Rolnicy powinni otrzymać pierwsze dopłaty z UE na początku grudnia 2004 r. - poinformowała w środę w Senacie wiceminister rolnictwa Daria Oleszczuk. Dodała, że Polska może wystąpić o wcześniejsze przyznanie tych płatności.
Senat dyskutował w środę na temat ustaw uprawniających rolników i producentów do otrzymania dopłat z UE: ustawy o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych oraz ustawy o systemie ewidencji producentów i gospodarstw rolnych.
Ustawa o płatnościach przewiduje, że producent rolny będzie otrzymywał dopłaty bezpośrednie w formie jednolitej płatności obszarowej oraz w postaci dopłat uzupełniających do powierzchni m.in. uprawy chmielu, tytoniu, ziemniaków skrobiowych. Rząd określi stawkę płatności uzupełniających w corocznych rozporządzeniach.
W latach 2004, 2005, 2006 rolnicy otrzymają dopłaty odpowiednio w wysokości 25 proc., 30 proc., 35 proc. w stosunku do płatności obowiązujących w UE. System jednolitej płatności obszarowej przewiduje objęcie dopłatami wszystkich użytków rolnych "utrzymanych w dobrej kulturze rolnej".
Jak poinformowała Oleszczuk, rolnicy i producenci rolni będą składać wnioski o przyznanie dopłat od 1 kwietnia do 15 czerwca 2004 r., następnie zostaną przeprowadzone kontrole sprawdzające ich uprawnienia do tych dopłat.
Senator Krzysztof Jurgiel (PiS) złożył poprawkę, zgodnie z którą rolnicy otrzymaliby 50 proc. płatności do 31 lipca 2004 r., co ma poprawić sytuację gospodarstw.
Natomiast Henryk Dzido (Samoobrona) zaproponował, aby rolnicy mogli zgłaszać zastrzeżenia do wyników przeprowadzanych w ich gospodarstwach kontroli. Według niego, brak takiej możliwości w przyjętej przez Sejm ustawie może prowadzić do podejmowania przez urzędników nieobiektywnych decyzji.
Zgodnie z uchwaloną przez Sejm ustawą, dopłaty otrzymają osoby fizyczne lub prawne posiadające gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni przekraczającej 1 hektar. Za gospodarstwo uważa się tu grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych o łącznej powierzchni przekraczającej 1 hektar.
Sejmowa Komisja Rolnictwa proponuje wykreślenie tej definicji, co podwyższy próg wielkości gospodarstwa uprawnionego do dopłat z UE. (Przyjęty przez Sejm zapis został negatywnie zaopiniowany przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, jako niezgodny z prawem UE).
Jak powiedział senator Sławomir Izdebski (Samoobrona), jeśli Senat przyjmie zapis komisji, dopłaty otrzymają gospodarstwa powyżej 1 ha. Jednak do powierzchni gospodarstwa uprawnionego do dopłat nie zostaną zaliczone grunty zadrzewione i zakrzewione. Komisja zastanowi się jeszcze, czy do tej powierzchni będą zaliczone budynki rolne.
Natomiast ustawa o systemie ewidencji producentów i gospodarstw rolnych określa, że gospodarstwo rolne to "wszystkie nieruchomości rolne będące w posiadaniu tego samego podmiotu". Jako działkę rolną określono obszar gruntu o powierzchni 0,1 ha w obrębie gospodarstwa rolnego, na którym prowadzona jest jedna uprawa.
System ewidencji, który będzie prowadzony przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, obejmie ewidencję producentów, gospodarstw rolnych, ewidencję wniosków o przyznanie płatności oraz pełną dokumentację. Celem jego utworzenia jest przyznawanie i wypłata płatności, identyfikacja producentów oraz ewentualne wymierzanie sankcji.
Zgodnie z ustawą, producentem może być producent rolny, organizacja producentów, przetwórca oraz podmiot prowadzący zakład utylizacyjny. Producent rolny został tu zdefiniowany jako osoba fizyczna lub prawna, posiadająca "gospodarstwo lub zwierzę". Zwierzęta to: bydło, owce, kozy i świnie.