Opinia Głównego Inspektora Weterynarii o raporcie EFSA

Tekst opinii – wyjaśnienia, którą Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz otrzymała z Głównego Inspektoratu Weterynarii w dniu 19 czerwca 2006 r., w związku z publikacją „ Wstępnego raportu EFSA ukazującego występowanie dominujących szczepów salmonelli w stadach kur nieśnych „Gallus gallus” oraz z komentarzami wyników tego raportu w mediach

„Od lipca 1999r. salmonellozy drobiu są zwalczane w oparciu o dyrektywę 92/117, na podstawie której zostały wdrożone instrukcje GLW :
-Instrukcja zwalczania salmonelloz w stadach towarowych drobiu NR 3/99;
- Instrukcja zwalczania salmonelloz w stadach reprodukcyjnych drobiu Nr 1/99
- Instrukcja zwalczania salmonelloz w stadach drobiu rzeźnego Nr 2/99.

Zgodnie z definicjami zawartymi w tych dokumentach:
- stado drobiu podejrzane o zakażenie salmonellami to stado, w którym ze świeżego kału, wymazów z kloaki badaniem bakteriologicznym izolowano salmonelle (niezależnie od metody izolacji i liczby uzyskanych kolonii)
-stado drobiu zakażone salmonellami: stado, w którym z narządów ptaków padłych lub poddanych ubojowi diagnostycznemu, badaniem bakteriologicznym izolowano salmonelle, niezależnie od użytej metody izolacji
-stado drobiu chore na salmonellozę to stado w którym jednocześnie stwierdza się u chorych ptaków objawy kliniczne wskazujące na salmonellozę, u sekcjonowanych padłych lub poddanych ubojowi diagnostycznemu ptaków zmiany anatomopatologiczne wskazujące na salmonellozę, w badaniu bakteriologicznym padłych lub poddanych ubojowi diagnostycznemu ptaków (uprzednio nie leczone), w bezpośrednich posiewach z narządów wewnętrznych stwierdzono pałeczki Salmonella.

Odzwierzęce, groźne dla ludzi pałeczki Salmonelli wykrywane u drobiu są bakteriami niespecyficznymi dla ptaków, co oznacza, że zwierzęta te nie chorują na salmonellozy przez nie wywoływane. Mogą być ich nosicielami. Specyficzne pałeczki groźne dla drobiu, nie są groźne dla ludzi.

Zgodnie z zasadami prowadzenia badań podstawowych w stadach kur niosek jaj konsumpcyjnych opublikowanych w raporcie EFSA, stado uważane było za dodatnie, jeśli obecność Salmonella spp. została stwierdzona przynajmniej w jednej z próbek.( -SANCO/34/2004 Rev.3). Próbki z danej fermy (gospodarstwa), zgodnie z wytycznymi PIW w Puławach, opracowanymi dla potrzeb tych badań, można było pobrać tylko 1 raz w całym okresie prowadzenia badań. Zgodnie z instrukcjami, zasadą jest powtórne pobranie próbek do badań w celu potwierdzenia dodatnich wyników. Od tego uzależnione jest dalsze postępowanie.

Jednokrotne badanie zbiorczych próbek kału, wymazów podeszwowych czy też próbek kurzu nie było dotąd i nie będzie, zgodnie z przygotowywanymi programami zwalczania odzwierzęcych salmonelli w stadach reprodukcyjnych i kur niosek , podstawą do stwierdzenia, że stado jest zakażone. Każde wykrycie Salmonelli w badanych próbkach będzie musiało być potwierdzone w urzędowym badaniu. Do badania urzędowego pobierane będą narządy wewnętrzne pochodzące od wybranych losowo 5 lub więcej ptaków albo, zgodnie ze stosowaną instrukcją GLW, od 20 chorych lub wybrakowanych ptaków oraz wymazy z kloaki od 120 ptaków. Dotychczasowe, prowadzone w oparciu o instrukcje GLW, wyniki badań stad kur niosek jaj konsumpcyjnych wskazują, iż w Polsce w 2004 i 2005 roku w stwierdzono 9% wyników dodatnich..

Nie bez znaczenia jest fakt, iż w Polsce próbki do badań podstawowych były pobierane przez etatowych pracowników IW podczas, gdy w innych krajach UE przez lekarzy wolnej praktyki, nadzorujących fermy albo przez właścicieli ferm.

Generalnie stosowana jest zasada, że każde stado podejrzane o zakażenie, kierowane do rzeźni opatrzone jest w świadectwo zdrowia z adnotacją o wykryciu pałeczek salmonelli, zawierającą datę i numer badania. Stado takie może być ubijane w ściśle określonych warunkach, a mięso podlega badaniu w kierunku salmonelli i w zależności od wyników badania jest przeznaczane do obróbki termicznej lub poddawane obróbce bez wcześniejszego badania. Podobnie jest z jajami konsumpcyjnymi pochodzącymi z ferm podejrzanych o zakażenie lub zakażonych. Konieczna jest obróbka termiczna.

W opublikowanym przez EFSA raporcie za rok 2004 nt. trendów i źródeł zoonoz, ich czynników, antybiotykooporności zamieszczono dane o liczbie zatruć pokarmowych u ludzi wywoływanych min. przez salmonelle. W Polsce w 2004 roku odnotowano 15.958 przypadków zatruć, a w 2005 -15.835. Przykładowo w 2004 roku:
- w Czechach stwierdzono takich zatruć 30.742;
-w Niemczach -56.947;
-w Wielkiej Brytanii- 14.476;
-w Austrii-7.286

W raporcie tym, są również dane na temat liczby próbek dodatnich pobranych z mięsa drobiowego, drobiowego mięsa mielonego itd. W Polsce wykryto 0,1 % zakażonych próbek mięsa drobiowego, a w próbkach produktów drobiowych gotowych do spożycia -0,05 %. „