Główny Lekarz Weterynarii informuje

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami dotyczącymi oceny przez powiatowych lekarzy weterynarii pomieszczeń oraz sprzętu wykorzystywanego do obsługi trzody chlewnej w kontekście obowiązujących regulacji prawnych wdrażających dyrektywę Rady 2008/120/WE informuję, co następuje.
 
Obowiązujące obecnie rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej (Dz. U z 2010 r. Nr 56 poz. 344 z póżn. zm.) rodzi wiele wątpliwości interpretacyjnych podczas oceny systemów utrzymania świń i wymaga ustalenia jednolitych procedur postępowania.
Na uwagę zasługują w głównej mierze zagadnienia wiążące się ze sposobem interpretacji zapisów odnoszących się do betonowych podłóg szczelinowych, otworów odpływowych w stałym podłożu, na którym utrzymuje się loszki po pokryciu, a także wyliczanie powierzchni pozbawionej przeszkód dla loch i loszek utrzymywanych grupowo.
Podczas ewaluacji powyższych wymogów należy uwzględnić kwestie podnoszone w opiniach naukowych przeprowadzanych na zlecenie Komisji przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa żywności (EFSA) i jednocześnie stanowisko Komisji Europejskiej.
Poddając analizie problematykę oceny szczelinowych podłóg betonowych należy uwzględnić odstępstwa od wymagań § 25 pkt 1 rozporządzenia (art. 3 ust. 2 lit. b) Dyrektywy Rady 2008/120/WE) dla otworów w szczelinowej podłodze betonowej, dla których wskazówką jest Norma Europejska EN 12737:2004+A1:2007 i przyjęta na jej podstawie Polska Norma PN-EN 12737:2004+A1 dotycząca prefabrykatów z betonu i elementów podłóg ażurowych do budynków inwentarskich przytoczone w opiniach Komisji Europejskiej > . Owa norma przewiduje odchylenia +/- 2-3 mm w szerokości otworów w szczelinowej podłodze betonowej w stosunku do regulacji § 25 pkt 1 lit. a) rozporządzenia. Jednocześnie, badania EFSA nad wpływem zastosowania różnego rozstawu beleczek w podłogach na dobrostan świń ujawniły, iż istotny jest stosunek wielkości racicy do szerokości otworów w takiej podłodze. Szerokość otworów w podłodze powinna korespondować z rozmiarem racic i uwzględniać bezpieczeństwo oraz komfort zwierząt utrzymywanych na podłogach szczelinowych. Toteż wspomniana relacja powinna kształtować się w sposób następujący: szerokość otworu w szczelinowej podłodze nie powinna przekraczać połowy szerokości racicy, co w praktyce pozwoli uniknąć uwiężnięcia racicy i urazów kończyn.
Uwzględniając powyższe wytyczne, należy uznać, iż tolerancja (+/- 2-3 mm) przyjęta w normach przywołanych powyżej jest akceptowalna pod warunkiem, że nie wpływa negatywnie na dobrostan świń. Oczywiście, podczas oceny konieczne jest dokonanie większej liczby pomiarów szczelin tak, aby upewnić się czy są to jedynie odchylenia wynikające z normy, czy też szczeliny są szersze od wymaganych na całej powierzchni podłogi. Ocena słuszności zastosowanych szerokości szczelin podłogi powinna mieć zawsze charakter globalny, włącznie z obserwacją zachowania świń, ich swobodą poruszania się, uzyskaniem informacji od obsługi o częstotliwości występowania kulawizn, a także leczenia schorzeń układu ruchu odnotowanego w książce leczenia zwierząt oraz weryfikacją szerokości szczelin pod kątem zachowania funkcji melioracyjnej ograniczającej emisję szkodliwych gazów, wpływającej w istotny sposób na zdrowotność zwierząt.
Ponadto idąc dalej, w przypadku rusztowego pokrycia otworów odpływowych, o których mowa w przepisach dotyczących litego podłoża dla loch i loszek, do ww. otworów nie mają zastosowania regulacje dotyczące podłogi rusztowej, tj.: § 25 pkt 1 rozporządzenia, a jedynie wymagania dotyczące bezpieczeństwa świń, w tym wyrażona w raporcie opinia EFSA, iż szerokość otworów w podłodze nie może przekraczać połowy szerokości racicy.
Posiłkując się w dalszym ciągu opiniami Komisji Europejskiej należy uznać, iż w świetle § 19 ust. 5 rozporządzenia (art. 3 ust. 4 Dyrektywy Rady 2008/120/WE) dotyczącego grupowego utrzymywania loch dopuszczalne jest zastosowanie stanowisk samoblokujących, umożliwiających czasowe zamknięcie lochy podczas przeprowadzania konkretnych czynności, np.: sprzątania, karmienia. Jednakże, warunkiem dopuszczalności zastosowania takich urządzeń jest możliwość w każdym innym okresie swobodnego korzystania z tych stanowisk, tj. wchodzenia oraz opuszczania stanowiska na równi z możliwością nieograniczonego korzystania z pozostałej części kojca na którym przebywają inne lochy. System skonstruowany według wspomnianych wytycznych spełnia wymagania dyrektywy, jednocześnie taką powierzchnię można wyliczyć do ogólnej powierzchni pozbawionej przeszkód dostępnej dla lochy.
Odnosząc się do § 24 ust. 3-5 rozporządzenia (art. 3 ust. 1 lit. b Dyrektywy Rady 2008/120/WE) dotyczącego minimalnych wymagań w zakresie dostępnej powierzchni dla loszek po pokryciu i loch utrzymywanych grupowo, w przypadku zastosowania do żywienia zwierząt koryt stanowiących zagłębienie w posadzce, których konstrukcja umożliwia jednocześnie korzystanie z nich poza porą karmienia w sposób zapewniający swobodę poruszania się lub leżenia należy uznać, iż część powierzchni zajmowanej przez takie koryto może zostać wliczona do powierzchni kojca .
Reasumując, podczas oceny betonowych podłóg szczelinowych, zgodnie z opinią Komisji uwzględnienie odchyleń dotyczących szerokości otworów w granicach tolerancji normy jest dopuszczalne, jednocześnie najistotniejszym kryterium zawsze pozostaje wspomniane już bezpieczeństwo i komfort zwierząt. Natomiast podczas kalkulacji całkowitej powierzchni pozbawionej przeszkód dla loch i loszek mogą zostać wliczone warunkowo samoblokujące się stanowiska oraz wskazane powyżej karmidła.