Wsparcie dla ekologii za konkretne korzyści

Współpraca międzynarodowa w ochronie środowiska przyniosła wymierne skutki. Przez ostatnich trzynaście lat krajowa ekologia otrzymała ponad 247 mln dol., czyli ponad 937 mln zł. Największe wsparcie otrzymaliśmy od Danii, Stanów Zjednoczonych, Holandii, Finlandii i Szwecji. Jednak czasy bezinteresownej pomocy dla ekologii skończyły się bezpowrotnie. Kraje, które jeszcze w ogóle myślą o wsparciu inwestycji proekologicznych, chcą, by korzyści były obustronne.

Pomoc bilateralna na ochronę środowiska funkcjonuje w Polsce od 1990 r. Najwięcej środków na wsparcie polskiej ekologii otrzymaliśmy od Danii, której udział w pomocy bilateralnej przekracza 44 proc. Stany Zjednoczone, następne na liście państw wspierających finansowo naszą ekologię, mają 14,8-proc. udział w pomocy bilateralnej. Niewiele mniejsze wsparcie płynęło do nas z Holandii. Natomiast pomoc Finlandii i Szwecji stanowi po ok. 7 proc. ogólnego dofinansowania z zagranicy. Zaangażowanie finansowe pięciu wymienionych krajów wyniosło do czerwca 2003 r. ponad 216 mln dol. i stanowi 87,2 proc. całej pomocy bilateralnej, jaką otrzymaliśmy w sumie z 11 państw.

Najwięcej projektów zrealizowano w ramach pomocy dwustronnej w dziedzinie ochrony wód, ochrony powietrza, a także powierzchni ziemi. W ochronie wód i gospodarki wodnej największej pomocy udzieliły nam Dania, Szwecja i Niemcy. Na ochronę powierzchni ziemi największe wsparcie otrzymaliśmy z Danii, dzięki której zrealizowano 35 projektów. Wysoki był udział pomocy zagranicznej na obszarach zagrożonych, w woj. śląskim, małopolskim oraz w rejonie nadbałtyckim. Najwięcej projektów zrealizowano w województwach pomorskim i zachodniopomorskim. W województwach tych przeważają inwestycje duńskie. W pasie nadmorskim Dania wsparła 56 projektów o wartości 33,8 mln dol. W tej chwili jeden duński projekt na kwotę 1,5 mln dol. jest realizowany w województwie pomorskim i 10 projektów na kwotę 9,6 mln dol. w województwie zachodniopomorskim. W województwie śląskim największa pomoc pochodziła z Danii, Finlandii i Szwecji.

Pomoc bilateralna udzielana jest w formie dotacji i przeznaczona jest na przedsięwzięcia inwestycyjne i pomoc techniczną. Projekty przedstawiane są w Ministerstwie Środowiska, które jeśli je zaakceptuje, przesyła list intencyjny popierający realizację danego projektu do odpowiednich agend rządowych państw udzielających pomocy. Decyzja o sfinansowaniu przedsięwzięcia jest podejmowana przez te właśnie instytucje. Jednak w tej chwili większość projektów już została zakończona albo jest w końcowej fazie realizacji. W praktyce większość pieniędzy już została rozdysponowana. Wraz z naszym przystąpieniem do Unii Europejskiej ustanie pomoc ze strony Danii, kończy się pomoc fińska. 

Największe szanse na kontynuację ma współpraca ze Szwecją w ramach funduszu SIDA. Trwają właśnie rozmowy na temat kontynuacji tej współpracy również w latach następnych. Pewne szanse na przedłużenie widać także dla współpracy z Niemcami. Jednak negocjacje warunków, na jakich miałoby się odbywać wsparcie dla polskiej ekologii, z pewnością nie będą łatwe. Zagraniczni partnerzy stawiają bowiem konkretne wymagania, osiągnięcie porozumienia może zająć nawet pół roku.