W zeszłym miesiącu, Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi obradująca pod przewodnictwem pana posła Roberta Telusa, rozpatrzyła informację sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Lecha Kołakowskiego na temat zastosowania bionawozów w polskim rolnictwie oraz perspektyw ich wdrażania, zgodnie ze strategią Europejskiego Zielonego Ładu.
W swoim wystąpieniu minister Kołakowski podniósł iż termin bionawozy nie został zdefiniowany w obowiązujących aktach prawnych, jednak zgodnie z ogólnie dostępną definicją to preparaty na bazie surowców pochodzenia naturalnego, zawierające: aminokwasy, cukry, witaminy, fitohormony, enzymy oraz makro- i mikro-elementy, a często także mikroorganizmy i/lub ich metabolity korzystnie wpływające na wzrost i plonowanie roślin. Podkreślił, iż bionawozy są skuteczną, częściową alternatywą dla nawożenia mineralnego. Innowacyjne bionawozy wzbogacone mikrobiologicznie są wdrażane do praktyki ogrodniczej i rolniczej w celu poprawy wzrostu i plonowania roślin uprawnych oraz żyzności gleby. Są to preparaty pochodzenia naturalnego (roślinnego lub zwierzęcego), bezpieczne dla ludzi i środowiska. Produkowane są na bazie materii organicznej, ekstraktów roślinnych i pożytecznych mikroorganizmów (bakterie, grzyby mikroskopowe i grzyby mykoryzowe).
Bionawozy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi w zależności od składu i działania mogą być zaklasyfikowane do różnych grup produktów nawozowych jako nawozowe produkty mikrobiologiczne, wzbogacone mikrobiologicznie nawozy organiczne lub biostymulatory oraz środki poprawiające właściwości gleby. W ostatnich latach wraz ze wzrostem zainteresowania produkcją i konsumpcją żywności ekologicznej, będącej wyrazem wzrostu świadomości konsumentów w kontekście ochrony środowiska i zdrowia człowieka dynamicznie zwiększa się również zainteresowanie rynku bioproduktami, których średnioroczna produkcja i podaż rośnie o 10-13% przy równoczesnym wzroście produkcji nawozów mineralnych na poziomie światowym jedynie w skali 1-3%. W konkluzji swojej wypowiedzi minister Kołakowski wskazał, iż postulowane przez radykalne środowiska proekologiczne zupełne odejście od stosowania sztucznych środków produkcji, nawozów mineralnych i całkowite przejście na rolnictwo ekologiczne jest niemożliwe, ponieważ nie zapewni ono wystarczającej ilości żywności koniecznej do wyżywienia globalnej populacji. Dlatego perspektywiczne jest zrównoważenie stosowania wszystkich rodzajów nawozów, mineralnych i organicznych oraz optymalizacja nawożenia poprzez rolnictwo precyzyjne i wykorzystanie innowacyjnych bionawozów.
Na tym posiedzeniu, przewodniczący komisji Robert Telus udzielił głosu pani profesor Lidii Sas-Paszt - Kierownik Zakładu Mikrobiologii i Ryzosfery Instytutu Ogrodnictwa – Państwowego Instytutu Badawczego w Skierniewicach. Bionawozy, jak w swoim wystąpieniu wyjaśniła pani profesor, to preparaty na bazie surowców pochodzenia organicznego, zawierające: aminokwasy, cukry, witaminy, fitohormony, enzymy oraz makro- i mikro-elementy, a często także mikroorganizmy i/lub ich metabolity korzystnie wpływające na wzrost i plonowanie roślin.
Bionawozy są skuteczną i ekonomicznie opłacalną alternatywą dla nawozów mineralnych. W Polsce i w innych krajach dynamicznie wzrasta zainteresowanie nawozami wzbogaconymi pożytecznymi mikroorganizmami. W Instytucie Ogrodnictwa – PIB powstał pierwszy w Polsce i największy w Europie bank symbiotycznych mikroorganizmów: grzybów mykoryzowych i strzępkowych, drożdży oraz pożytecznych bakterii glebowych, wyizolowanych z ryzosfery roślin, rosnących w różnych warunkach glebowo-klimatycznych naszego kraju. Wykazano wysoką skuteczność bionawozów i pożytecznych mikroorganizmów w stymulacji wzrostu i plonowania roślin: truskawki, jabłoni, wiśni, ogórka, pomidora i innych gatunków roślin ogrodniczych.
Współpraca Zakładu Mikrobiologii i Ryzosfery Instytutu Ogrodnictwa − PIB z producentami nawozów zaowocowała rejestracją i wprowadzeniem do produkcji następujących bionawozów: Florovit Agro (wapno nawozowe granulowane PMG z kwasami humusowymi i pożytecznymi mikroorganizmami), preparat BacterBase (zawiera bakterie Bacillus velezensis i Bacillus amyloliquefaciens) do stosowania w warzywnictwie i sadownictwie, nawóz SLAFER na bazie łupków karbońskich zawierający szczepy bakterii z rodzaju Bacillus i grzyby z rodzaju Trichoderma, makro, mikroelementy, substancję organiczną, stymulujące wzrost i plonowanie roślin oraz poprawę właściwości gleby, biostymulator BioPlus Forte na bazie drożdży i bakterii o działaniu biostymulującym i ochronnym, a także bioaktywne podłoża Profi 3 i Profi 4 z grzybami Trichoderma spp. do uprawy roślin ogrodniczych w polu i pod osłonami.
Podczas dyskusji podkreślano potrzebę zwiększenia dostępności do tego rodzaju produktów, tym bardziej, że jako tańszy i zdrowszy odpowiednik nawozów mineralnych mogłyby znacząco wpłynąć na poprawę sytuacji na rynku nawozów. Wskazywano potrzebę stworzenia mechanizmów pomocy dla krajowych producentów bionawozów. Komisja podjęła decyzję o przygotowaniu projektu dezyderatu do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wprowadzenia do systemu prawnego definicji bionawozów oraz możliwości ujęcia tych preparatów w ekoschematach jako systemu zachęt finansowych dla rolników.
oprac. redakcja ppr.pl