MERCOSUR1
TSW_XV_2025

Program Sano odchowu jałówek

23 stycznia 2002

Program Sano odchowu jałówek

Hodowcy dużą wagę zawsze przywiązują do odchowu cieląt, gdyż jest to punkt newralgiczny i popełniane tu błędy szybko staja się widoczne w postaci biegunek, czy też nawet upadków. Dlatego w miarę upływu czasu, kiedy mija niebezpieczeństwo biegunek coraz mniejszą uwagę poświęca się jałówkom, uważając że pastwisko czy gorszej jakości pasze zupełnie im wystarczą. Niestety nie jest to do końca prawda.

Błędy popełniane w okresie odchowu powodują, że później nie będzie już z takiej jałówki dobrej krowy, a wydajność będzie nawet o 1.000 litrów rocznie mniejsza. Dlatego obecnie muszą być postawione zupełnie inne cele odchowu jałówek:

1. odchów jałówki musi być zorientowany na późniejszą jej użytkowość jako krowy mlecznej,
2. intensywny odchów ukierunkowany na wydajność, czyli stały wzrost przy odpowiednim dostarczeniu składników pokarmowych, energii, związków mineralnych,
3. wysoka zdolność pobrania paszy objętościowej przy właściwym procesie przeżuwania, co zapewnia dobry rozwój trawieńca i żwacza z odpowiednią długością i szerokością kosmków żwaczowych dobra zdrowotność przy intensywnej przemianie materii dostosowanej do wysokiej wydajności krowy, czyli dobra praca i budowa płuc, serca, wątroby, nerek, racic i wymion,
5. wysoka płodność przy optymalnej kondycji i konstytucji - masa ciała i wysokość w kłębie określają czas unasieniania,
6. pierwsze wycielenie dostosowane do możliwości stada i organizacji (wiek 21-28 miesięcy, masa ciała w 3 tyg. po wycieleniu > 520 kg).
Dlatego obecnie dąży się do tego, aby krowy były użytkowane co najmniej przez 4 laktacje i dały minimum 35.000 kg mleka. Wówczas produkcja mleka będzie na pewno opłacalna. 

Błędy popełniane w pierwszym roku odchowu będą zawsze obniżały późniejszą wydajność życiową krowy, natomiast błędy popełniane w drugim roku odchowu będą negatywnie wpływały na wskaźnik unasienień, kondycję (BCS), wydajność roczną.

Aby zapewnić prawidłowy wzrost i rozwój jałówki należy w żywieniu stosować kilka podstawowych zasad.

Zasada 1.
Jałówka powinna stale rosnąć!
Co prawda bydło posiada możliwość wzrostu kompensacyjnego, czyli niedostateczne żywienie we wcześniejszym okresie może być później wyrównywane, ale niestety odbywa się to na drodze zbyt dużego odkładania się tłuszczu.
Zasada 2.
Stopniowe przyzwyczajanie do pobierania większych ilości paszy objętościowej najwyższej jakości!
Należy przy tym zwrócić uwagę na rosnące wraz z wiekiem zapotrzebowanie i zdolność pobierania paszy.
Zasada 3.
Musi być zachowana harmonia między paszą podstawową, wyrównawczą i wydajnościową!
Należy kontrolować także dawkę, przy czym należy pamiętać, że zawsze będą występowały różnice między dawką wyliczoną, podaną, pobraną, strawioną i wchłoniętą. Dlatego nigdy nie jest wystarczająca kontrola tylko samej wyliczonej dawki!
Zasada 4.
Żywić odpowiednimi paszami stymulującymi pracę żwacza!
Jeżeli to możliwe, należy podawać wszystkie komponenty jednocześnie.
Zasada 5.
Zwrócić uwagę na hierarchię w stadzie i dostępność do paszy!
Przy wychodzeniu na pastwisko należy uwzględnić zmieniającą się jakość zielonki i należy wyrównywać wartość dawki.

Musimy pamiętać, ze najbardziej intensywny rozwój cieląt występuje w pierwszym roku (tab. 1), dlatego też stosowane pasze w tym okresie muszą być jak najwyższej jakości, tak aby jałówki uzyskały w wieku 12 miesięcy masę ciała 300 kg tzn. przyrosty dzienne powinny wynosić 750-800 g. W drugim roku mogą być już żywione intensywnie, co oznacza, że przyrosty dzienne mogą być niższe (650-750 g).

1. Wzrost cieląt i jałówek do 2 roku życia

    1 rok 2 rok
Masa ciała kg od 50 do 300 od 300 do 590
Przyrosty dzienne g ok. 750-800 ok. 650-750
Pobranie suchej amsy kg od 0,5 do 7,5 od 7,0 do 13,0
Kondycja (Body Condition Score) pkt ok. 3,0-3,5 ok. 3,5-4,0

Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe u rosnących jałówek (tab. 2) powinno uwzględniać zarówno energię, białko ogólne, związki mineralne jak i tez niektóre witaminy (A, D3, E, B). Ponieważ zapotrzebowanie na m i witaminy w pierwszym okresie odchowu jest wysokie, dlatego prz 4 miesiące życia należy stosować 4% premiks Sano Kalbergold, natomiast od 5 miesiąca życia do miesiąca przed wycieleniem wystarczy premiks szej zawartości składników Provimix. Na 3 tygodnie przed wycieleniem jałówki powinny otrzymywać specjalny premiks dla krów zasuszonych Optima 30.

2. Zapotrzebowanie dzienne jałówek na niektóre składniki pokarmowe

Masa Przyr.dz. Energia Białko og. Ca P Na Mg
kg g MJ NEL g g g g g
150 800 20-22 400-440 29 13 3 4
200 775 25-27 500-540 31 15 3 5
250 750 30-32 600-640 3 17 4 6
300 750 33-35 660-700 35 19 5 7
350 725 37-39 740-780 37 21 5 8
400 700 41-43 900-950 39 23 6 9
450 675 44-46 970-1015 41 25 7 10
500 650 48-50 1155-1200 42 27 8 11
550 600 52-54 1250-1300 44 29 9 12
600 550 55-57 1320-1370 47 32 9 12

Ważne jest aby kryć jałówki HF kiedy osiągną masę co najmniej 360 kg i wysokość w kłębie minimum 135 cm. Ważna jest masa ciała, a nie wiek! Ponieważ nie zawsze jest możliwość zważenia jałówki, dlatego łatwiej zmierzyć wysokość w kłębie lub obwód klatki piersiowej. Taśma zoometryczna Sano sprawdza się tu znakomicie.
Warto też kontrolować wzrost i rozwój jałowic i krów według podanych w tab. 3 parametrów.
Należy pamiętać, że od odchowu jałówek zależy późniejsza wydajność krów. Błędów popełnionych w tym okresie nie da się już później wyrównać. Wszystko jest w rękach hodowcy. Zarówno efekty odchowu, późniejsza wydajność krów, a tym samym jego własna przyszłość.

3. Wiek, masa ciała i inne parametry osiągane przy prawidłowym żywieniu jałówek i krów

Wiek pierwszego wycielenia

  >24-28 miesięcy  
Pierwsza wydajność
Indeks unasienień
  >85%
<1,1-1,3
 
Rozwój masy ciała Dojrzałość płciowa "Nastolatek" Dojrzałość hodowlana Wycielenie
Wiek (mies.) 6-8 12 15-19 >24
Masa ciała (kg) >200 >300 >360 >580
w % masy końcowej >25 >40 >50 >80
Masa w 21 dni po wycieleniu 1 laktacja 2 laktacja >= 3 laktacja
Masa ciała (kg)
w % masy końcowej
>520
>70
>650
>90
>700
95-105
Zmiany masy ciała podczas laktacji      
Absolutne (kg)
Relatywne (%)
+/-30-40
<5-8%
+/-45-65
<7-10%
+/-50-70
7-10%

Tylko prawidłowo odchowane jałówki mogą być dobrymi krowami!


POWIĄZANE

W odpowiedzi na wniosek Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 14 sierpnia 2024 ...

W najnowszym raporcie ESG można znaleźć szczegółowe informacje dotyczące m.in. d...

Komisja Europejska zezwoliła wzeszłym tygodniu, 26 stycznia 2024r. na stosowanie...


Komentarze

Bądź na bieżąco

Zapisz się do newslettera

Każdego dnia najnowsze artykuły, ostatnie ogłoszenia, najświeższe komentarze, ostatnie posty z forum

Najpopularniejsze tematy

gospodarkapracaprzetargi
Nowy PPR (stopka)Pracuj.pl
Jestesmy w spolecznosciach:
Zgłoś uwagę