PROMIENICA
(Actinomycosis)
PRZYCZYNY
Przewlekła, zakaźna choroba spowodowana zakażeniem Gram (+) promieniowcem Actinomyces
bovis.
OBJAWY KLINICZNE
Wolno powiększające się nieregularne guzy, najczęściej występujące na
szczęce, żuchwie, języku, rzadziej w gardle, tchawicy i wymieniu. W guzach
wyczuwalne ropnie, po ich pęknięciu tworzą się przetoki, przez które wypływa
żółtawa, śluzowata ropa. Promienica narządowa daje objawy ich niewydolności.
ZMIANY ANATOMOPATOLOGICZNE
Zgrubienia, rozdęcia kości wypełnione żółtawą ropą. W tkankach miękkich
guzy utworzone z szarożółtawej tkanki ziarninowej z licznymi ropniami, z
charakterystycznymi promieniczymi ziarenkami w ropie.
POMOCNICZE BADANIA LABORATORYJNE
W rozmazach ropy z guzków widoczne charakterystyczne żółtokremowe ziarenka
promienicze o średnicy 0,5-5 mm. Badaniem bakterioskopowym rozmazów ziarenek
wykazać można obecność nitkowato ułożonych Gram (+) pałeczek.
LECZENIE
W przypadku małych, ograniczonych guzów leczenie chirurgiczne, po wyłuszczeniu
guzów zakładać tampony nasycone antybiotykami lub roztworem jodyny. Większe
guzy: nastrzykiwać otaczające tkanki antybiotykami – streptomycyna,
tetracykliny; ropnie i przetoki nasączać tamponami z jodyną. Ogólnie
antybiotyki – Streptomycinum 10-20 mg/kg m.c., sulfonamidy –
Vesulong 25-35 ml/100 kg m.c., doustnie jodek potasowy 6-10 g/szt.
ZAPOBIEGANIE l ZWALCZANIE
Unikanie podawania ościstej paszy. Odosobnienie i bieżące odkażanie
stanowisk, na których przebywały chore zwierzęta.
na podstawie: "Wybrane choroby bydła", Jacek Sikora