Zgodnie z przepisami prawa krajowego i prawa wspólnotowego, płatności przyznane rolnikom w ramach systemów wsparcia bezpośredniego wypłacane są w terminie od 1 grudnia roku, w którym złożony został wniosek, do 30 czerwca w następnym roku. ARiMR po niezbędnym sprawdzeniu wniosków w ramach kontroli administracyjnych, przystąpiła już w listopadzie 2008 r. do wydawania decyzji administracyjnych w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Pierwsze płatności zostały przekazane na rachunki bankowe rolników 1 grudnia 2008 r. Płatności były realizowane w tempie znacznie szybszym niż w poprzednich latach, w grudniu 2008 r. pieniądze z tego tytułu otrzymało ok. 860 tys. rolników, a Agencja przekazała na ich konta bankowe w pierwszym miesiącu realizacji dopłat łącznie ponad 4 mld zł.
W roku 2008 przyznawane były rolnikom następujące rodzaje płatności:
jednolita płatność obszarowa (JPO) − finansowana w 100% z budżetu UE;
uzupełniające płatności obszarowe (UPO) – finansowane w 100% z budżetu krajowego;
do grupy upraw podstawowych (inne rośliny),
do upraw chmielu związanego z produkcją i oddzielonego od produkcji (chmiel historyczny),
do powierzchni uprawy roślin przeznaczonych na paszę uprawianych na trwałych użytkach zielonych (płatność zwierzęca);
płatności do upraw roślin energetycznych – finansowane w 100% z budżetu UE;
oddzielna płatność z tytułu owoców i warzyw (płatność do pomidorów) – finansowana w 100% z budżetu UE;
przejściowe płatności z tytułu owoców miękkich – finansowane z budżetu UE w wysokości 230 euro i z budżetu krajowego do 170 euro;
płatność cukrowa – finansowana w 100% z budżetu UE.
Określone dla Polski powierzchnie referencyjne i koperty finansowe na rok 2008 w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przedstawia tabela:
|
Jednolita płatność obszarowa |
Płatności uzupełniające |
Płatność cukrowa |
Płatność z tytułu owoców miękkich |
Płatność do pomidorów |
|||
inne rośliny |
chmiel historyczny |
chmiel produkt |
płatności zwierzęce |
|||||
Powierzchnia referencyjna (ha) |
14337000 |
9513103 |
2237,93 |
2291,00 |
2604999 |
----------- |
48000 |
…………. |
Koperta finansowa (zł) |
4864726566 |
2562212330 |
1277159 |
93 4092 |
988762386 |
498217765 |
65216640 |
22808840 |
Powierzchnia referencyjna dla płatności do upraw roślin energetycznych została określona dla całej Wspólnoty i wynosi 2 mln ha, a stawka płatności dla całej UE ustalona została na poziomie 45 euro/ha.
W roku 2008 r. obowiązywały następujące stawki płatności:
Jednolita płatność obszarowa − 339,31 zł/ha;
Uzupełniająca płatność obszarowa – inne rośliny − 269,32 zł/ha;
Uzupełniająca płatność obszarowa – chmiel oddzielony od produkcji − 591,50 zł/ha;
Uzupełniająca płatność obszarowa – chmiel powiązany z produkcją −407,60 zł/ha;
Uzupełniająca płatność obszarowa – płatność zwierzęca − 379,55 zł/ha;
Płatność do powierzchni uprawy roślin energetycznych – 152,85 zł/ha;
Oddzielna płatność z tytułu owoców i warzyw (płatność do pomidorów) – 133,65 zł/tonę pomidorów;
Przejściowe płatności z tytułu owoców miękkich – 1358,68 zł/ha;
Płatność cukrowa – 39,45 zł/tonę buraków cukrowych.
Większość rolników otrzymała wnioski łatwiejsze do wypełnienia. W 2008 r. ARiMR dostarczyła rolnikom, którzy ubiegali się o przyznanie płatności w 2007 roku, wypełnione częściowo wnioski o przyznanie płatności na rok 2008 wraz z załącznikami graficznymi oraz instrukcjami. Rolnicy, którzy występowali po raz pierwszy o takie płatności, wypełniali czysty formularz wniosku.
W roku 2008 rolnicy mogli składać wnioski o przyznanie płatności w terminie od 16 marca, ponieważ 15 marca wypadł w niedzielę, do 15 maja. Ostateczny termin składania wniosków upłynął 9 czerwca 2008 r., jednakże przyznawana rolnikowi kwota płatności była zmniejszana o 1% za każdy dzień roboczy opóźnienia, w przypadku złożenia wniosku po 15 maja.
Część rolników, która ubiegała się o przyznanie płatności bezpośrednich w 2008 r. została poddana kontrolom na miejscu, podczas których sprawdzane były zadeklarowane we wnioskach dane o powierzchni i rodzaju upraw ze stanem faktycznym. Kontrolom takim poddanych zostało 107,6 tys. rolników, najwięcej w województwach mazowieckim i świętokrzyskim. Na podstawie wyników z kontroli na miejscu stwierdzono, że spośród wszystkich wytypowanych do takich kontroli około 16,1% rolników zawyżyło powierzchnię deklarowaną we wniosku w stosunku do powierzchni stwierdzonej. Najwięcej nieprawidłowości stwierdzono w województwie śląskim (21,5%), dolnośląskim (20,9%), świętokrzyskim (20,6%), warmińsko-mazurskim (19,7%), natomiast najmniej w województwie opolskim (10,4%).