Dbać o Bezpieczeństwo

Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin opracowało zasady bezpiecznego korzystania ze środków ochrony roślin, które warto przytoczyć, zanim rozpocznie się kolejny sezon ich wzmożonego stosowania.

W praktyce można spotkać wiele przykładów beztroskiego postępowania ze środkami ochrony roślin, jakby nie były one szkodliwe dla zdrowia i życia. Tymczasem zasady ich bezpiecznego stosowania nie są trudne do przestrzegania.


 
Konsekwencja podczas przygotowywania się do zabiegów ochrony roślin oraz ich prowadzenia sprzyja bezpieczeństwu operatorów i otoczenia.


Czytać etykiety
Wbrew pozorom treść etykiety zamieszczonej na opakowaniu podlega zmianom. Dlatego warto ją czytać. Trzeba upewnić się, czy preparat został dobrze dobrany do danej sytuacji na polu. Należy również zapoznać się ze środkami ostrożności, dobrać odpowiednie środki ochrony indywidualnej, sprawdzić długość okresów karencji i prewencji.
Podczas przygotowywania cieczy roboczej zawsze trzeba używać środków ochrony indywidualnej, czyli założyć rękawice nitrylowe i kombinezon ochronny (kat. III, typ 4 ochrony przeciwchemicznej).
Taki kombinezon wykonany z tyveku można kupić za ok. 20 zł. Jego rozmiar musi być w miarę dobrany a nogawki trzeba zawsze zakładać na zewnątrz na buty. Nakrycie głowy stanowi czapka
z daszkiem lub kaptur kombinezonu ochronnego. Do tego dochodzi maska lub półmaska – filtr A2 (przeciwko oparom organicznym), P2 lub P3 (przeciwko pyłom i obłokom powstającym podczas zabiegu). Oczy powinny być chronione ekranem ochronnym lub goglami. Obuwie ochronne powinno być wykonane z gumy, winylu lub neoprenu. Można używać wyłącznie wyrobów oznakowanych symbolem CE.

Sprawnie przygotować ciecz
Przed rozpoczęciem przygotowywania cieczy roboczej trzeba upewnić się, czy w pobliżu nie znajdują się dzieci, osoby postronne lub zwierzęta. Należy dokładnie ustalić potrzebną do zabiegu ilość środka. Odmierzoną porcję wlewa się (lub wsypuje) do zbiornika (rozwadniacza) opryskiwacza częściowo napełnionego wodą, a następnie dopełnia do pożądanej objętości. Podczas dodawania preparatu do zbiornika należy unikać jego rozpryskiwania (rozlewania lub rozsypywania). Trzeba dopilnować,
aby opakowanie z niewykorzystanym środkiem było zawsze szczelnie zamknięte i przechowywane w miejscu niedostępnym dla dzieci, osób postronnych oraz zwierząt. Puste opakowanie należy napełnić wodą do 1/4 objętości, zamknąć i potrząsać przez kilka sekund. Następnie popłuczyny wlewa się do zbiornika opryskiwacza. Płukanie powtarza się co najmniej 2, a najlepiej 4 razy. W ten sposób można odzyskać nawet 5% ilości środka, która zostaje w nieopłukanym opakowaniu (opakowania foliowe lub papierowe trzeba dokładnie wytrząsać do wnętrza zbiornika).

Ochrona podczas zabiegów
Zasady są takie same, jak podczas przygotowywania cieczy roboczej. Konieczne jest używanie rękawic nitrylo-wych. Inne, wykorzystywane w kuchni lub ogrodzie nie zapewniają wystarczającej ochrony. Zawsze trzeba zakładać obuwie gumowe. Poza tym trzeba sprawdzić na etykiecie preparatu, czy konieczne są dodatkowe środki ochrony indywidualnej, np. okulary. Zabieg można wykonywać tylko sprawnym opryskiwaczem posiadającym aktualny atest. Podczas opryskiwania trzeba zwracać uwagę na warunki atmosferyczne, w szczególności na siłę wiatru, temperaturę powietrza i ryzyko wystąpienia ewentualnych opadów po zabiegu. Nie wolno udrażniać rozpylaczy opryskiwacza ustami!

Używać rękawic
Przed ich użyciem należy sprawdzić, czy nie mają wad (drobne skazy, zlepienia) i nie są uszkodzone. Dłonie trzeba dokładnie umyć i osuszyć. Rękawice muszą być dostatecznie długie, aby zakrywały przedramię i skórę pomiędzy rękawicą a rękawem. Rękawy kombinezonu ochronnego należy założyć na rękawice. Rękawice po pracy trzeba dokładnie umyć przed ich zdjęciem. Mycie przedłuża trwałość i zapobiega dostawaniu się środków do ich wnętrza. Ważne jest umiejętne zdejmowanie rękawic. Najpierw trzeba zdjąć jedną rękawicę do przegubu dłoni. Następnie powinno się pociągnąć drugą, zdejmując ją aż do kciuka. W dalszej kolejności trzeba uchwycić rękawice wolną ręką za część wewnętrzną i wprowadzić kciuk do rękawicy jeszcze nałożonej tak, aby umożliwić jej zdjęcie. Rękawice zawsze należy trzymać za część wewnętrzną. Nie wolno ich wywracać na drugą stronę, bo grozi to skażeniemjej wnętrza.

Wybór półmaski
Półmaska powinna być oznakowana symbolem CE i posiadać filtr ochronny: cA2, P2 lub P3. Po jej założeniu trzeba sprawdzić, czy brzegi dobrze przylegają do twarzy. Jeśli nie, to należy je dopasować lub wybrać inny model. Jeśli półmaska nie przylega szczelnie do twarzy, środki chemiczne unoszące się w powietrzu mogą dostać się pod uszczelkę i do wdychanego powietrza. Jednorazowej półmaski (oznaczonej skrótem FF) można używać tylko raz, zaś w maskach wielokrotnego użytku należy regularnie wymieniać filtry. Zawsze trzeba sprawdzać datę ważności filtrów. Jeśli operator poczuje najsłabszy zapach preparatu, smak lub podrażnienie, albo stwierdzi trudności w oddychaniu, musi przerwać pracę i wymienić maskę. Używanie ciągnika ze szczelną kabiną zmniejsza potencjalne ryzyko kontaktu operatora z cieczą roboczą nawet dziesięciokrotnie. W kabinie zawsze
powinny się znajdować:

• jednorazowe rękawice nitrylowe;
• worek na zużyte rękawice jednorazowe;
• pojemnik z czystą wodą, aby przemyć te części ciała, które miały kontakt z cieczą roboczą.

Po zabiegu ciągnik i opryskiwacz należy dokładnie umyć i oczyścić. Środki należy przechowywać
w miejscu specjalnie do tego przeznaczonym. Regularnie trzeba wymieniać zużyte elementy odzieży ochronnej. W przypadku kombinezonów wielokrotnego użytku nie powinno się przekraczać liczby maksymalnych prań. Zawsze trzeba mieć przy sobie zapasowy zestaw. Bezpośrednio po zakończeniu pracy należy umyć wielorazowe elementy odzieży, a jednorazowe umiejętnie zutylizować.

 

Zawsze po zabiegu należy umyć dokładnie obuwie. Zdjęcia: Panek, PSOR

Zanieczyszczenia
Natychmiast po bezpośrednim kontakcie skóry ze środkiem należy umyć ją wodą i mydłem,
a w przypadku kontaktu z oczami przemyć je dużą ilością czystej wody. Oczy trzeba przemywać
przez 10 minut i jak najszybciej skontaktować się z lekarzem. Jeśli operator opryskiwacza poczuje się źle, powinien jak najszybciej udać się do lekarza, bowiem szybkość udzielenia pomocy ma podstawowe znaczenie przy leczeniu jakiegokolwiek zatrucia (na wiele substancji aktywnych nie
ma antidotum – środka neutralizującego). Dlatego nie wolno z tym zwlekać. Należy zabrać ze sobą etykietę produktu, co ułatwi rozpoznanie i leczenie. Warto przynajmniej raz do roku skontrolować
stan swojego zdrowia.

Zbiórka pustych opakowań
Rolnicy otrzymują odpowiednie worki do zbierania pustych i czystych opakowań.
Następnie należy je zwrócić do sprzedawcy. Ten ma obowiązek ich odbioru,
chyba że są one bardzo zanieczyszczone resztkami środków. Zbierane
są opakowania wszystkich producentów. W momencie dostarczenia opakowań
do sprzedawcy rolnik otrzymuje stosowne potwierdzenie. Nigdy nie wolno
wyrzucać lub spalać pustych opakowań, ani tym bardziej ponownie ich wykorzystywać
do innych celów, bo mogą zawierać szkodliwe resztki preparatu