KRIR pyta - resort rolnictwa odpowiada

Poniżej przedstawiamy odpowiedz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych dotyczący wprowadzenia zmian do ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o funduszach promocji produktów rolno - spożywczych (Dz. U. z 2009 r. Nr 97, poz. 799, z późn. zm.) w zakresie objęcia regulacją ustawową dotyczącą wpłat na fundusze promocji również podmioty, które wprowadzają na rynek towary (np. mięso owcze) wytworzone poza RP
Rozszerzenie obowiązku dokonywania wpłat na fundusze promocji na towary pochodzące z innych państw członkowskich zasadniczo zmienia charakter tych wpłat, a tym samym rodzi konieczność ich oceny w zakresie zgodności z art. 110 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE). Zgodnie z tym przepisem, żadne państwo członkowskie nie nakłada bezpośrednio lub pośrednio na produkty innych państw członkowskich podatków wewnętrznych jakiegokolwiek rodzaju, wyższych od tych które nakłada bezpośrednio lub pośrednio na podobne produkty krajowe. Ponadto, żadne państwo członkowskie nie nakłada na produkty innych państw członkowskich podatków wewnętrznych, które pośrednio chronią inne produkty. Wykładnia tego przepisu dokonana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje, że wpłaty takie, pomimo tego, że zostały nałożone na produkty krajowe i przywożone według jednakowych kryteriów mogą być uznane za sprzeczne z TfUE, jeżeli przeznaczeniem tych wpłat jest finansowanie działalności, z której korzystają tylko obciążone tą opłatą produkty krajowe. Jeżeli korzyści te równoważą jedynie część obciążeń ponoszonych przez produkty krajowe, wpłaty takie stanowią dyskryminacyjny podatek w rozumieniu art. 110 TfUE, którego pobieranie jest zakazane w odniesieniu do tej części jego kwoty, która jest równoważona korzyściami odnoszonymi przez produkty krajowe (wyrok z dnia 11 marca 1992 r. w sprawach połączonych od C-78/90 do C-83/90 - Compagnie commercial de l’Ouest i inni, wyrok z dnia 16 grudnia 1992 r. w sprawie C-1 14/91 - Gerard Jeróme Claeys, wyrok z dnia 27 października 1993 r. w sprawie C-72/92 - Firma Herbert Scharbatke GmbH).
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 2 ustawy fundusze promocji mają na celu wsparcie działań związanych z marketingiem rolnym, wzrostem spożycia produktów rolno- spożywczych oraz ich promocję. Art. 9 ust. 2 ustawy stanowi, że o środki funduszy promocji mogą ubiegać się ogólnokrajowe organizacje zrzeszające producentów rolnych lub przetwórców produktów rolno-spożywczych mających miejsce zamieszkania albo siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ogólnokrajowe organizacje branżowe lub międzybranżowe zrzeszające producentów lub przetwórców produktów rolno-spożywczych. Zatem w przypadku rozszerzenia obowiązku dokonywania wpłat na fundusze promocji na towary pochodzące z innych państw członkowskich, środki pochodzące z funduszy wspierałyby wyłącznie działalność krajowych organizacji branżowych, z której to działalności korzystałyby tylko produkty krajowe. Pochodzący z innych państw członkowskich producenci produktów rolno-spożywczych, sprzedawanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i z tego tytułu obciążonych wpłatą na rzecz funduszy promocji byliby pozbawieni wsparcia, jakie otrzymują polskie organizacje branżowe.
W związku z powyższym, w świetle przywołanej powyżej wykładni Trybunału, postulowana zmiana obowiązujących przepisów byłaby uznana za sprzeczną z art. 110 TfUE.
Ponadto, z proponowanego katalogu podmiotów dokonujących wpłat na fundusze promocji wynika, że obowiązek dokonywania tych wpłat miałby również dotyczyć produktów przywożonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z krajów trzecich. Należy zauważyć, iż taka regulacja byłaby sprzeczna z art. 207 ust. 1 TfUE, który określa jednolite zasady wspólnej polityki handlowej Unii Europejskiej. Z zasad tych wynika zakaz ustanawiania przez państwa członkowskie opłat o skutku równoważnym do ceł przy przywozie towarów z krajów trzecich. Aby zapewnić jednakowy we wszystkich państwach członkowskich wpływ opłat na handel z krajami trzecimi, powyższy przepis przyznaje Unii Europejskiej wyłączne kompetencje do ustanawiania lub zmiany stawek celnych lub innych opłat nakładanych na produkty pochodzące z krajów trzecich. Trybunał wielokrotnie stwierdzał w swoich orzeczeniach, że państwa członkowskie nie mają prawa nakładania krajowych opłat, dodatkowych w stosunku do opłat celnych ustanawianych na podstawie przepisów Unii Europejskiej.
Mając na względzie fakt, że rozszerzenie obowiązku wpłat na fundusze promocji na importerów towarów pochodzących z innych państw członkowskich lub z krajów trzecich może zostać uznane za sprzeczne z prawem Unii Europejskiej, zmiana w przedmiotowym zakresie nie jest rekomendowana.