Fluoroza

PRZYCZYNY
Przewlekłe zatrucie związkami fluoru występujące na terenach skażonych fluorem, w pobliżu hut aluminium, szkła, fabryk superfosfatu. Ostre zatrucia wskutek zjedzenia nadmiernej ilości związków fluoru w krótkim czasie.

OBJAWY KLINICZNE
Występowanie brunatnych plam na zębach, słabe ich osadzenie w zębodołach, ubytki szkliwa, tworzenie się guzów na żebrach i kościach kończyn, łamliwość kończyn, kulawizna, sztywny chód, skóra mało elastyczna, zmniejszony apetyt, wychudzenie. W ostrych zatruciach występują: ślinotok, brak apetytu, bóle jamy brzusznej, drżenie mięśni, kloniczne skurcze mięśni, zapaść.

ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
W przewlekłej fluorozie brunatno zabarwione i nieprawidłowo starte zęby, na kościach guzy różnej wielkości. W ostrych zatruciach stwierdza się krwotoczne zapalenie przewodu pokarmowego, przekrwienie nerek i płuc, zwyrodnienie wątroby, opóźnione krzepnięcie krwi.

POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
W zatruciach przewlekłych - określanie zawartości fluoru w moczu, sierści i kościach. W zatruciach ostrych – określanie fluoru w treści przewodu pokarmowego.

LECZENIE
W przypadkach przewlekłych stosować dostępne mieszanki mineralne, zawierające wapń. Korzystnie działa siarczan glinowy 30 g/szt. i pierwiastki śladowe zawarte w mieszankach mineralnych dla bydła. W zatruciach ostrych opróżnić żwacz z treści pokarmowej, stosując wielokrotne płukanie z dodatkiem kredy. Po płukaniu podać środki osłaniające – siemię lniane oraz przeczyszczające – Rumetol 200 g. Dożylnie preparaty wapniowe – Calcium borogluconatum 250 ml/szt.

ZAPOBIEGANIE
Unikanie chowu zwierząt w pobliżu zakładów emitujących duże ilości fluoru. Na terenach skażonych fluorem utrzymywać tylko zwierzęta opasowe (opasy). Do paszy dodawać mieszanki mineralne uzupełnione siarczanem glinu. W celu zapobiegania zatruciom ostrym dobrze zabezpieczać przed spożyciem przez bydło substancje zawierające duże ilości fluoru (nawozy fosforowe, preparaty impregnujące).

na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora