerstwa.
Podlaskie gospodynie do wypieku domowego chleba używały głównie mąki żytniej, wody, soli i zakwasu, który pozostał z poprzedniego wypieku. Niekiedy dodawały do niego ziemniaki, marchew lub dynię. Pieczony był w piecu chlebowym, opalanym drewnem, najczęściej drewnem sosnowym. Blaszki z chlebem wsuwało się do nagrzanego pieca, specjalną do tego celu zrobioną łopatką.
Kasperuk powiedziała, że do dziś receptura i sposób pieczenia się nie zmienił. Dodała, że mąkę żytnią pozyskuje z XIX-wiecznego młyna wodnego z okolic Korycina.
Kasperuk na razie wypieka chleb okazjonalnie, na większe uroczystości czy dla znajomych.
Wśród produktów tradycyjnych z Podlaskiego, na liście jest m.in. hajnowski marcinek, cygański kociołek, ser koryciński, bliny po litewsku, sękacz, kartacze sejneńskie, babka ziemniaczana czy pieczywo obrzędowe "korowaj lipski".
Sylwia Wieczeryńska, Anna Mackiewicz (PAP) / zdj. ilustrac.