Dużo pracy w przygotowaniach do UE

Informacja dotyczy następujących, istotnych kwestii o charakterze dostosowawczym i negocjacyjnym:

1. Stan realizacji strategii negocjacyjnej Rządu.
2. Zestawienie najważniejszych działań, które powinny zostać zrealizowane do 10 czerwca i do 10 września 2002 roku w związku z Raportem Okresowym Komisji Europejskiej.
3. Realizacja Harmonogramu przyjmowania przez Radę Ministrów projektów ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej do końca 2002 roku.
4. Rozstrzygnięcie dotyczące projektu ustawy o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
5. Realizacja Harmonogramu wydawania rozporządzeń do uchwalonych ustaw dostosowawczych.
6. Programowanie Phare 2002 - decyzja w sprawie realizacji projektu Grzechotki - Mamonowo.

1. Stan realizacji strategii negocjacyjnej Rządu

W ramach realizacji, przyjętej przez Radę Ministrów strategii negocjacyjnej w trakcie prezydencji hiszpańskiej, w marcu br. zakończono rozmowy w dwóch z sześciu obszarów negocjacyjnych przewidzianych do zamknięcia do końca czerwca 2002 roku. Podczas najbliższego posiedzenia Konferencji Międzyrządowej 11 czerwca br. najprawdopodobniej dojdzie do zamknięcia negocjacji w obszarach rybołówstwo oraz polityka transportowa. W związku ze stanowiskiem Komisji Europejskiej i niektórych państw członkowskich, dotyczącym przebiegu negocjacji w obszarze wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne, oddala się możliwość zamknięcia negocjacji w trakcie prezydencji hiszpańskiej w tym obszarze. Należy jednak podejmować dalsze starania w celu tymczasowego zamknięcia tego obszaru negocjacyjnego. Być może nastąpi to podczas pierwszej sesji Deputies, planowanej przez prezydencję duńską na 31 lipca br. W celu dalszego postępu prac w ramach realizacji strategii negocjacyjnej rządu konieczne jest podjęcie następujących działań:

W obszarze polityka konkurencji

21 maja br. Rada Ministrów przyjęła projekt modyfikacji stanowiska negocjacyjnego, uwzględniającego wyniki konsultacji z Dyrekcją Generalną Konkurencja w kwietniu br. oraz komentarze przedstawione przez stronę wspólnotową po tym spotkaniu. 22 maja odbyły się konsultacje na szczeblu roboczym z Komisją Europejską, w trakcie których strona polska przedstawiła zasadnicze elementy zmodyfikowanego stanowiska. Po tych konsultacjach niezbędne jest przekazanie Komisji uzupełniających informacji, które pozwolą jej na pełną ocenę propozycji przedstawionej przez stronę polską i zajęcie stanowiska w tej sprawie. Chodzi przede wszystkim o podjęcie następujących działań:

1. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów powinien – w porozumieniu z Ministerstwem Gospodarki – pilnie przedstawić Komisji Europejskiej listę małych przedsiębiorstw, z uwzględnieniem bardziej elastycznej, nowej definicji MSP oraz listę średnich przedsiębiorstw, ze wskazaniem na znikomy wpływ prowadzonej przez nie działalności gospodarczej na wymianę handlową pomiędzy Polską a Unią Europejską i zachowanie zasady równej konkurencji na Jednolitym Rynku;
2. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów powinien, w porozumieniu z Ministerstwem Środowiska, przedstawić jak najszybciej odpowiedzi na pytania postawione przez stronę wspólnotową w zakresie pomocy na ochronę środowiska;
3. Po przeprowadzeniu konsultacji z Komisją Europejską w sprawie przedstawionych programów restrukturyzacyjnych hut, sprawa sektora stalowego musi zostać ponownie rozpatrzona na posiedzeniu Rady Ministrów przed końcem maja br. W związku z tym niezbędne jest niezwłoczne przekazanie przez Ministerstwo Gospodarki odpowiedniego dokumentu.

W obszarze polityka transportowa

Przedstawiony przez Komisję Europejską projekt Wspólnego Stanowiska UE w obszarze polityka transportowa odnosi się do wszystkich dotychczas przekazanych przez Polskę stanowisk negocjacyjnych oraz przekazywanych dodatkowych informacji, a także uwzględnia konkluzje z konsultacji technicznych, przeprowadzonych przez Ministerstwo Infrastruktury w kwietniu 2002 r. Komisja Europejska akceptuje zarówno zakres, jak i długość trwania wszystkich okresów przejściowych, o które ubiega się Polska w zakresie transportu. Dodatkowo, podobnie jak to miało miejsce wobec innych państw kandydujących, Komisja proponuje zastosowanie okresu przejściowego wobec polskich przewoźników w odniesieniu do wykonywanych drogowych przewozów kabotażowych.

Na posiedzeniu Komitetu Integracji Europejskiej 22 maja br. przyjęto stanowisko, będące reakcją na tę propozycję Komisji Europejskiej, akceptujące co do zasady kompromis zaproponowany przez stronę wspólnotową. Konieczne jest jednak przekonanie strony wspólnotowej do zmodyfikowania stanowiska w odniesieniu do kwestii uchwalenia przez Sejm i podpisania przez Prezydenta RP ustawy Prawo lotnicze. Możliwe wydaje się złagodzenie dotychczasowego stanowiska Komisji w tym zakresie, co pozwoliłoby na tymczasowe zamknięcie tego rozdziału na posiedzeniu Konferencji Międzyrządowej 11 czerwca br. Oznacza to jednak konieczność kontynuowania dotychczasowych wysiłków prowadzących do pilnego uchwalenia ustawy przez Sejm.

Konieczne jest również pilne przygotowanie przez ministra infrastruktury projektu formalnej modyfikacji stanowiska negocjacyjnego w tym obszarze, w celu wniesienia pod obrady Rady Ministrów.

Zadania do realizacji:

1. Kontynuowanie przez ministra infrastruktury, w porozumieniu z ministrem Markiem Wagnerem, działań prowadzących do przyspieszenia prac nad projektem ustawy Prawo lotnicze;
2. Przygotowanie przez ministra infrastruktury projektu formalnej modyfikacji stanowiska negocjacyjnego w tym obszarze, w celu wniesienia pod obrady Rady Ministrów 4 czerwca br.

W obszarze wymiar sprawiedliwości i sprawy wewnętrzne

1. Niezbędne jest kontynuowanie rozpoczętego już procesu przygotowywania i przekazywania przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwo Sprawiedliwości i Ministerstwo Spraw Zagranicznych odpowiedzi na pytania stawiane przez Komisję Europejską;
2. Kontynuowane będą również działania dyplomatyczne w państwach członkowskich Unii Europejskiej oraz wobec ambasad tych państw w Warszawie, w celu uzyskania ich poparcia dla zamknięcia rozdziału.

W obszarze polityka regionalna i koordynacja instrumentów strukturalnych

Na posiedzeniu Rady Ministrów 14 maja br. został przyjęty projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych. Było to niezbędne z uwagi na fakt, że strona wspólnotowa warunkuje tymczasowe zamknięcie negocjacji w tym obszarze, z wyłączeniem kwestii finansowych, od dokonania zmian umożliwiających efektywną absorpcję środków z budżetu wspólnotowego, w szczególności budżetowanie wieloletnie, oraz od przedstawienia odpowiedzi na postawione przez nią pytania. Pilne przekazanie dodatkowych informacji umożliwiłoby tymczasowe zamknięcie negocjacji jeszcze w lipcu br.

W obszarze rolnictwo

Na posiedzeniu Komitetu Integracji Europejskiej 22 maja br. zdecydowano, że na posiedzeniu Komitetu w czerwcu br. odbędzie się pogłębiona dyskusja w sprawie stanu negocjacji w obszarze rolnictwo. Dlatego zobowiązano ministra rolnictwa i rozwoju wsi do:

• przygotowania i przedstawienia sekretarzowi Komitetu do końca maja br. harmonogramu działań niezbędnych do zakończenia rozmów w zakresie spraw weterynaryjnych i fitosanitarnych;
• przedstawienia kompleksowej strategii negocjacyjnej w tym obszarze, prowadzącej do jego zamknięcia do końca 2002 r., zawierającej hierarchizację naszych problemów negocjacyjnych i wskazującą najważniejsze z nich. Strategia ta musi uwzględniać wyniki prac Międzyresortowego Zespołu do opracowania projektów i wniosków w obszarach: finanse i budżet, rolnictwo oraz polityka regionalna i koordynacja instrumentów strukturalnych, w związku z przygotowaniami do członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

Pierwsza dyskusja w tej sprawie, przygotowująca czerwcowe posiedzenie Komitetu, odbędzie się na poziomie sekretarzy i podsekretarzy stanu na posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE 7 czerwca br.

Zadania do realizacji:

1. Przygotowanie przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi:

• do końca maja br. – harmonogramu działań niezbędnych do zakończenia rozmów w zakresie spraw weterynaryjnych i fitosanitarnych;
• do 4 czerwca br. – projektu kompleksowej strategii negocjacyjnej w tym obszarze, prowadzącej do jego zamknięcia do końca 2002 r., zawierającej hierarchizację naszych problemów negocjacyjnych, w celu przedstawienia pod obrady Zespołu przygotowawczego KIE w dniu 7 czerwca br.

2. Zgodnie z decyzją KIE z 22 maja br., konieczne jest przekazanie do Komisji Europejskiej do 5 czerwca br. brakujących informacji dotyczących spraw weterynaryjnych i fitosanitarnych, a w szczególności:

1. przekazanie na piśmie informacji dotyczących przeprowadzanych testów na BSE;
2. przekazanie brakujących danych w zakresie spraw fitosanitarnych warunkujących przyznanie wnioskowanych okresów przejściowych;
3. przekazanie informacji dotyczących opracowania i stosowania zasady regionalizacji oraz materiałów dotyczących produktów balai.

2. Zestawienie najważniejszych działań, które powinny zostać zrealizowane do 10 czerwca i do 10 września 2002 roku w związku z Raportem Okresowym Komisji Europejskiej

Na posiedzeniu 22 maja br. Komitet Integracji Europejskiej przyjął zestawienie najważniejszych działań, które powinny być zrealizowane do 10 czerwca i do 10 września 2002 r. w związku z Raportem Okresowym 2002 oraz zobowiązał ministrów i kierowników urzędów centralnych do terminowej realizacji ujętych w nim zadań. Pierwsza informacja o stanie realizacji zestawienia zostanie przedstawiona na następnym posiedzeniu Rady Ministrów.

3. Realizacja Harmonogramu przyjmowania przez Radę Ministrów projektów ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej do końca 2002 r.

W ramach realizacji Harmonogramu, Rada Ministrów przyjęła od początku bieżącego roku 40 projektów ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej. Obecnie występuje opóźnienie dotyczące projektu ustawy o napojach spirytusowych, który miał być przyjęty przez Radę Ministrów do końca marca br. Projekt tej ustawy był przedmiotem obrad rządu 30 kwietnia 2002 r. Minister rolnictwa i rozwoju wsi został zobowiązany do przygotowania nowego projektu ustawy, w pełni zgodnego z rozwiązaniami prawa Unii Europejskiej oraz uwzględniającego uwagi zgłoszone przez ministerstwa i urzędy centralne. Projekt ustawy był przedmiotem dyskusji na dzisiejszym posiedzeniu Rady Ministrów. Decyzja w sprawie jego przyjęcia została przesunięta na najbliższe posiedzenie rządu.

Ustawy przewidziane na maj 2002 r.

W maju Rada Ministrów powinna przyjąć jeszcze 4 projekty ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej. Dwa z nich zostały przyjęte na posiedzeniu rządu w dniu 28 maja br. Są to: projekt ustawy Prawo telekomunikacyjne (MI) oraz projekt ustawy o zabytkach (MK). Projekt ustawy o napojach spirytusowych będzie przedmiotem obrad Rady Ministrów w przyszłym tygodniu. Nie został natomiast przedstawiony pod obrady Rady Ministrów projekt ustawy o organizacji rynku przetworów owocowych i warzywnych (MRiRW). Dlatego konieczne jest pilne przedłożenie tego projektu.

Ustawy przewidziane na czerwiec 2002 r.

W czerwcu Rada Ministrów powinna przyjąć kolejnych 9 projektów ustaw, za przygotowanie których odpowiedzialne są: Ministerstwo Infrastruktury (4), Ministerstwo Gospodarki (2), Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2), Ministerstwo Kultury (1). Cztery z nich nie zostały dotychczas przedstawione pod obrady Zespołu przygotowawczego KIE. Chodzi o:

• projekt ustawy o pomocy strukturalnej dla gospodarki rybnej (MRiRW);
• projekt ustawy o regulacji rynku zboża i niektórych upraw polowych (MRiRW);
• projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (MI);
• projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (MK).

Odrzucenie przez Komisję Europejską projektu ustawy o organizacji rynku rybnego

Postęp rządowych prac legislacyjnych w zakresie realizacji przyjętego Harmonogramu należy ocenić pozytywnie. Niepokojący jest natomiast postęp prac w Sejmie. Rozpatrywanie projektów ustaw, dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej, trwa zdecydowanie dłużej niż w Sejmie poprzedniej kadencji. Dodatkowo, w wyniku niekorzystnych wyników głosowania dla rządowych projektów ustaw dostosowawczych, dwukrotnie zwrócono już takie projekty rządowi.

Na ostatnim posiedzeniu Komisji Europejskiej, w wyniku głosowania, odrzucono projekt ustawy o organizacji rynku rybnego. Dlatego konieczne jest ponowne rozpatrzenie projektu tej ustawy na posiedzeniu Rady Ministrów 4 czerwca br. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju wsi powinno bardzo pilnie przedstawić odpowiedni projekt ustawy.

4. Rozstrzygnięcie dotyczące projektu ustawy o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Na ostatnim posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE 24 maja br. rozpatrzono projekt ustawy o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Jej przyjęcie ma pozwolić polskim podmiotom prowadzącym obrót towarowy z zagranicą na poznanie sposobu funkcjonowania odpowiednich przepisów wspólnotowych. Projekt ustawy został opracowany na podstawie założeń przyjętych przez Zespół Przygotowawczy Komitetu Integracji Europejskiej 5 kwietnia 2002 r.

W trakcie posiedzenia Zespołu nie udało się doprowadzić do uzgodnienia zasadniczej różnicy stanowisk pomiędzy Ministerstwem Gospodarki i Ministerstwem Finansów, dotyczącej pożądanego kształtu projektu ustawy. Ministerstwo Finansów sprzeciwia się włączeniu do jednej ustawy środków taryfowych ujętych w ustawie Kodeks celny oraz środków pozataryfowych ujętych w ustawie o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami. Należy jednak podkreślić, że oznaczałoby to konieczność odstąpienia od decyzji podjętej już przez Zespół przygotowawczy KIE 5 kwietnia br. i rozpoczęcia na nowo prac nad projektami odpowiednich ustaw w tym zakresie.

Biorąc pod uwagę dotychczasowe ustalenia, jak również aspekty czasowe, przyjęcie stanowiska Ministerstwa Finansów wydaje się niewłaściwe. Zgodnie z ustaleniami Zespołu przygotowawczego KIE, należy kontynuować prace nad projektem ustawy o administrowaniu obrotem towarami z zagranicą, przygotowanym przez Ministerstwo Gospodarki.

5. Realizacja Harmonogramu wydawania rozporządzeń do uchwalonych ustaw dostosowawczych.

Od ostatniego posiedzenia Rady Ministrów, postęp prac w zakresie wydawania rozporządzeń jest minimalny. Wydanych zostało zaledwie kilka rozporządzeń przez Ministerstwo Gospodarki, Zdrowia i Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

6. Programowanie Phare 2002 – decyzja w sprawie realizacji projektu Grzechotki - Mamonowo

W ramach prac związanych z programowaniem Phare 2002 powstał problem dotyczący projektu przygotowanego przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Drogowe przejście graniczne Grzechotki – Mamonowo. W opinii Urzędu KIE, poprawiona wersja projektu nie spełnia wymogów Komisji Europejskiej. Koszty realizacji niniejszego przedsięwzięcia sięgają prawie 50 mln euro. Odpowiadając na uwagi Komisji Europejskiej, strona polska powinna przedstawić dokładny opis realizacji przedsięwzięcia, jak i sposób jego finansowania. Niestety, projekt w aktualnej wersji takich informacji nie zawiera.

W związku z decyzją KIE, zalecającą ponowną analizę możliwości poprawienia projektu, UKIE uzyskało od Komisji Europejskiej zgodę na przedstawienie w pełni dopracowanego projektu nie później niż przed końcem czerwca br. Podczas spotkania zorganizowanego przez UKIE zaproponowano następujący tryb działania:

1. w terminie do 6 czerwca br. minister spraw wewnętrznych i administracji, w porozumieniu z ministrem infrastruktury oraz wojewodą warmińsko-mazurskim, uzgodnią, czy możliwe jest przygotowanie poprawionego projektu spełniającego wymogi Komisji Europejskiej;
2. w przypadku decyzji pozytywnej – przedstawiony zostanie UKIE poprawiony projekt do 11 czerwca br., a następnie przekazany, po weryfikacji, do Komisji Europejskiej do 14 czerwca br.;
3. w przypadku decyzji negatywnej – dokonana zostanie realokacja środków na rezerwę na cele integracyjne oraz składkę na 6. Program Ramowy Badań i Rozwoju. Przygotowany zostanie także poprawiony projekt w celu zgłoszenia w ramach programu Phare 2003.