PRZYCZYNY
Choroba zakaźna i zaraźliwa wywołana przez prątek gruźlicy typu bydlęcego (Mycobacterium
bovis), typu ludzkiego (Mycobacterium tuberculosis) oraz typu
ptasiego (Mycobacterium avium).
OBJAWY KLINICZNE
Występują w zasadzie tylko po zakażeniu prątkiem bydlęcym. Zakażenie prątkiem
ludzkim lub ptasim ogranicza się najczęściej do powstania niewielkich zmian w
węzłach chłonnych. W przebiegu gruźlicy obserwuje się okresowe podwyższenie
ciepłoty ciała, osłabienie, chudnięcie, kaszel, duszność, zmiany wysłuchowe
płuc, nawrotowe wzdęcia, zaburzenia ruchowe, powiększenie węzłów chłonnych
stwierdzane badaniem zewnętrznym lub przez prostnicę, guzki podskórne.
Choroba ma przebieg przewlekły. W stadach dotychczas wolnych od gruźlicy zakażenie,
zwłaszcza przy gruźlicy płuc nawet u pojedynczej sztuki, w krótkim czasie może
objąć całe pogłowie stada.
ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Charakterystyczne zmiany typu wytwórczego i wysiękowego umiejscowione w różnych
narządach, najczęściej w płucach i przynależnych węzłach chłonnych,
guzki zserowaciałe lub zwapniałe w płucach, nerkach, śledzionie, wątrobie,
wymieniu, macicy, jajnikach, jajowodach, zarówno wewnątrz, jak na ich
powierzchni.
POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
Badania alergiczne metodą tuberkulinizacji śródskórnej. Przyżyciowe badanie
bakteriologiczne śluzu tchawiczo–oskrzelowego, mleka, śluzu z dróg
rodnych, kału, płynu z jamy otrzewnowej, opłucnowej, z jam stawowych, z powiększonych
węzłów chłonnych. Badania te mają duże znaczenie w przypadku podejrzenia
gruźlicy, a niewystąpienia reakcji alergicznej. Badanie bakteriologiczne
wycinków zmienionych narządów wewnętrznych i węzłów chłonnych w celu
stwierdzenia prątków gruźlicy i określenie ich typów.
LECZENIE
Nie leczy się zwierząt zakażonych gruźlicą; bydło reagujące dodatnio w próbie
alergicznej, jak również to, u którego przeżyciowe stwierdzono prątki gruźlicy
mimo negatywnej reakcji alergicznej, podlega ubojowi z urzędu.
ZAPOBIEGANIE I ZWALCZANIE
Bezwzględne przestrzeganie przepisów sanitarno – weterynaryjnych dotyczących
obrotu bydłem i jego ochrony przed zakażeniem gruźlicą. Utrzymanie zwierząt
w optymalnych warunkach zoohigienicznych.
na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora