Po lipcowych deklaracjach Komisji, propozycje pakietu „Fit for 55” przechodzą teraz przez unijne instytucje. Spodziewamy się, że wzbudzą wiele dyskusji, oczekujmy debaty w Parlamencie Europejskim, zwłaszcza na temat przeglądu dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii. Aby osiągnąć stawiane cele, Komisja zaproponowała zwiększenie celów w zakresie energii ze źródeł odnawialnych z 32 do 40% do roku 2030. Jest to duże wyzwanie, ale może zostać zrealizowane. Aby tak się stało, trzeba zmobilizować wszystkie technologie i rozważać ich zastosowanie na takim samym poziomie, pod warunkiem przestrzegania zasady neutralności technologicznej.
W tym momencie to właśnie w tym punkcie propozycja Komisji mnie nie przekonuje: jednoznacznie traktując preferencyjnie energię pochodzącą z nie zawsze dostępnych odnawialnych źródeł energii, propozycja ta pomija wiodącą rolę, jaką może odegrać biomasa rolna i leśna. W Brukseli wielu podziela tę obawę. Pina Picierno, sprawozdawczyni komisji rolnictwa w zakresie tego dokumentu, powiedziała niedawno: „Chodzi nie tylko o elektryczność, ale także o biogaz i biopaliwa”. Zgadzam się z tym.
Ponieważ media często skupiają się na energii wiatrowej i słonecznej, niewiele osób ma świadomość tego, że obecnie najważniejszym źródłem energii odnawialnej w UE jest biomasa. Biomasa w swoich różnorodnych postaciach, czy to jako biopaliwo wykorzystywane do transportu drogowego, czy biogaz na potrzeby ogrzewania bądź energii elektrycznej, czy energia drzewna w postaci peletu lub zrębków, odpowiada za blisko 60% odnawialnej konsumpcji w UE. Tymczasem produkcja energii elektrycznej w UE tylko w 35% opiera się na odnawialnych źródłach energii. Na przestrzeni ostatnich 20 lat zrównoważone biopaliwa produkowane z roślin uprawnych znacząco przyczyniły się do zmniejszenia poziomu emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu drogowego. Obecnie paliwa z biomasy są wykorzystywane w wielu sektorach, w których elektryfikacja będzie trudna. Konkretnym przykładem jest rolnictwo, temat elektrycznych traktorów jest daleki od konkretyzacji.
Przeszkadzanie europejskiej, zrównoważonej biomasie, przy wymagających zapisach w zakresie zrównoważoności może okazać się problematyczne z wielu powodów. Jeśli chodzi o biopaliwa, to wiemy, że w ciągu najbliższych 15 lat większość samochodów będzie zasilana wbudowanymi silnikami spalinowymi, więc zrównoważone biopaliwa produkowane z roślin uprawnych pozostaną łatwo dostępnym i najefektywniejszym rozwiązaniem alternatywnym w stosunku do paliw kopalnych, zwłaszcza w przypadku korzystania z istniejącej floty pojazdów. Jeśli chodzi o biogaz, to jego kompatybilność z istniejącymi piecykami gazowymi może bardzo ułatwić przejście do odnawialnych źródeł ogrzewania bez większych zakłóceń czy potrzeby rozwoju dodatkowej infrastruktury. Wreszcie w sektorze ogrzewania i chłodzenia, elektryfikacja systemów ogrzewania, tak jak przedstawia to Komisja, jest możliwa w kilku państwach członkowskich, a tymczasem unijne rolnictwo i leśnictwo mają potencjał produkowania dodatkowych ilości certyfikowanej i zrównoważonej biomasy, która może być wykorzystana w tym celu.
Europejskie rolnictwo jest zobowiązane do zrównoważoności i do ciągłego poprawiania swojego bilansu emisji gazów cieplarnianych. Musimy także móc polegać na odnawialnych źródłach energii i paliwach alternatywnych. Korzystanie z europejskich biopaliw produkowanych z roślin uprawnych jest kompatybilne z celami w zakresie bezpieczeństwa dostaw żywności, w tym paszy dla zwierząt, ochrony środowiska, walki z negatywnymi skutkami zmian klimatu, bezpieczeństwa energetycznego i wzrostu zatrudnienia w obszarach wiejskich. W tej materii idealnymi przykładami jest sektor rzepaku, słonecznika, buraka cukrowego i zbóż, które są wykorzystywane odpowiednio do produkcji biodiesla, makuchy wykorzystywane do żywienia zwierząt czy produkcji bioetanolu.
W najbliższych dniach debaty będą się intensyfikować, zwłaszcza w Parlamencie Europejskim, w ramach Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, a także w ramach grup roboczych Rady. Mamy nadzieję, że współprawodawcy uwzględnią kluczową rolę, jaką we wszystkich sektorach odgrywa unijna, certyfikowana i zrównoważona biomasa leśna i rolna. W ślad za dziesięcioma państwami członkowskimi, które zwróciły się do Parlamentu i Rady, oraz otwartością prezydencji słoweńskiej w zakresie elastyczności mechanizmów pozwalających na osiągnięcie celu ograniczenia intensywności emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu, apelujemy o stabilną, długoterminową politykę, której celem będzie umożliwienie bieżących i przyszłych inwestycji w sektorze bioenergii. Nie zapominajmy, że przegląd dyrektywy na temat odnawialnych źródeł energii został przeprowadzony zaledwie kilka tygodni od momentu, kiedy zapisy RED II zostały skutecznie implementowane do prawodawstw krajowych! Bioenergia jest zdecentralizowanym, pochodzącym z obszarów wiejskich i zrównoważonym źródłem energii, które może zdywersyfikować źródła dostarczające nam energię i stworzyć dla naszych rolników i leśników nowe możliwości.
1https://ec.europa.eu/jrc/en/science-update/facts-and-figures-bioenergy-eu
Alexander Bachler (Przewodniczący GR „Bioenergia” Copa-Cogeca)