Dokument w sprawie polskich propozycji dotyczących nowej polityki wschodniej UE, tzw. wymiaru wschodniego, został opracowany. Polska aktywność w dziedzinie polityki wschodniej UE stwarza nam szansę na wzmocnienie swojej pozycji w Unii.
Dyrektor departamentu UE polskiego MSZ, Pawł Świeboda zapewnia, że dokument z tymi propozycjami rozesłany został do MSZ-ów w krajach Piętnastki, 10 krajów kandydujących do Unii oraz przyszłych wschodnich sąsiadów UE – Rosji, Ukrainy, Białorusi i Mołdawii – już na początku stycznia.
Polskie sugestie przekazane w tzw. formie no-paper, czyli nieformalnej, kładą nacisk na intensywny dialog polityczny z wschodnimi sąsiadami. Zakładają też, by stopniowo następowała liberalizacja handlu z myślą o strefie wolnego handlu między Unią a wschodnimi sąsiadami. Świeboda zaznaczył, że bardzo ważna jest współpraca pozarządowa. Proponujemy zatem m.in. utworzenie Europejskiego Korpusu Pokoju, wzorowanego na Amerykańskim Korpusie Pokoju, oraz europejskiego funduszu demokracji dla wspierania instytucji wymiaru pozarządowego i promocji demokratycznych wartości w regionie. We współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych miałyby się mieścić kwestie readmisji, ochrony granic, a także współpracy policyjnej i sądowniczej. Ważnym problemem jest m.in. ochrona zewnętrznej granicy przyszłych wschodnich sąsiadów i zapobieganie nielegalnej imigracji czy przemytowi narkotyków. Polskie propozycje stanowią nasz wkład w trwającą dyskusję nad koncepcją polityki wobec wschodnich sąsiadów rozszerzonej Unii.
W polskich sugestiach nie położono nacisku na tworzenie programów pomocowych dla wschodnich sąsiadów rozszerzonej Unii. Świeboda zaznaczył, że zrobiono to celowo. Jak mówił, miesiąc po zakończeniu negocjacji z UE trudno nam mówić o stworzeniu dodatkowych instrumentów finansowych dla naszych sąsiadów. Choć – jak przyznał – programy pomocowe byłyby potrzebne, zwłaszcza na ochronę granicy.
Pod koniec lutego odbędzie się konferencja organizowana przez Fundację Batorego, podczas której minister spraw zagranicznych Włodzimierz Cimoszewicz przedstawi polski dokument dotyczący "wymiaru wschodniego".
W środę w Kijowie ukraiński wiceminister spraw zagranicznych ds. integracji europejskiej Ołeksandr Czałyj oświadczył, że Ukraina z zadowoleniem przyjęła inicjatywę Polski w sprawie nowej polityki wschodniej Unii Europejskiej. Jak mówił Czałyj, propozycja ta zakłada po pierwsze, aby Ukraina miała otwartą drogę do integracji z UE, po drugie – jest tam przewidziana możliwość zamiany obecnego porozumienia o współpracy Ukrainy z UE w porozumienie o stowarzyszeniu i, po trzecie, w dłuższej perspektywie, nie wyklucza się członkostwa Ukrainy w Unii.
Komisja Europejska ogłoszenie dokumentu w tej sprawie planuje na połowie marca.