Minister finansów Teresa Lubińska będzie musiała wyjaśnić, dlaczego mimo wcześniejszych sygnałów ministerstwo nie zmieniło prawa w sprawie zwrotu VAT od inwestycji realizowanych w ramach programu SAPARD. Dziś rolnicy, którzy podpisali takie umowy po 1 maja 2004 r., nie mogą odzyskać pieniędzy, bo ich wnioski nie zostały rozpatrzone na czas.
Pomocy u rzecznika praw obywatelskich szukają beneficjenci Specjalnego Programu Akcesyjnego na rzecz Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich (SAPARD), którzy pozbawieni zostali prawa do zwrotu podatku od towarów i usług (VAT) zapłaconego w trakcie realizowanej inwestycji. Wszystko przez to, że umowy o udzielenie pomocy finansowej w ramach programu SAPARD rolnicy ci podpisali już po 1 maja 2004 r.
Tymczasem na podstawie § 27 rozporządzenia ministra finansów w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., nr 97, poz. 970) prawo do ubiegania się o zwrot VAT mają tylko ci beneficjenci, którzy takie umowy podpisali najpóźniej do 30 kwietnia 2004 r. Problem polega jednak i na tym, że rolnicy ci utracili prawo do zwrotu podatku nie z własnej winy. To Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, będąca agencją płatniczą, nie zdążyła w terminie zweryfikować wniosków, co umożliwiłoby podpisanie umowy z beneficjentami przed przystąpieniem Polski do UE.
"Termin składania wniosków został wyznaczony np. przez Lubelski Oddział Regionalnej ARiMR na 20 lutego 2004 r. Beneficjenci, składając wnioski, mieli zostać poinformowani o bezzwłocznym przeprowadzeniu procedur kwalifikacji oraz ewentualnym podpisaniu umowy najpóźniej do końca kwietnia 2004 r." - napisał w wystąpieniu do ministra finansów prof. Andrzej Zoll, rzecznik praw obywatelskich. Jak podkreślił, przewlekłość w ocenie wniosków złożonych przed 20 lutego 2004 r. sprawiła, że umowy zostały podpisane już po 1 maja 2004 r.
W efekcie nie dość, że rolnicy kupujący maszyny rolnicze w ramach pomocy finansowej z programu SAPARD musieli zapłacić więcej (bo z 7 do 22 proc. wzrosła stawka VAT na maszyny rolnicze), to jeszcze utracili prawo do zwrotu tego podatku.
To, zdaniem rzecznika, doprowadziło do nierównego traktowania korzystających z programu SAPARD.
Rzecznik powołuje się przy tym na pismo wiceprezesa agencji z 19 października 2004 r. (sygn. DWSiFS-700-104/SKWR-ap/05), z którego wynika, iż w przeszłości agencja występowała do generalnego inspektora kontroli skarbowej z propozycją rozważenia możliwości wprowadzenia zmian w obowiązujących przepisach tak, aby te podmioty, które po 1 maja 2004 r. zawarły umowy w ramach programu SAPARD, mogły również ubiegać się o zwrot części VAT.