ANR a renty strukturalne

Renty strukturalne są przeznaczone dla rolników w wieku przedemerytalnym, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników, prowadzących działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym będącym ich własnością (lub własnością ich małżonków), którzy zdecydują się przekazać posiadane gospodarstwa rolne następcom lub innym, młodszym rolnikom bądź instytucjom i zaprzestaną prowadzenia działalności rolniczej. Po spełnieniu określonych warunków osoby uprawnione, tj. beneficjenci rent strukturalnych, będą otrzymywać miesięczne świadczenie pieniężne – rentę strukturalną – przez okres 10 lat.

Z rent strukturalnych mogą korzystać rolnicy we wszystkich regionach kraju. Instytucją przyjmującą wnioski, przyznającą prawo do renty strukturalnej i dokonującą wypłat jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Renta strukturalna jest wypłacana tylko do osiągnięcia wieku 65 lat. Płatność z tytułu renty strukturalnej ma formę płatności miesięcznej. Wiek ubiegania się o rentę strukturalną w latach 2007-2013 określono na: od 50-59 lat. Renta strukturalna z założenia nie jest rekompensatą za wartość przekazanego majątku, a możliwością otrzymania stałego, miesięcznego dochodu. Ma zachęcić rolnika do podjęcia decyzji o zaprzestaniu prowadzenia działalności rolniczej i przekazaniu gospodarstwa osobie młodszej oraz dobrze przygotowanej do prowadzenia taj działalności. Działanie to ma wspierać przemiany agrarne i strukturalne na polskiej wsi.

Pojęcie renty strukturalnej określiła ustawa z dnia 26 kwietnia 2001r. o rentach strukturalnych w rolnictwie (Dz. U. z dnia 26 maja 2001r.) jako miesięczne świadczenie pieniężne przysługujące za przekazane gospodarstwo rolne po spełnieniu warunków określonych w ustawie. Art. 3 ww. ustawy określił warunki nabywania prawa do renty strukturalnej przez rolnika:

• ukończone 55 lat, lecz nie osiągnął 60 lat, jeśli jest kobietą, albo ma ukończone 60 lat, lecz nie osiągnął 65 lat, jeśli jest mężczyzną;
• podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, określonemu w przepisach
o ubezpieczeniu społecznym rolników, przez okres wymagany do uzyskania emerytury rolniczej z chwilą ukończenia 55 lat, jeżeli jest kobietą, albo 60, jeżeli jest mężczyzną;
• prowadził nieprzerwanie działalność rolniczą w okresie 10 lat bezpośrednio poprzedzających zgłoszenie wniosku o rentę strukturalną i działalność ta była jedynym lub głównym źródłem jego utrzymania;
• zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej;
• przekazał gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni wynoszącej co najmniej 3 ha.

Jeżeli rolnik pozostaje w związku małżeńskim, a warunki do ubiegania się o przyznanie renty strukturalnej spełniają oboje małżonkowie, rentę strukturalną przyznaje się tylko jednemu z nich. Jeżeli rolnik nie spełnia warunków do uzyskania renty strukturalnej lub nie zamierza się o nią ubiegać, rentę strukturalną przyznaje się jego małżonkowi, jeśli ten spełnia wszystkie warunki przewidziane dla rolnika (oprócz warunku posiadania wpisu do ewidencji producentów).

Przeniesienie własności gospodarstwa rolnego w zamian za rentę strukturalną odbywa się w formie aktu notarialnego. Za czynność tą notariusz może pobrać maksymalnie kwotę 600 zł. Renty strukturalne są zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Grunty wchodzące w skład przekazywanego gospodarstwa rolnego mogą być przekazywane na rzecz różnych podmiotów:

• mogą być przejmowane w całości przez następcę, który spełnia następujące warunki: nie ukończył 40 roku życia, po raz pierwszy podejmuje się prowadzenia gospodarstwa rolnego, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe do prowadzenia działalności rolniczej;
• mogą być przekazywane na powiększenie gospodarstwa rolnego innego producenta rolnego, który spełnia następujące warunki: jest producentem rolnym, który nie ukończył 50 roku życia, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe do prowadzenia działalności rolniczej;
• mogą być przekazywane w sposób trwały na cele związane z ochroną środowiska lub na zalesienie;
• mogą być przekazywane nieodpłatnie do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Agencji Nieruchomości Rolnych, w przypadku braku możliwości przekazania na cele wymienione w powyżej.

Cele przekazania gospodarstwa rolnego lub użytków rolnych wchodzących w jego skład określa się w zależności od tego, kto jest przejmującym i jaka jest forma przekazania. Jeśli zdarzy się, że żadna z osób lub instytucji, którym rolnik zamierzał przekazać swoje gospodarstwo, żeby uzyskać rentę strukturalną, nie spełnia warunków określonych dla przejmujących, rolnik lub jego małżonek może złożyć również do ANR wniosek o pośredniczenie w sprzedaży lub wydzierżawieniu wskazanej przez rolnika nieruchomości lub o przejęcie nieodpłatnie tej nieruchomości na własność Skarbu Państwa. W takim wypadku ANR przejmie nieruchomość nieodpłatnie na własność Skarbu Państwa w drodze decyzji Dyrektora Oddziału Terenowego lub Filii ANR.

Postępowanie w sprawie przyznania renty strukturalnej rozpoczyna się po złożeniu przez rolnika pisemnego wniosku o przyznanie renty strukturalnej wraz z załącznikami w powiatowym biurze Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania rolnika. Postępowanie to odbywa się dwuetapowo. Etap pierwszy przebiega od złożenia wniosku o przyznanie renty strukturalnej, poprzez weryfikację spełnienia warunków przez wnioskodawcę, kończąc na wydaniu przez ARiMR postanowienia o spełnieniu wstępnych warunków do uzyskania renty strukturalnej. Drugi etap przebiega od momentu otrzymania przez rolnika postanowienia o spełnieniu wstępnych warunków, po otrzymaniu którego rolnik przekazuje gospodarstwo rolne, zaprzestaje prowadzenia działalności rolniczej, ARiMR wydaje decyzję przyznającą prawo do renty strukturalnej, następnie wypłaca świadczenie przez okres 10 lat od daty przekazania gospodarstwa, co miesiąc w terminie określonym w decyzji. W okresie pobierania renty strukturalnej lub po zakończeniu jej pobierania beneficjent, który osiągnął wiek emerytalny i spełnił warunki określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników uzyska emeryturę.

Wysokość renty strukturalnej jest ustalana indywidualnie, jako odpowiedni wskaźnik procentowy (%) kwoty najniższej emerytury, przysługujący każdemu wnioskodawcy. Wraz ze zmianą wysokości najniższej emerytury będzie się zmieniać także wysokość renty strukturalnej, jednak ustalony indywidualnie wskaźnik procentowy pozostanie taki sam. Rentę strukturalną w odpowiednio zmienionej wysokości wypłaca się z uwzględnieniem terminów waloryzacji emerytur i rent przysługujących na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych.

Renta strukturalna wynosi 150% najniższej emerytury, a wraz z dodatkami za małżonka - 250% oraz za przekazanie gospodarstwa powyżej 10 ha użytków rolnych osobie poniżej 40 roku życia - 265% kwoty najniższej emerytury.