Obowiązkowa rejestracja zwierząt jest możliwa także poprzez Internet

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zachęca wszystkich posiadaczy zwierząt gospodarskich, do przekazywania przez internet wszelkich informacji o zmianach, jakie zaszły w ich stadzie do systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt. Aby rolnik nie musiał tracić czasu na wędrówki do Biura Powiatowego ARiMR, Agencja w 2008 r uruchomiła elektroniczny sposób komunikowania się posiadaczy zwierząt z Centralną Bazą Danych IRZ i stale doskonali ten program. Wszystkie osoby które mają dostęp do komputerów z łączem internetowym informujemy, że korzystanie z elektronicznego sposobu przekazywania danych do CBD IRZ, wymaga zwrócenia się do ARiMR o przyznanie tzw. loginu i hasła dostępu do specjalnej elektronicznej aplikacji.

Po wejściu do Unii Europejskiej Polaka została zobowiązana do wdrożenia unijnego systemu gwarantującego żywność bezpieczną dla zdrowia konsumentów. Ważnym elementem tego sytemu jest rejestr oznakowanych zwierząt gospodarskich. Aktualizowany na bieżąco rejestr pozwala ustalić skąd pochodzi dana sztuka i jak od urodzenia była przemieszczana.

Rejestr oznakowanych zwierząt gospodarskich, który prowadzi ARiMR, to dziś potężna i bardzo nowocześnie oprogramowana baza danych. Ponad 3 tys. pracowników w Agencji zajmuje się zbieraniem od rolników informacji o zmianach w ich stadach i wprowadzaniem tych danych do centralnego rejestru. Każdego dnia do Centralnej Bazy Danych systemu IRZ napływa tysiące informacji. Na ich podstawie Agencja aktualizuje liczebność stada u rolnika, który przekazał informacje oraz ogólny stan pogłowia bydła, owiec i kóz w kraju. W ciągu 5 lat funkcjonowania sytemu IRZ rolnicy zgłosili do ARiMR ogromną liczbę – ponad 86 mln zdarzeń dotyczących zwierząt, w tym 82 mln dotyczyło zmian w stadach bydła, 3,5 mln – w stadach owiec i 144 tys. – w stadach krów. Liczba zwierząt zarejestrowanych 10 sierpnia 2009 r. to ponad 6,2 mln sztuk bydła, około 260 tys. owiec i przeszło 44 tys. kóz.

ARiMR na bieżąco aktualizuje rejestr zwierząt, na postawie informacji, jakie dostarczają rolnicy. Jest to ważny element unijnego systemu gwarantującego bezpieczeństwo zdrowotne żywności. Agencja i Służby Weterynaryjne mogą w oparciu o taki rejestr szybko ustalić skąd pochodzi, konkretna – odpowiednio oznakowana sztuka, która np. trafiła do rzeźni i jak była przemieszczana od momentu urodzenia. Mając dostęp do takich informacji Inspekcja Weterynaryjna jest w stanie szybko zlokalizować i zlikwidować ognisko zwierzęcej choroby, jeśli takowe się pojawi, a tego nigdy nie można wykluczyć. W systemie, który ma gwarantować bezpieczeństwo zdrowotne żywności ważną rolę spełniają przepisy nakładające na posiadaczy zwierząt gospodarskich obowiązek odpowiedniego znakowania bydła, kóz i owiec oraz zakazujące obrotu sztukami nieoznakowanymi. Bez takich uregulowań prawnych cały system zapewniający bezpieczeństwo zdrowotne żywności byłoby fikcją.

Rejestr zwierząt gospodarskich jest przydatny również do innych celów. W ARiMR dane z tego systemu są też podstawą do naliczania rolnikom płatności zwierzęcych. Z danych z systemu IRZ mogą korzystać przez Internet także inne instytucje i podmioty do tego ustawowo uprawnione, w tym m.in. Agencja Rynku Rolnego, zajmująca się w ramach Wspólnej Polityki Rolnej kwotowaniem produkcji mleka.

Od 6 sierpnia 2009 r. obowiązuje znowelizowana 25 czerwca 2009 r. ustawa o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. Nr 116, poz. 976). Zmianie uległy niektóre przepisy dotyczące znakowania owiec i kóz oraz zgłaszania oznakowanych zwierząt gospodarskich do rejestru prowadzonego przez ARiMR. Uproszczone zostały zasady zamawiania kolczyków do znakowania zwierząt. W związku z tym, że od 31 grudnia 2009 r. wprowadzony zostanie obowiązek elektronicznej identyfikacji owiec i kóz przeznaczonych do handlu wewnątrz Unii Europejskiej (wewnątrzwspólnotowego), w znowelizowanej ustawie doprecyzowano przepisy regulujące dopuszczanie do sprzedaży kolczyków zawierających elektroniczne identyfikatory oraz czytników elektronicznych identyfikatorów. Firmami właściwymi do przeprowadzania badań jakości kolczyków i duplikatów kolczyków zawierających elektroniczne identyfikatory oraz czytników elektronicznych identyfikatorów będą laboratoria znajdujące się w wykazie prowadzonym przez Prezesa ARiMR.

Przy zamawianiu kolczyków rolnik nie będzie musiał korzystać z pośrednictwa biur powiatowych ARiMR. Zwykłe kolczyki i ich duplikaty oraz kolczyki i ich duplikaty zawierające elektroniczny identyfikator będą zamawiane przez posiadaczy bezpośrednio u wybranego dostawcy, po uzyskaniu z biura powiatowego ARiMR "Odpowiedzi na wniosek o przydzielenie puli numerów kolczyków". Uprości to obrót kolczykami i skróci rolnikowi czas oczekiwania na dostawę zamówionych kolczyków.

Nowe przepisy zobowiązują posiadaczy bydła do zgłoszenia oznakowania każdej sztuki przed opuszczeniem przez to zwierzę siedziby stada, w której się urodziło, ale nie później jednak niż w terminie 7 dni od dnia urodzenia cielęcia. Doprecyzowano też termin zgłoszenia uboju, zabicia lub padnięcia owcy albo kozy. Ustawowy termin zgłaszania takich zdarzeń wynosi teraz 7 dni. Od 2009 identyfikację i rejestrację zwierząt obejmują  kontrole wzajemnej zgodności, mające na celu ochronę i poprawę stanu środowiska naturalnego oraz zapewnienie bezpieczeństwa żywności zarówno roślinnej, jak i zwierzęcej. Rolnicy ubiegający się o przyznanie płatności obszarowej, czy też o wsparcie na realizację programu rolnośrodowiskowego, na zalesiania gruntów rolnych i gruntów innych niż rolne” lub dopłaty z tytułu ONW mogą być sprawdzani czy przestrzegają wymogów identyfikacji i rejestracji zwierząt w swoim gospodarstwie rolnym. Wyniki takich kontroli, przeprowadzanych przez Inspekcję Weterynaryjną, mogą mieć wpływ na wysokość płatności przyznanych rolnikowi.

Ponadto po wejściu w życie znowelizowanej ustawy ARiMR może przeprowadzać kontrole w siedzibach stad zwierząt nie tylko w przypadku stwierdzenia rozbieżności między danymi zawartymi w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych a informacjami pozyskanymi od posiadaczy zwierząt (tak jak było to stosowane dotychczas), ale również w innych uzasadnionych przypadkach. Agencja będzie informowała Inspekcję Weterynaryjną o każdym zarejestrowanym w systemie IRZ przemieszczeniu oznakowanego zwierzęcia gospodarskiego z siedziby stada o niższym statusie epizootycznym do siedziby stada o wyższym statusie epizootycznym. Nowe przepisy umożliwią aktualizowanie stanu siedzib stad zwierząt na podstawie protokołów z kontroli przeprowadzonej przez Inspekcję Weterynaryjną oraz zgodnie ze stanem faktycznym stwierdzonym w czasie kontroli przeprowadzonej przez Agencję w danej siedzibie stada.

Każdy kto kupuje teraz zwierzęta gospodarskie powinien przywiązywać należytą wagę do tego, aby nabywane przez niego sztuki były nie tylko prawidłowo oznakowane, ale również zaopatrzone w paszporty. Znowelizowana ustawa przewiduje sankcje również za nabywanie zwierząt gospodarskich nieoznakowanych lub niezaopatrzonych w odpowiednie paszporty.