Panie Ministrze czy nadejdą lepsze czasy dla polskich rybaków ?
Kazimierz Plocke: - Nowa perspektywa finansowa na lata 2014 – 2020 w ramach Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego i nowa Wspólna Polityka Rybacka to przede wszystkim dwa istotne argumenty i narzędzia przy pomocy, których będziemy kreować nową rzeczywistość dla polskiego sektora rybackiego. I wydaje mi się , że nasza wspólna praca , która rozpoczęta została w 2007 roku będzie kontynuowana i dla całego sektora rybackiego będą przygotowane dobre rozwiązania. Po pierwsze będą one służyć wzrostowi konkurencyjności sektora, a po drugie utrzymaniu bądź tworzeniu nowych miejsc pracy. I wreszcie po trzecie promocji całego naszego sektora produktów przetworzonych. Natomiast jeśli chodzi o poszczególne sektory, które mają istotną rolę w kreowaniu nowej polityki, nowego podejścia do rybactwa i rybołówstwa to chce zwrócić uwagę na rozwiązania, które przyjęliśmy w ramach nowej dyskusji na poziomie europejskim w ramach rady ministrów w zakresie rozporządzenia podstawowego( jest już uzgodnione).Dotyczy szeroko rozumianej regionalizacji . Idzie oto, aby państwa członkowskie łącznie ze środowiskiem rybackim, przedstawicielami miały większy wpływ na realizacje Wspólnej Polityki Rybackiej w zakresie tworzenia planów ochronnych, stosowania narzędzi połowowych w regionie. Chcemy żeby ta polityka była bardziej dynamiczna i żeby była bardziej zdecentralizowana. Na dzisiaj polityka rybacka , chce to jasno podkreślić jest bardzo mocno scentralizowana, kluczowe decyzje są podejmowane przez Komisje Europejską. Natomiast nasze doświadczenia pokazują, że powinniśmy pójść w kierunku większego przekazania kompetencji na rzecz państw członkowskich. Dyskutujemy także o flocie rybackiej i dostosowaniu jej do zasobów żywych. W tym kontekście będziemy też oczekiwać większego udziału sektora nauki w kreowaniu tejże polityki w zakresie ekspertyz co do zasobów żywych i ich eksploatacji. Kolejna istotna zmiana dotyczy spraw związanych z tzw. wskaźnikiem maksymalnego połowu. Chodzi tu o to, żeby podejmować racjonalne decyzje, które będą prowadziły do tzw. zrównoważonego rybołówstwa czyli przyznawać limity połowowe, które będą wynikały z przyrostu masy żywej w ciągu roku. Odłowić będzie można tylko tyle ryby z poszczególnych gatunków ile przyrośnie jej w danym roku. Ważne dla nas jest też właściwe przekazywanie kwot połowowych. Chodzi tu o wypracowanie mechanizmu, który pozwoli na przekazywanie przez państwa członkowskie kwot połowowych na rzecz uznanych organizacji rybackich aby je maksymalnie wykorzystać. Dziś mamy model taki, że kwoty połowowe przekazujemy indywidualnie dla każdego armatora , który złoży wniosek na poszczególne gatunki ryb. Ale są takie sytuacje, że choroba czy modernizacja statku uniemożliwia przyznanego limitu połowowego i konsekwencji w rozliczeniu rocznym Polska tego limitu nie wykorzystuje w całości, Poza tym bardzo ważna sprawą dla naszego kraju jest utrzymanie dotychczasowego stanu jeśli chodzi o gatunki ryb nielimitowanych. Dotyczy to ryb płaskich i proci.
Podsumowując chcę zwrócić uwagę, że dyskusja dotycząca funduszu morskiego i rybackiego jest jeszcze przed nami. Ambicja naszego rządu jest utrzymanie dotychczasowego poziomu wsparcia , który obecnie się kształtuje na poziomie ponad 980 mln euro.
Na jaki etapie jest obecnie wykorzystanie środków finansowych w ramach Programu Operacyjnego Ryby 2007 – 2013 ?
Kazimierz Plocke: - Wykorzystanie środków finansowych z programu rybnego jest na bardzo dobrym poziomie Jeśli chodzi o os 1, 2 i 3 to zaawansowanie jest na poziomie 80 % i nie widzimy tutaj zagrożeń żeby tych środków nie udało się wykorzystać – zakontraktować. Natomiast oś 4 to są Lokalne Grupy Rybackie. Tutaj wykorzystanie środków jest nieco niższe i kształtuje się na poziomie 30 %. Ministerstwo Rolnictwa i rozwoju Wsi przygotowało ekspertyzę, która określiła nam czy wszystkie zadania , które są wpisane do Lokalnych Strategii Rybackich zostaną zrealizowane i czy środki wpisane do osi 4 będą zakontraktowane. Ambicja rządu jest to, aby wszystkie pieniądze w programie zostały w 100 % zakontraktowane i wykorzystane. Ani jedno euro nie może się zmarnować.
Jakie zmiany wprowadza znowelizowana niedawno ustawa o organizacji rynku rybnego ?
Kazimierz Plocke: - Ustawa o rynku rybnym jest bardzo ważną ustawą, która po pierwsze reguluje funkcjonowanie rynku rybnego ( kluczowego dla całego sektora rybackiego). Nie ma rynku rybnego bez rybaków i przetwórców i odwrotnie. Nasze propozycje zmierzają w kierunku ułatwień jeśli chodzi o składanie wniosków do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi czy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o płatności. Według nowych zasad nie ma już konieczności składania zaświadczeń a tylko konieczne jest podanie numeru krajowego rejestru sądowego. Jest to pierwsza zmiana ograniczająca bariery administracyjne. Po drugie wprowadzamy zaliczki dla uznanych grup rybackich na funkcjonowanie i działalność statutową w ramach programów operacyjnych. Wprowadzamy też nowe rozwiązanie związane z prawami wyładunków jeśli chodzi o statki bezpokładowe oraz szereg jeszcze innych , które wynikają z przepisów unijnych chociażby w zakresie spraw związanych z rozliczaniem rybaków poprzez Lokalne Centra Pierwszej Sprzedaży. Chodzi tu o płatności pierwotne jakie będą musieli ponieść rybacy, armatorzy na rzecz Lokalnych Centrów Pierwszej Sprzedaży za przeważenie, sortowanie czy lodowanie ryb. Dochodzi do tego druga opłata - za wystawienie dokumentu pierwszej sprzedaży. Opłaty te będą regulowane rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Ustawa ma na celu porządkować sektor, dawać mu dalsze możliwości rozwoju.
Na jaki obecnie etapie są prace związane z nowelizacją ustawy o rybołówstwie ?
Kazimierz Plocke: - Jesteśmy w trakcie ostatecznych przygotowań przed skierowaniem projektu do konsultacji społecznych. Chcemy jeszcze chwile odczekać, tak aby mieć już wszystkie ustalenia, które będą wynikały z nowej, zreformowanej Wspólnej Polityki Rybackiej. Chcemy bowiem przyjąć rozwiązania , które będą wynikały z ustaleń unijnych jak i też naszych dotychczasowych ustaleń. Mam nadzieje, że w drugim półroczu 2013 roku projekt ten powinien zostać już przesłany do konsultacji społecznych.
Panie Ministrze na jednym ze spotkań z rybakami zapowiedział Pań stworzenie w naszym kraju rynku ryby świeżej. Czy podjęte zostały już konkretne działania w tym kierunku ?
Kazimierz Plocke: - Jest to bardzo istotne zadanie, którego realizacji chcą się podjąć rybacy i organizacje rybackie. Polega ono na stworzeniu w naszym kraju sieci sklepów, które będą zaopatrywały konsumentów w świeże ryby. Nie tylko nad wybrzeżu ale również i w innych regionach Polski. Obecnie taki rynek w naszym kraju nie funkcjonuje nie tylko w odniesieniu do ryby bałtyckiej , ale również śródlądowej. Dlatego też naszym zdaniem konieczne jest stworzenie całej sieci sklepów – centrów logistycznych. Jest duża szansa , że organizacje rybackie z pieniędzy z funduszu morskiego i rybackiego będą mogły to zadanie zrealizować.. My chcemy ten mechanizm jak najbardziej udoskonalić, wprowadzić w życie. Trochę na wzór centrali rybackich, które w latach 70 i 80 minionego wieku dobrze sobie radziły a w latach 90 zostały zlikwidowane. Powstała pustka na rynku rybnym..
W ostatnich miesiącach Pan Minister aktywnie uczestniczył w licznych spotkaniach ze środowiskiem rybackim. Jakie wnioski płyną z tych spotkań. Z Jakimi problemami borykają się obecnie rybacy i jak resort stara się im pomóc ?
Kazimierz Plocke: - To są bardzo ważne spotkania, ponieważ na miejscu możemy się zapoznać z problemami rybaków czy funkcjonowaniem ośrodków pierwszej sprzedaży. Ponadto przekonać jakie jest zorganizowanie polskich rybaków jeśli chodzi o ich udział w uznanych organizacjach rybackich. Są doskonałą okazja do omówienia spraw związanych ze stanem zasobów żywych Bałtyku i kondycją naszego morza. Mówimy też o flocie rybackiej, jej kondycji czy modernizacji. Ponadto o programie operacyjnym, dotacjach i prawodawstwie. W organizowanym 2 kwietnia we Władysławowie spotkanie ze środowiskiem rybackim uczestniczył również euro deputowany Jarosław Wałęsa, który jest członkiem Komisji do Spraw Rybołówstwa w Parlamencie Europejskim. W jego trakcie zostały przedstawione założenia Wspólnej Polityki Rybackiej na poziomie europejskim. Spotkania te są doskonałą kopalnią wiedzy - jak funkcjonuje sektor i jakie są potrzeby rybaków. Dlatego warto je kontynuować.