Prognoza cen drobiu na rynku krajowym – informacja IERiGŻ

O znaczeniu mięsa i przetworów z drobiu dla polskiego konsumenta świadczy fakt, iż spożycie drobiu stanowi 28% ogólnej konsumpcji mięsa, a w 2003 r. gospodarstwa domowe przeznaczyły na zakup drobiu średnio ok. 5% całych wydatków na żywność. Równocześnie stanowiło to jedną piątą ich wydatków na mięso czerwone.

Rok 2004 jest szczególnym okresem w rozwoju rynku drobiarskiego w Polsce ze względu na akcesję do Unii Europejskiej i związane z tym zmiany dotyczące zarówno zasad funkcjonowania rynku, jak i procedur dostosowawczych do nowych warunków. Najważniejsze z tych zmian to swobodna konkurencja na jednolitym rynku rozszerzonej Unii, brak możliwości ochrony rynku krajowego przed przywozem towaru od partnerów ze Wspólnoty przy pomocy ceł, włączenie w reżim handlu zagranicznego UE z krajami trzecimi.
Okres jaki minął od momentu akcesji (1 maja 2004 r.) jest jednak zbyt krótki aby można było dokonywać ocen opartych na pogłębionych analizach zjawisk. Obserwacje prowadzone w ciągu dwóch miesięcy nie dają podstaw do wyciągania daleko idących wniosków, a interpretacja zaobserwowanych zjawisk musi być siłą rzeczy bardzo ostrożna.

W 2003 r. nastąpił dalszy 8-procentowy wzrost produkcji drobiu w Polsce. Decydował o tym silnie rozwijający się eksport do UE, który w skali całego roku był o prawie 90% większy niż w 2002 r. i stanowił ponad 13% produkcji. Przeważająca część wzrostu produkcji została przeznaczona na zwiększenie eksportu. W następstwie tego podaż na rynku krajowym wzrosła zaledwie o ok. 2%. Wyczerpanie się w końcu roku kontyngentu bezcłowego na eksport do UE przerwało okres dobrej koniunktury i ustabilizowało ceny drobiu. Do maja 2004 r., tj. do zniesienia ceł w obrotach z UE po akcesji, eksport odbywał się na normalnych warunkach. Miesięczny wywóz mięsa drobiowego z Polski zmniejszył się o połowę w porównaniu z ostatnim kwartałem 2003 r. Eksporterzy oczekiwali na otwarcie rynku.

Polski handel zagraniczny drobiem (tys. ton)

O rozwoju rynku w pierwszej połowie 2004 r. w dużym stopniu zadecydował handel zagraniczny. Z porównania pierwszego półrocza 2004 i 2003 wynika, że w roku bieżącym silnie zwiększyły się obroty żywcem i mięsem drobiowym. Wywóz drobiu żywego był o 180% większy, w tym do rozszerzonej UE o 133%. Natomiast mięsa drobiowego odpowiednio o 18 i 19,5% większy. Równocześnie znacząco wzrósł import mięsa drobiowego o 117%, w tym z UE o 56% oraz żywca odpowiednio o 136 i 137%. Udział partnerów z rozszerzonej UE w polskim wywozie drobiu żywego zmniejszył się w pierwszym półroczu 2004, natomiast w wywozie mięsa drobiowego, nieznacznie wzrósł.

Według wstępnych danych GUS, produkcja żywca drobiowego w Polsce wyniosła w pierwszym półroczu 2004 r. 617,8 tys. ton i była o 7,1% większa niż przed rokiem. Sprzedaż piskląt brojlerów dokonana w ciągu pierwszych 6 miesięcy br. Umożliwiała wzrost produkcji o ok. 10%. Niepełne wykorzystanie istniejącego potencjału oraz lekki spadek cen skupu obserwowany w sierpniu sugerują, że bodźce dla dalszego wzrostu produkcji wyczerpują się. Brak danych o strukturze handlu zagranicznego nie pozwala na dokonanie głębszej analizy handlu z krajami trzecimi i wpływu statusu kraju członkowskiego UE na ten handel. Można jednak przewidywać, że w skali całego roku 2004 tempo wzrostu produkcji żywca drobiowego będzie nieco mniejsze niż w pierwszym półroczu i wyniesie 6-7% a produkcja ta ukształtuje się na poziomie ok. 1310 tys. ton. Jeśli przyjąć, że tempo wzrostu importu będzie podobne jak w pierwszej połowie roku, a eksport będzie większy o wielkość wywozu gęsi, to można oczekiwać, że na spożycie w kraju pozostanie o prawie 10% więcej mięsa drobiowego niż przed rokiem. Będzie to oddziaływać hamująco na wzrost cen detalicznych drobiu.

Według danych ZMP, w 2003 r. produkcja mięsa drobiowego obniżyła się w relacji do 2002 r we Francji o 4%, w Holandii o 24%, w Belgii o 13%. W całej UE-15 produkcja była niższa o ok. 4% . Było to przede wszystkim wynikiem epidemii ptasiej grypy. Komisja Europejska przewiduje, że w 2004 r. wzrost produkcji drobiu we Wspólnocie wyniesie zaledwie ok. 1%, a w 2005 r. 2,2% ( w relacji do 2002 r. ok. 4%). Odbudowa produkcji drobiu w całej UE dokona się więc dopiero w 2005 r. Do tego czasu koniunktura na unijnym rynku będzie korzystna dla polskich eksporterów, choć proporcje cenowe nie będą już tak atrakcyjne jak w pierwszej połowie roku.

Ceny żywca drobiowego (farm gate) w przeliczeniu na PLN/kg żywca

Jak wynika z danych tabeli 2, w Polsce ceny żywca drobiowego rosły od początku roku do lipca z wyraźnym przyspieszeniem w kwietniu (+ 2,5%) i w czerwcu (+ 8,5%). W lipcu wzrost wyniósł już tylko 1%, a w sierpniu nastąpił spadek o 5%. Do maja ceny w Polsce były wyraźnie niższe niż w porównywanych krajach UE. W czerwcu zbliżyły się do płaconych za żywiec w Niemczech i w Słowacji, a przekroczyły poziom cen w Holandii. W lipcu ceny w Polsce były już wyższe niż w Niemczech, Holandii, W. Brytanii i Słowacji.
Po rozszerzeniu UE dał się zauważyć spadek cen na unijnym rynku drobiarskim trwający do lipca. W sierpniu nastąpił ponowny niewielki wzrost cen żywca w porównywanych krajach. Wyższe ceny na polskim rynku w czerwcu i lipcu obniżyły konkurencyjność wywozu drobiu z Polski. Dodatkowo przyczynił się do tego niższy kurs EURO do złotówki. Równocześnie sytuacja taka sprzyjała rozwojowi importu, który silnie wzrósł w 2004 r.
Wzrost cen skupu i cen eksportowych wywołał wyższy poziom cen detalicznych na rynku krajowym. Średni poziom cen detalicznych kurcząt w pierwszej połowie 2004 r. był o 11,5% wyższy niż w 2003 r., a indyków o 12,1% wyższy. W relacji lipiec 2004 r. do grudnia 2003 r. ceny detaliczne drobiu wzrosły o 24%. spowodowało to wyraźny spadek konsumpcji indyków (o 20% w lipcu w relacji do średniej z pierwszych 4 miesięcy roku). Spadek konsumpcji kurcząt był mniejszy i wyniósł tylko ok. 3%. Całkowite spożycie drobiu wykazywało wahania: wzrost od lutego do kwietnia i spadek w maju i czerwcu. W skali całego pierwszego półrocza nastąpiło jednak zmniejszenie spożycia mięsa i przetworów z drobiu o 3,4%, w tym kurcząt o 3%, a indyków o 6%.

Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione przesłanki, a ponadto rozwój sytuacji na rynku mięsa czerwonego, tj. spadkową do połowy 2005 r. tendencję w produkcji wieprzowiny oraz znaczny wzrost cen detalicznych i redukcję spożycia wołowiny, co jest korzystne dla rozwoju rynku drobiu, można prognozować, że ceny w skupie żywca kurcząt brojlerów utrzymają się do połowy 2005 r. na poziomie 3,00-3,20 zł/kg. Oznacza to, że średnie ceny detaliczne mięsa drobiowego powinny się kształtować w granicach 6,20-6,60 zł/kg. Będzie to poziom relatywnie wysoki, ale nie przewiduje się dalszej znaczącej tendencji wzrostowej. W przypadku indyków ceny skupu ukształtują się prawdopodobnie w granicach 4,50-4,60 zł/kg żywca. Z uwagi na fakt, że ponad 90% mięsa indyczego sprzedawana jest w postaci rożnych elementów trudno tu określić przewidywany poziom ceny detalicznej tego mięsa.

Prognoza cen na rynku żywych kurcząt brojlerów

( dr Grzegorz Dybowski)