Obrady Rady UE ds. rolnictwa

W Luksemburgu 09.X.2017r, unijni ministrowie omówili sytuację na rynkach rolnych.Podstawą do dyskusji był raport Komisji Europejskiej w tej sprawie.

Przedstawiciel Polski, podsekretarz stanu Ryszard Zarudzki stwierdził, że na rynku mleka problemem są unijne zapasy interwencyjne odtłuszczonego mleka w proszku (OMP) w wysokości 350 tys. ton. Mimo podejmowanych od grudnia 2016 r. prób ich sprzedaży pozostają w zasadzie na niezmienionym poziomie i mają negatywny wpływ na rynek i na decyzje podejmowane przez handlowców. Dlatego dla Polski kluczową sprawą jest wypracowanie na poziomie UE strategii eliminacji zapasów interwencyjnych OMP bez dalszego zaburzania sytuacji na tym rynku.
Jednocześnie minister zauważył, że zgodnie z przepisami UE w najbliższych miesiącach rynek mleka pozostaje w UE praktycznie bez żadnego mechanizmu interwencyjnego. Z tego względu zasadne jest przedłużenie interwencji publicznej na OMP do końca lutego 2018 r. albo uruchomienie dopłat do prywatnego przechowywania tego produktu. Mleko w proszku mogłoby być też na bieżąco zagospodarowane poprzez przywrócenie mechanizmu dopłat do jego wykorzystania na pasze.
Na rynku wieprzowiny w Polsce problemem ciągle pozostaje afrykański pomór świń, co powoduje destabilizację sytuacji na rynku wieprzowiny i niepokój producentów na terenach dotkniętych tą chorobą. Straty dla rolników prowadzących produkcję świń na tych terenach są bardzo duże i wynikają z ograniczeń w eksporcie, niższych cen świń w strefach objętymi restrykcjami oraz trudności w sprzedaży świń i wieprzowiny.
Wiceminister Zarudzki wskazał, że na rynku zbóż występuje strukturalna nadprodukcja. Rozwiązaniem jest eksport oraz ochrona celna unijnego rynku zbóż przed nadmiernym importem. Z dniem 1 stycznia 2018 r., kiedy zostaną uruchomione dodatkowe tymczasowe kontyngenty taryfowe na przywóz zbóż z Ukrainy, w krótkim czasie napłyną zwiększone ilości tych produktów, co może spowodować destabilizację rynku. Doświadczenia ubiegłych lat pokazały, że niektóre kontyngenty preferencyjne zostały wykorzystane w bardzo krótkim czasie, dlatego zasadne jest wprowadzenie podziału kwartalnego kontyngentów administrowanych przez DG AGRI (dla pszenicy, kukurydzy, jęczmienia).
W przypadku rynku cukru podsekretarz stanu powiedział, że po zniesienia kwot produkcyjnych pojawia się konieczność wzmocnienia w prawodawstwie unijnym pozycji plantatorów w łańcuchu dostaw. Należy przeanalizować i podjąć działania zapewniające stabilizację funkcjonowania plantatorów w nowej rzeczywistości prawnej.
Polska brała aktywny udział w przygotowaniu deklaracji Grupy Wyszehradzkiej oraz Litwy i Łotwy w sprawie przyszłości WPR (przyjęta w Brukseli 18 lipca 2017 r.). Deklarację poparły również w czasie dyskusji Bułgaria, Chorwacja i Rumunia. Minister Zarudzki wyraził oczekiwanie, że Komisja Europejska uwzględni zawarte w deklaracji wnioski w pracach nad przyszłą WPR i wieloletnimi ramami finansowymi. Podkreślił, że w przyszłości Unia i jej społeczeństwo będą nadal potrzebować silnej WPR, wspieranej silnym, wspólnym budżetem. Polityka ta powinna zapewniać jednolite warunki konkurencji na europejskim rynku rolnym. Dla Polski oznacza to pełne wyrównanie stawek płatności bezpośrednich. Bardziej skuteczne powinny być instrumenty stabilizujące rynki rolne, szczególnie w sytuacjach kryzysowych. Wymaga to zdefiniowania w przepisach UE jasnych kryteriów uruchamiania działań kryzysowych, aby opóźnienia w ich uruchamianiu nie zmniejszały ich skuteczności.
Wiceminister podkreślił też, że w dalszym ciągu ważnym zadaniem WPR jest też wzmacnianie spójności UE w wymiarze gospodarczym, społecznym i politycznym. Polityka ta powinna nadal zmniejszać różnice w rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich – zarówno między regionami, jak i państwami członkowskimi.
Na wniosek poparty przez delegacje Polski, Austrii, Francji, Węgier, Irlandii, Luksemburga, Rumunii, Słowenii i Słowacji ministrowie przedyskutowali ostanie działania Komisji Europejskiej w ramach negocjacji handlowych z krajami Mercosur.
Podsekretarz stanu Ryszard Zarudzki wyraził zaniepokojenie wobec zamiaru Komisji Europejskiej zaoferowania krajom Mercosuru kontyngentów taryfowych na najbardziej wrażliwe produkty rolne, jak mięso wołowe czy etanol, powiększenia oferty kwoty na mięso drobiowe oraz przedstawienia oferty w zakresie cukru. Oferowane koncesje wzbudzałyby mniejsze obawy wśród środowisk rolniczych, gdyby postanowienia przyszłej umowy obejmowały też efektywne mechanizmy ochronne. Dzięki nim możliwe byłoby skuteczne i szybkie reagowanie na ewentualne zagrożenia dla unijnych producentów i na pogorszenie sytuacji rynkowej wynikającej z nadmiernego lub zbyt taniego importu. Wiceminister podkreślił polskie oczekiwania w sprawie zapisania w umowie bilateralnej odpowiedniej klauzuli ochronnej dla sektora rolnego, przy tym mechanizmy ochronne nie powinny być ograniczone do okresu przejściowego.
Ministrowie rolnictwa omówili również wpływ agendy ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju przyjętej w 2015 r. (tzw. Agenda 2030) na politykę rolną UE.
Przedstawiciel Polski powiedział, że obecna WPR w dużym stopniu uwzględnia już realizację celów zrównoważonego rozwoju. Utrzymanie w przyszłości jej wkładu w realizację celów takich jak produkcja bezpiecznej dla ludzi i środowiska żywności, wkład w wyżywienie globalnej populacji, zapewnienie miejsc pracy w konkurencyjnym sektorze rolno-żywnościowym, przeciwdziałanie zmianom klimatu, wymagają, aby polityka ta pozostała równie ambitna jak obecnie i dysponowała odpowiednim budżetem.
Podsekretarz stanu zaznaczył, że na forum globalnym Unia powinna aktywniej promować europejski model rolnictwa oraz wkład sektora rolnego w realizację celów Agendy 2030. Na poziomie europejskim ważna jest koordynacja WPR i innych unijnych polityk: m.in. handlowej, środowiskowej czy klimatycznej, które coraz silniej wpływają na rolnictwo i sektor żywnościowy. Potrzebna jest też poprawa współpracy między państwami członkowskimi w dzieleniu się innowacyjnymi rozwiązaniami w sektorze rolnym. Wiceminister Ryszard Zarudzki podkreślił też, że ambitnych celów środowiskowych i klimatycznych nie można osiągnąć bez udziału innych regionów świata. Jest to szczególnie ważne w warunkach liberalizacji wymiany handlowej.

źródło: MRiRW