Jednym z największych wyzwań dla ludzkości na świecie odnotowany przez Światową Organizację Żywienia i Rolnictwa (FAO) w jej dokumencie odnośnie światowych kierunków rolnictwa [Alexandratos i Bruinsma 2012] jest zapewnienie odpowiedniej ilości żywności tak aby zapewnić żywność dla stale rosnącej liczby ludności. Szacuje się, że do 2050 roku liczba ludności na świecie zwiększy się do blisko 10 miliardów.
Alexandratos i Bruinsma (2012) zauważają, że aby spełnić wyżej wymieniony warunek należy zwiększyć ilość produkcji żywności na świecie o 60% od chwili obecnej do 2050 roku [Alexandratos i Bruinsma 2012, Van Dijk i Meijerink 2014]. W związku z tym należy dokonać pełnych starań w celu zastąpienie obecnie stosowanych metod produkcji na metody rolnictwa, które umożliwią: ograniczenie zużycia nawozów i środków ochrony roślin - ich większą precyzję w stosowaniu, przy jednoczesnym utrzymaniu co najmniej takiego samego plonowania roślin uprawnych lub najlepiej wzrostowi plonowania z równoczesnym utrzymaniem wysokiej jakości plonów. Produkcja żywności tymi metodami powinna być jednocześnie tańsza i dawać wiele korzyści środowiskowych, związanych z ograniczeniem potencjalnie negatywnego wpływu rolnictwa na chemizm środowiska [Antonkiewicz, Łabętowicz 2016]. Przegląd metod uprawy praktykowanych przez rolników wskazuje, że jedyną odpowiedzią na ten globalny problem jest obecnie dość mocno rozwijający się na świecie System Zrównoważonego Rolnictwa, a zwłaszcza jego gałąź czyli system Rolnictwa Precyzyjnego (Rolnictwa 4.0, czy rolnictwa dopasowanego do warunków zmieniającego się środowiska (Climat Smart Agriculture CSA, Rolnictwa Regeneratywnego) [Zhang i in. 2002]. Zrównoważone rolnictwo zawiera różne elementy rolnictwa regeneratwnego jest definiowane jako prowadzenie wszelkiego rodzaju czynności związanych z hodowlą zwierząt i uprawą roślin, przy jednoczesnym uwzględnieniu dbałości o środowisko naturalne. Możemy zatem stwierdzić, że ta koncepcja (rolnictwa precyzyjnego) jest spójna z wizją FAO [Alexandratos i Bruinsma 2012], ale aby osiągnąć ten cel jakim jest wzrost produkcji żywności przy jednoczesnym utrzymaniu odpowiedniej jakości plonowania roślin rolniczych i obniżeniu kosztów produkcji, a także ograniczeniu wpływu rolnictwa na środowisko naturalne, rolnictwo powinno opierać się o metody wspomagające w nim decyzje.
Zaawansowane techniki, które mogą być wykorzystywane do poprawy decyzyjności w rolnictwie to przede wszystkim: Metody Sztucznej Inteligencji, Metody Uczenia Maszynowego, Koncepcja Internetu Rzeczy i wiele innych innowacyjnych metod jakie powinny być wykorzystywane w procesie produkcji rolniczej (ryc. 2). W ostatnim okresie powstaje wiele modeli rozwoju rolnictwa. Obserwuje się tendencję odchodzenia od zasad rolnictwa intensywnego, przemysłowego. Jedną z takich propozycji jest rolnictwo regeneratywne.
Rolnictwo regeneratywne to takie rolnictwo, którego głównym celem jest odtworzenie i utrzymanie potencjału plonotwórczego gleby (a szerzej - agroekosystemów), poprzez prowadzenie takiej produkcji rolniczej, która nie szkodzi środowisku przyrodniczemu. Rolnictwo to charakteryzujące się ujemnym śladem węglowym. Ten system rolnictwa wykorzystuje szereg założeń z systemu rolnictwa integrowanego, ekologicznego, permakultury i rolnictwa precyzyjnego.
Zadania i cele realizowane w rolnictwie regeneratywnym
• produkcja wysokiej jakości żywności oraz paszy,
• prawidłowa gospodarka materią organiczną gleby,
• poprawa właściwości bio-fizyko-chemicznych (zwłaszcza pH) i wzrost potencjału plonotwórczego gleby,
• ograniczenie nakładów materiałowych (środki ochrony roślin, nawozy mineralne),
• oszczędność energii.
• odpowiednia (prawidłowa) gospodarka materią organiczną gleby - bilans materii organicznej w płodozmianie powinien być dodatni,
• zwiększenie bioróżnorodności agroekosystemów, gleby i lądowych,
Rolnictwo regeneratywne to takie, które sprzyja zwiększeniu ilości zasobów, a nie zubażaniu, zwłaszcza w kontekście gleby. To również rolnictwo, którego celem jest odnoszenie nie tylko korzyści ekonomicznych, lecz także środowiskowych i społecznych oraz poprawa komfortu psychicznego ludzi. Na rolnictwo regeneratywne składają się takie elementy, jak systemy rolno-drzewne (agroleśnictwo), systemy bezorkowe, polikultura i produkcja mieszana, key-line farming, holistyczne systemy wypasu czy biowęgiel. Większość z nich stosuję w swoim gospodarstwie. Key-line farming to system opracowany w latach 60. XX w., którego celem jest zatrzymanie jak największej ilości wody w glebie. Cykle wodny i węglowy wzajemnie się uzupełniają i wspierają. Wszak to węgiel zawarty w próchnicy jest odpowiedzialny za utrzymanie wody w glebie. Key-line farming zakłada stworzenie jak najlepszych warunków do zatrzymania wody. Wykorzystuje on m.in. rowy konturowe, często połączone z siecią małych zbiorników retencyjnych, z których rozprowadza się wodę w okresach suchych.
W przypadku polikultury chodzi zaś o uprawę wielu gatunków na tym samym polu roślin np. w uprawach pasowych, metoda ta jest spójna z nową strategią Unii Europejskiej dotyczącą rolnictwa czyli Strategią od Pola do Stołu. Tego typu uprawa została założona w centrum Krakowa przez Zespół spółki Centrum Innowacji Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie Sp. z o.o. w składzie dr inż. Tomasz Czech prof. URK, Wojciecha Przywały oraz doktorantek: Magdaleny Szarej-Bąk, Karolina Woźnicy.
W ramach doświadczalnej uprawy testowany jest między innymi innowacyjny nawóz SoilBioregener (https://soilbioregener.urk.edu.pl/),
a roślinami uprawianymi w polikulturze jest kukurydza, soja (jako roślina absorbująca azot atmosferyczny poprzez bakterie brodawkowe) oraz Facelia (jako roślina miododajna, będąca również miejskim siedliskiem zapylaczy).
• Alexandratos N., Bruinsma J., (2012) World agriculture towards 2030/2050: the 2012 revision. ESA Working Paper No. 12-03. June 2012. Agricultural Development Economics Division. Food and Agriculture Organization of the United Nations 1-154.
• Antonkiewicz J., Łabętowicz J. (2016). Chemical innovation in plant nutrition in a historical continuum from ancient Greece and Rome until modern times. Chemistry Didactics Ecology Metrology, 21, 1-2, 29-43. DOI: https://doi.org/10.1515/cdem-2016-0002.
• Domagała K. https://www.sodr.pl/informacje-branzowe/index/Czym-jest-rolnictwo-regeneratywne/idn:1781
• Van Dijk M., Meijerink G.W., (2014) A review of global food security scenario and assessment studies, Results, gaps and research priorities. Global Food Security 3. 227–238.
• www.farmer.pl/produkcja-roslinna/rolnictwo-regeneratywne-moda-potrzeba-czy-koniecznosc,101707.html
• Czy rolnictwo regeneratywne to moda czy potrzeba? magazyn Agro Profil, autor: dr inż Aleksandra Wieremczuk
• (ang.) https://podcasts.apple.com/au/podcast/ground-cover/id1479675823
• Zhang N., Wang M., Wang N., (2002) Precision agriculture /a worldwide overview, Computers and Electronics in Agriculture 36. 113-/132.
.png)
Zaloguj przez Facebook
