Mała szkoła, duży ból

31 sierpnia wiejska szkoła w Szafarni w woj. kujawsko-pomorskim zakończy żywot. Dogorywa w atmosferze zdarzeń wstydliwych i niepotrzebnych. O jej utrzymanie bądź przekształcenie w placówkę niepubliczną rodzice zabiegają od kilku lat. Bezskutecznie. Decyzja rady gminy Radomin o likwidacji szkoły ma charakter ostateczny i niepodlegający zmianie. Samorząd podjął ją zgodnie z procedurą, czyli pół roku przed końcem wakacji. Wydawało się, że po miesiącach negocjacji, strajków, okupacji budynku i głodówki prowadzonej przez komitet obrony szkoły wójt Radomina da już spokój. Tak się jednak nie stało, co wpłynęło na zaostrzenie konfliktu.

Kończyły się tegoroczne zimowe ferie. Dzieci miały rozpocząć naukę w poniedziałek, 2 lutego. Wójt postanowił zrobić im niespodziankę i zmienił dyrektora szkoły. Dokładnie pół roku przed jej zamknięciem. 27 stycznia przysłał do Szafarni nową dyrektorkę i komisję inwentaryzacyjną. W okupowanej szkole protestujący stanęli murem. Powiedzieli, że nikogo obcego nie wpuszczą. Roman Sławkowski i Piotr Pilarski należeli do osób najbardziej wyróżniających się w obronie dostępu do budynku. W policyjnym protokole ich postawę ujęto następująco: "... działali wspólnie i w porozumieniu, stosując groźbę bezprawną przez zastawienie drzwi wejściowych własnym ciałem". - Byliśmy przekonani, że czynności zarządzone przez wójta są bezprawne - mówi Piotr Pilarski.

Po tym incydencie procedura karna nabiera zadziwiająco zawrotnego tempa. Gorliwość urzędników i policji godna jest lepszej sprawy. 28 stycznia wójt składa doniesienie na Sławkowskiego i Pilarskiego. Twierdzi, że są przestępcami. Następnego dnia doniesienie trafia do prokuratury. Ta 30 stycznia wydaje polecenie, by sprawą zajęła się Komenda Powiatowa Policji. Tego samego dnia policjanci przesłuchują wójta. 31 stycznia (sobota!) mimo wolnego od pracy dnia w pocie czoła pracują dalej. Wezwanym pilnie Sławkowskiemu i Pilarskiemu wykładają, jak strasznego czynu się dopuścili. - My inaczej to odczuliśmy - mówi Roman Sławkowski. Obrońcy wiejskiej szkoły tłumaczą, że w ich ocenie policja próbowała wpłynąć, by odstąpili od strajku i okupacji szkoły. Dopiero gdy perswazje nie odniosły skutku, obu działaczom postawiono zarzuty. - Jeśli próba ochrony porządku publicznego i ochrona mienia stanowiącego społeczną własność podlega karze, bez wahania jej się poddam - oświadczył Sławkowski. - Dla nas komisja była komisją samozwańczą.

Liderzy komitetu obrony szkoły w Szafarni mieli rację. Chronili porządku i mienia publicznego. 30 kwietnia Prokuratura Rejonowa w Golubiu-Dobrzyniu umorzyła dochodzenie. - To znak, że jeszcze pojęcie sprawiedliwości istnieje - mówi Piotr Pilarski. Potwierdziło się to, o czym wcześniej protestujący mówili, ale nikt ich nie chciał słuchać. Bożena Cieplińska powołana została na dyrektora szkoły 2 lutego 2004 r. Nie mogła więc występować w tym charakterze sześć dni wcześniej. Dla dyżurujących w szkole w Szafarni była prywatną osobą. Towarzyszący dyrektorce urzędnicy gminni nie mogli wykazać się żadnymi upoważnieniami potwierdzającymi, że wchodzą w skład komisji inwentaryzacyjnej. - Uznałem, że osoby te przyszły do szkoły wyłącznie w celu zakłócenia pokojowego przebiegu protestu prowadzonego przez rodziców (...). Wpuszczenie ich do środka mogłoby doprowadzić do powstania niekontrolowanych rozruchów oraz zakłócenia porządku publicznego - oświadczył Sławkowski. Dla okupujących szkołę najście rzekomej komisji inwentaryzacyjnej wydawało się dziwne jeszcze z innego powodu. Przed 27 stycznia wójt gminy Radomin polecił pani Małgorzacie Marcinkowskiej (dyrektorce szkoły do końca stycznia) powołanie komisji inwentaryzacyjnej spośród nauczycieli zatrudnionych w podstawówce w Szafarni.

O Szafarni głośno od dawna. Szkoda, że wiadomości z niej płynące są na ogół złe. W Polsce funkcjonuje dziś ponad 200 małych wiejskich szkół prowadzonych przez społeczne stowarzyszenia. Dlaczego szansy utworzenia takiej szkoły nie dano rodzicom z Szafarni?