Badanie pokazuje kluczową rolę organizacji producentów w unijnym sektorze owoców i warzyw. Organizacje producentów (OP) odgrywają kluczową rolę w podtrzymywaniu i wspieraniu wzrostu w sektorze owoców i warzyw w Unii Europejskiej. Odbywa się to między innymi poprzez ukierunkowanie unijnego wsparcia finansowego dla sektora. To jeden z wniosków podsumowującego studium krajowych strategii na rzecz zrównoważonych programów operacyjnych w sektorze owoców i warzyw na lata 2013-18, opublikowanego 15.12.2023r. przez Komisję Europejską.
Generalnie programy operacyjne realizowane przez organizacje producentów okazały się skuteczne w zwiększaniu atrakcyjności członkostwa w OP, promowaniu koncentracji podaży i wprowadzania na rynek, zwiększaniu wartości handlowej produktów oraz zapewnianiu dostosowania produkcji do popytu.
Zgromadzone dane pokazują również, że programy operacyjne miały pozytywny wpływ na sektor, jeśli chodzi o poprawę konkurencyjności, ochronę i utrzymanie środowiska oraz zapobieganie kryzysom i zarządzanie nimi, wzmacniając inne polityki realizujące podobne cele, takie jak środki rozwoju obszarów wiejskich. Zainteresowane strony wymieniły w szczególności pozytywne możliwości wynikające z członkostwa w OP, w tym:
• zakładana ogólnie lepsza pozycja rynkowa: Ogólnie rzecz biorąc, marketing prowadzony przez organizacje producentów odpowiada za około połowę wartości całkowitej krajowej produkcji owoców i warzyw;
•lepszy dostęp do maszyn do zbioru i przetwarzania;
•korzyści finansowe i współinwestycje;
•wymiana wiedzy i pomoc techniczna;
•lepszy dostęp do ubezpieczeń upraw;
•dostęp do środków zapewniających jakość produktu lub certyfikację; oraz
•zwiększona odporność na szoki (w tym stabilność cen) oraz w pewnym stopniu na ogólne trendy •strukturalne, dzięki podejściu wspólnotowemu.
Około 18 do 21 % łącznych wydatków w latach 2013–2018 dotyczyło również działań mających na celu ochronę środowiska. Integrowana produkcja, która ma pozytywny wpływ na jakość wód i gleb, stanowiła np. największy udział w wydatkach na ochronę środowiska (37% ogółu wydatków w 2018 r.). Inne środki przyczyniły się do zachowania siedlisk istotnych dla różnorodności biologicznej oraz do ochrony gleby. Duża część działań środowiskowych jest bezpośrednio związana z produkcją, podczas gdy środki oszczędności energii i wydajności są szczególnie ukierunkowane na transport, a środki redukcji odpadów na marketing.
Aby pomóc producentom przeżywającym trudności, a nawet kryzys, dwa najczęściej stosowane instrumenty to wycofanie z rynku i ubezpieczenie zbiorów. Działania marketingowe, promocyjne i komunikacyjne mogą być również wykorzystywane do celów zapobiegania i zarządzania kryzysowego, ale zostały zmobilizowane w mniejszym stopniu. Sytuacja pozostaje jednak zróżnicowana w poszczególnych krajach UE.
W 2020 r. w UE-27 istniały 1603 organizacje producentów i 31 ponadnarodowych organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw. Najwięcej uznanych organizacji producentów w tym sektorze znajduje się w Hiszpanii (527), Włoszech (289), Francji (220), Polsce (196) i Grecji (128).
Dzisiejszy raport obejmuje lata 2013-2018 i obejmuje 19 krajów UE: Austrię, Belgię, Bułgarię, Cypr, Czechy, Danię, Finlandię, Francję, Niemcy, Węgry, Irlandię, Włochy, Łotwę, Holandię, Polskę, Portugalię, Rumunię, Hiszpanię i Szwecji. W tych 19 krajach wydatki na wszystkie organizacje producentów, ponadnarodowe organizacje producentów, zrzeszenia organizacji producentów i ponadnarodowe zrzeszenia organizacji producentów wyniosły 1 574 mln EUR w 2018 r., przy czym Hiszpania i Włochy miały największy udział w wydatkach – 489,4 EUR odpowiednio 489,3 mln euro.
Jeśli chodzi o wydatki ogółem, dane wskazują na tendencję wzrostową wsparcia udzielanego sektorowi owoców i warzyw w UE w latach 2013-2018. Łączne wydatki poniesione przez kraje UE w kontekście krajowych strategii wzrosły o 20% w tym okresie objęte tym badaniem. Uznane organizacje producentów mogą utworzyć fundusz operacyjny w celu finansowania ich programu operacyjnego. Pomoc finansowa UE jest zasadniczo ograniczona do 50% całkowitego funduszu operacyjnego, chociaż w szczególnych przypadkach może zostać zwiększona do 60%. Aby ułatwić organizacjom producentów wsparcie finansowe, państwa członkowskie opracowują i regularnie oceniają krajową strategię na rzecz zrównoważonych programów operacyjnych w sektorze owoców i warzyw.
W odniesieniu do wydatków zarejestrowanych w ramach pojedynczych działań w całym okresie największe udziały miały działania wspierające:
•planowanie produkcji z 345,9 mln euro w 2013 r. i 417,7 mln euro w 2018 r.
•poprawa jakości produktów z kwotą 369,7 mln euro w 2013 r. i 394,3 mln euro w 2018 r.
Raz na okres programowania państwa członkowskie, w których realizowane są programy operacyjne, są zobowiązane do ich monitorowania i oceny w celu oceny postępów w osiąganiu wyznaczonych celów strategii krajowych.
autor: Dyrekcja Generalna ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
.png)
Zaloguj przez Facebook
