Przyczyna
Choroba wywoływana jest przez ptasi adenowirus (najbardziej znane izolaty to BC
14 i A 127), nie należący do żadnego z 12 znanych serotypów adenowirusów
kurzych wywołujących wtrętowe zapalenie wątroby.
Źródła i drogi zakażenia
Wirus jest przenoszony drogą transowarialną. Nawet jeśli tylko kilka ptaków
w stadzie jest zakażonych, to w okrewsie rozpoczynania nieśności sieją one
wirus do środowiska i zakażają inne osobniki. Pionowe rozprzestrzenianie się
zakażenia w stadzie jest stosunkowo wolne, ponieważ tą drogą wirus jest mało
zakaźny i wydalanie jego z kałem jest stosunkowo niewielkie.
Wrażliwy gatunek
Tylko u kur występują wyraźne objawy kliniczne zakażenia wirusem EDS'76.
Wirus ten jest również bardzo szeroko rozprzestrzeniony w populacji kaczek. Może
on przyczyniać się do cięższego przebiegu innych zakażeń wirusowych występujących
u tego gatunku.
Objawy kliniczne
EDS'76 występuje jedynie u niosek w stadach reprodukcyjnych i towarowych w
okresie nieśności. Chore stada często nie osiągają szczytu nieśności lub
w jej szczycie dochodzi do znacznego obniżenia się produkcji. Typowe dla
choroby są zmiany w jakości skorupy i treści jaja. Często pierwszym objawem
jest odbarwienie skorup, następnie pojawiają się jaja o cienkiej i kruchej
skorupie, lub całkowicie jej pozbawione (jaja w błonach). Chore ptaki mogą być
anemiczne, może pojawić się również przejściowa biegunka i niekiedy
mniejsze spożycie karmy. Generalnie jednak nie stwierdza się wzrostu upadków
lub innych objawów klinicznych.
Zmiany sekcyjne
Nie są obserwowane specyficzne zmiany sekcyjne.
Diagnoza
Kliniczne objawy zakażenia wirusem EDS'76 w stadzie są bardzo typowe i ułatwiają
postawienie prawidłowego rozpoznania. Potwierdzeniem diagnozy może być
badanie serologiczne (test H) lub izolacja wirusa.
Diagnoza różnicowa
W diagnozie różnicowej należy uwzględniać zakaźne zapalenia oskrzeli,
w mniejszym stopniu rzekomy pomór drobiu i zakaźne zapalenie krtani i
tchawicy. Test HI jest prostą i czułą metodą pomagającą potwierdzić
rozpoznanie.
Leczenie i zapobieganie
Brak jest specyficznego leczenia w przebiegu EDS'76. Immunizacja inaktywowaną
szczepionką przed okresem nieśności jest w praktyce bardzo skuteczną metodą
profilaktyki tej choroby.