ARiMR: gospodarowanie środkami SAPARD

Przepisy zawarte w ustawie o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa nałożyły na Radę Ministrów obowiązek określenia, w drodze rozporządzenia, zakresu i kierunków działań Agencji oraz realizacji zadań wspieranych funduszami Unii Europejskiej. Chodzi tu przede wszystkim o zadania wymienione w Programie Operacyjnym dla Polski pod nazwą SAPARD (działania 1,2,3,6,7). W projekcie rozporządzenia uregulowano zakres i kierunki działań Agencji oraz sposób realizacji zadań akredytowanych z programu SAPARD.

Strukturę techniczną, prawną oraz administracyjną, służącą programowi SAPARD, określa Wieloletnia Umowa Finansowa, zawarta pomiędzy Polską a Komisją Wspólnot Europejskich. Umowa zaczęła obowiązywać od 18 maja 2001 roku.

W rozdziale pierwszym określono ogólny zakres przedsięwzięć wspieranych przez Agencję ze środków przedakcesyjnego funduszu Unii Europejskiej, wspomaganego środkami krajowymi. Określono maksymalne wielkości pomocy (w złotych), co jest zgodne ze zmienionym programem operacyjnym SAPARD. Dla ułatwienia monitoringu pomocy udzielanej w postaci rocznych memorandów finansowych (ok. 180 mln euro) zaproponowano, by dla każdego memorandum przyjmować stały kurs euro w wysokości średniego kursu ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego dzień podpisania umowy.

Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, realizując program SAPARD, może udzielać pomocy finansowej na działania dotyczące:

1. Poprawy przetwórstwa rolno-spożywczego

Pomoc będzie udzielana na podstawie wniosków złożonych w regionalnych oddziałach Agencji. Zaopiniowane w tych placówkach wnioski będą weryfikowane przez Krajowy Komitet Sterujący. Uzyskanie pozytywnej opinii będzie równoznaczne z zawarciem umowy o udzielenie pomocy. Przed wypłaceniem rolnikowi przyznanych środków finansowych przeprowadzone będą co najmniej dwie kontrole.

Pomoc będzie dotyczyć przedsięwzięć w przetwórstwie mleka, uboju zwierząt rzeźnych, przetwórstwie mięsa, ryb, owoców i warzyw. W zależności od planowanego przedsięwzięcia, wysokość tej pomocy może kształtować się od 30 do 50 proc. kosztów kwalifikowanych.

2. Inwestycji w gospodarstwach rolnych

Pomoc będzie kierowana do rolników, którzy nie ukończyli 50 lat i podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników. Jej przeznaczeniem będzie dofinansowanie inwestycji związanych z produkcją: mleka, bydła mięsnego, owiec, świń, drobiu itd. Wysokość pomocy nie może przekroczyć 50 proc. kosztów tzw. kwalifikowanych. Podstawą do jej udzielenia będą wnioski złożone w regionalnych oddziałach Agencji oraz opinia w zakresie oceny techniczno-ekonomicznej przedsięwzięcia, wyrażona przez Krajowe Centrum Doradztwa, Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich (KCDRRiOW). Centrum jest jednostką budżetową, a jednym z jego zadań jest opiniowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach programu SAPARD.

3. Rozwoju i poprawy infrastruktury obszarów wiejskich

Pomoc finansowa będzie dotyczyła inwestycji związanych z budową wodociągów, stacji uzdatniania wody, kanalizacji i oczyszczalni ścieków, składowisk odpadów stałych, utylizacji, dróg gminnych i dojazdowych do pól, zakładania sieci energetycznej i telekomunikacyjnej oraz przedsięwzięć dotyczących budowy niekonwencjonalnych źródeł energii. Powiaty mogą ubiegać się o fundusze na budowę i modernizację dróg powiatowych. Również i w tym przypadku pomoc nie może przekroczyć 50 proc. kwalifikowanych kosztów zakupu materiałów i urządzeń oraz robót wykonywanych przy tych inwestycjach. Gminy zagrożone szczególnie wysokim bezrobociem strukturalnym mogą występować o przyznanie 75 proc. tych środków. Procedura jest podobna – weryfikacja, ocena i zawarcie umowy.

4. Szkoleń zawodowych

Dofinansowywane będą szkolenia z zakresu przedsiębiorczości, finansów, marketingu, podstaw księgowości, technologii i technik dotyczących działalności pozarolniczej, poprawy jakości produkcji rolniczej i leśnej oraz jej prowadzenia zgodnie z wymogami obowiązującymi w Unii Europejskiej, ochrony środowiska itp. Podmioty chętne do organizowania takich szkoleń będą musiały stanąć do przetargu, zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych.

5. Pomocy technicznej

Niezależnie od wymienionych wyżej form pomocy, Agencja będzie refundowała koszty związane z wdrażaniem programu SAPARD – chodzi o organizację seminariów i kampanii informacyjnych, dystrybucję materiałów, koszty tłumaczeń oraz podróży krajowych i zagranicznych, prac Komitetu Monitorującego.

Przewiduje się, że łącznie (w skali roku) wysokość pomocy osiągnie równowartość ok. 180 mln euro (środki te będą pochodzić z funduszy przedakcesyjnych UE) oraz ok. 60 mln euro jako dofinansowanie z budżetu państwa.