Generalny remont Wspólnej Polityki Rolnej?

26 stycznia 2009 r. w warszawskiej SGGW przy ul. Rakowieckiej 30 odbyła się konferencja zorganizowana przez MRiRW inaugurująca publiczną debatę nad tym, jaka powinna być z polskiego punktu widzenia  Wspólna Polityka Rolna w przyszłości. Temat konferencji brzmiał obiecująco: „Polska wizja Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku”. Ze względów oczywistych był on tak sformułowany nieco na wyrost, gdyż trudno na początku debaty, która zajmie zapewne polskiej administracji, środowiskom naukowym, rolniczym i samorządowym co najmniej 2-3 lata, mówić o konkretnej wizji. Tym niemniej inauguracja była bardzo ciekawa, o czym świadczy choćby fakt, że przewidziany czas trwania konferencji został przedłużony aż o niemal 1,5 godziny!
W konferencji wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z panem ministrem Markiem Sawickim na czele, reprezentant Kancelarii Prezydenta RP w osobie doradcy J. K. Ardanowskiego, przedstawiciele parlamentu, reprezentanci świata nauki i doradztwa oraz  organizacji rolniczych i społecznych. Wątków było tak wiele, że nie sposób je wszystkie zrelacjonować w jednej informacji.
Należy jednak odnotować jedno ważne przesłanie, które wyłania się z licznych (bardzo ciekawych) wystąpień  prelegentów i uczestników dyskusji: czekają nas być może bardzo głębokie zmiany Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku. Skrajnym wariantem, który może być  na forum unijnym przedmiotem rozważań, jest wariant renacjonalizacji polityki rolnej, co oznacza, że polityka ta miałaby być finansowana nie z budżetu unijnego, ale z budżetów krajowych poszczególnych państw członkowskich. Jak podkreślił minister Marek Sawicki, Polska jest zdecydowanie przeciwna takim pomysłom. Tym niemniej należy się spodziewać presji niektórych państw na taką drastyczną zmianę, a już na pewno na próby ograniczania budżetu na Wspólną Politykę Rolną. Chodzi głównie o państwa, które najwięcej dopłacają netto do kasy unijnej na wspieranie rolnictwa. Ponadto presja ta wynika z ogólnie niskiej akceptacji społecznej i politycznej dla przeznaczania niemal połowy (aktualnie ok. 40%) budżetu Unii Europejskiej na wsparcie dla sektora, który nie przez wszystkich - w świetle strategii lizbońskiej - uważany jest za priorytetowy.
Jak podkreślali przedstawiciele administracji i świata nauki,  bardzo ważne w walce o utrzymanie odpowiedniego  wsparcia dla rolnictwa i obszarów wiejskich po 2013 roku będzie wykazanie w rozpoczynającej się ogólnoeuropejskiej debacie społecznej, że funkcja rolnictwa i wsi  sprowadza się nie tylko do produkcji żywności, ale jest ona znacznie szersza (definiowane jest to jako wielofunkcyjność rolnictwa i obszarów wiejskich). Trzeba szeroko przekonywać, że rolnik poza produkowaniem żywności dba również o środowisko na obszarach wiejskich, o krajobraz, o różnorodność biologiczną w przyrodzie itp., czyli dba o dobra nie tylko swoje, ale społeczne, a tym samym świadczy szereg usług, z których korzysta ogół społeczeństwa. Potrzebna jest odpowiednia kampania wizerunkowa, która ukaże tę ważną rolę rolników. Może to mieć duże znaczenie dla akceptacji linii kontynuowania i utrzymania skali wsparcia rolnictwa w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, gdzie wsparcie to byłoby traktowane jako zapłata za te usługi, a nie jako dopłata do produkcji rolniczej.
Dyrektor Departamentu Programowania i Analiz MRiRW pan Waldemar Guba prowadzący całą debatę poinformował na koniec, że konferencja jest początkiem całego cyklu różnego rodzaju spotkań i konsultacji. Podkreślił, że Ministerstwu zależy na otwartości i transparentności dyskusji, chodzi bowiem o wypracowanie najlepszych dla Polski rozwiązań, które złożą się na ostatecznie zaprezentowane na forum Unii stanowisko. W ciągu kilku tygodni mają się odbyć spotkania w grupach problemowych, a następnie planowane jest zorganizowanie podobnej konferencji ogólnej w celu zaprezentowania wypracowanych przez grupy propozycji i pomysłów. Równolegle będzie prowadzony szeroki proces konsultacji społecznych z wszystkimi środowiskami, organizacjami i instytucjami, które mają swój interes lub mogą dać swój wkład w proces ukształtowania polskiej wizji Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 roku.
Wszystkich zainteresowanych zapoznaniem się z wystąpieniami prelegentów, biorących udział w konferencji,  Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi odsyła na swoją stronę www.minrol.gov.pl, gdzie w ciągu kilku dni w zakładce „WPR po 2013 r.”  powinny pojawić się prezentacje.