1 stycznia 2002 roku weszła w życie ustawa o rentach strukturalnych dla
rolników, którzy zaprzestaną działalności rolniczej i przekażą
gospodarstwo np. sąsiadowi. Aby otrzymywać comiesięczne świadczenia pieniężne, trzeba spełnić określone
warunki. Podstawowym jest wiek rolnika ubiegającego się o rentę: dla kobiet
ukończone 55 lat, ale mniej niż 60, dla mężczyzn - ukończone 60 lat, ale
mniej niż 65. Rolnik musi też podlegać rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno -
rentowemu przez okres wymagany do uzyskania emerytury rolniczej.
Przez 10 lat poprzedzających zgłoszenie wniosku o rentę strukturalną, musi
pracować w gospodarstwie i praca ta stanowić powinna jedyne lub główne źródło
utrzymania. Kolejny warunek to przekazanie gospodarstwa o powierzchni nie
mniejszej niż 3 ha, którego rolnik był właścicielem przez co najmniej 5 lat
przed złożeniem wniosku.
Wszystkie wymienione warunki musi spełnić zarówno rolnik, jak i jego małżonek.
Jeżeli rolnik ma już ustalone prawo do emerytury lub renty z ubezpieczenia
społecznego albo z zaopatrzenia emerytalnego: rolniczego lub innego, nie będzie
mógł otrzymać renty strukturalnej. Natomiast będzie ją dostawać współmałżonek,
jeśli spełni wszystkie wymagane warunki.
Comiesięczne świadczenie wynosi 150 proc. najniższej emerytury. Jeżeli
uprawnieni będą do niej oboje małżonkowie, każde z nich otrzyma własną
rentę w takiej wysokości. Wysokość świadczenia będzie rosnąć wraz ze zwiększaniem
się najniższej emerytury. Renta może zostać zawieszona wówczas, gdy
otrzymujący ją podejmie działalność podlegającą obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego. Działalność pozarolnicza spowoduje zawieszenie
wypłaty renty w połowie, inna - w całości. Renta wypłacana będzie do osiągnięcia
wieku emerytalnego (60 lat kobiety, 65 - mężczyźni) lub do czasu nabycia
prawa do emerytury albo renty z ubezpieczenia społecznego albo z zaopatrzenia
emerytalnego, ale nie dłużej niż przez 5 lat. Rolnik, który przejmie grunt i
tym samym powiększy swoje gospodarstwo, będzie mógł korzystać z renty
strukturalnej dopiero po 5 latach prowadzenia działalności rolniczej.
Celem ustawy jest poprawa struktury agrarnej Polski poprzez powiększanie
gospodarstw – powinny one liczyć nie mniej niż 15 ha. Rolnik otrzymujący
dodatkowe grunty powinien mieć odpowiednie kwalifikacje (zasadnicze, średnie
lub wyższe wykształcenie rolnicze lub ekonomiczne o specjalności przydatnej
do prowadzenie działalności rolniczej albo co najmniej pięcioletnią praktykę)
i nie posiadać ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego
lub zaopatrzenia emerytalnego. Gospodarstwo przekazywane będzie na zasadzie
darowizny lub dożywocia. Te gospodarstwa lub ich części, na które nie będzie
popytu, przejmowane będą przez Agencj Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Instytucją obsługującą renty strukturalne jest Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego. Wniosek o rentę rolnik składa we własnej placówce
KRUS w I kwartale danego roku. Do złożenia wniosku w danym roku uprawnieni są
rolnicy, którzy ukończą wymagany wiek nie później niż do dnia 31 grudnia
następnego roku kalendarzowego. Wniosek powinien obejmować także małżonka.
Ustawa przewiduje wypłatę renty dopiero od 1 stycznia następnego roku
kalendarzowego. Przedtem, do 30 czerwca roku, w którym złożono wniosek,
prezes KRUS przeprowadzi jego weryfikację, sprawdzając czy wszystkie niezbędne
warunki zostały, bądź zostaną wkrótce spełnione.
Renty strukturalne finansowane będą z budżetu państwa. Państwo ma pokrywać
wszystkie wydatki związane z wypłatą tych świadczeń do momentu wejścia do
Unii. Później pojawi się możliwość współfinansowania programu rent
strukturalnych przez budżet unijny. Udział ten może wynieść nawet 75 proc.
Szacuje się, że renty strukturalnie otrzyma rocznie ok. 8 tys. osób, czyli co
drugi rolnik przechodzący obecnie na wcześniejszą emeryturę rolniczą.
Unia Europejska a renty strukturalne