W związku z wpłynięciem do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej ustawy z dnia 21 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej (numer druku: 490) Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej złożył na ręce Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego oficjalne stanowisko ZOSP RP w sprawie niezgodności ustawy z Konstytucją RP oraz ewidentnym brakiem uzasadnienia wprowadzania proponowanych zmian.
ZOSP RP w przekazanym stanowisku wskazuje, iż proponowane w ustawie zmiany nie mają uzasadnienia merytorycznego, ponieważ dotychczasowy stan regulacji prawnych bardzo dobrze sprawdził się w praktyce funkcjonowania ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa. Podkreśla również, że Ochotnicze Straże Pożarne finansowane są przede wszystkim ze środków samorządów gminnych przy wsparciu środkami publicznymi z budżetu państwa, środkami samorządu województw oraz dodatkowo środkami przekazywanymi przez towarzystwa ubezpieczeniowe (środki niepubliczne) za pośrednictwem Związku Ochotniczych Straży Pożarnych dla OSP wyłącznie na cele związane z ochroną przeciwpożarową.
Rozwiązania te sprawdziły się w ponad 20-letniej praktyce działania nie tylko w akcjach ratowniczo-gaśniczych, ale także w sytuacjach klęsk żywiołowych.
W stanowisku ZOSP RP wymieniono, że wprowadzane ustawą zmiany do ustawy o ochronie przeciwpożarowej wielokrotnie i w sposób rażący naruszają postanowienia Konstytucji RP, w szczególności ustawa:
jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ narusza zasadę ochrony praw słusznie nabytych,
jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ narusza zasadę ochrony interesów w toku,
jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ narusza zasadę ochrony zaufania obywatela do państwa,
jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ narusza zasadę niedopuszczalności dokonywania zmian obciążeń w zakresie danin publicznych w ciągu roku podatkowego,
jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ narusza zasadę niedziałania prawa wstecz.
Głównym argumentem podniesionym w stanowisku ZOSP RP jest fakt, iż ustawa w sposób zasadniczy narusza zasadę pomocniczości i fundamentalne prawa obywatelskie do zrzeszania się w samorządne stowarzyszenia.
"Ruch strażacki był i jest patriotyczny i aktywny w budowaniu Narodowej Wspólnoty. Ochotnicze Straże Pożarne powstawały jeszcze w czasach zaborów i stanowiły patriotyczne wspólnoty łączące Polaków wbrew polityce państw zaborczych zmierzającej do wynarodowienia i skłócenia Polaków. Zaborcy pozwalając na działanie OSP stanowczo sprzeciwiali się tworzeniu Związków Ochotniczych Straży Pożarnych upatrując w takiej działalności zagrożenia dla państw zaborczych." – argumentuje Waldemar Pawlak Prezes ZOSP RP.
Zmiana ustawy o ochronie przeciwpożarowej w sposób drastyczny i nieuzasadniony narusza suwerenność strażackiego samorządu. Proponowane zapisy powodują zagrożenie, że Ochotnicze Straże Pożarne nie będą otrzymywać dofinansowania na takie działania jak:
zakup mundurów strażackich (mundury koszarowe, mundury wyjściowe, kurtki, czapki, koszule itp.),
szkolenia z zakresu Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy,
propagowanie bezpieczeństwa przeciwpożarowego, a szczególnie pracę z młodzieżą, umundurowanie Młodzieżowych Drużyn Przeciwpożarowych, zawody, turnieje, konkursy.
Po odzyskaniu niepodległości we wrześniu 1921 roku powołany został Główny Związek Straży Pożarnych RP zrzeszający OSP z całej Polski – prezesem związku został Bolesław Chomicz. Po drugiej wojnie światowej rozpoczęto odbudowywanie samorządu strażackiego, podjął się tego zadania ponownie Bolesław Chomicz. Jednakże w październiku 1949 roku władze komunistyczne rozwiązały Związek. Po 1956 roku umożliwiono ograniczoną działalność Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, ale pozbawiono Związek dorobku materialnego. Dopiero po zmianie systemu i przyjęciu w 1991 roku ustawy o ochronie przeciwpożarowej w następnym roku możliwe było odbudowanie samorządnego i suwerennego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP.
ZOSP RP zrzesza obecnie ponad 16 tys. OSP i jest tworzony przez przedstawicieli jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych. Przedstawicielami OSP są osoby reprezentujące najróżniejsze poglądy, zawody, środowiska połączone wspólną misją działania dla człowieka w potrzebie zawartą w odwiecznym strażackim przesłaniu „Bogu na chwałę, ludziom na pożytek”.
26 kwietnia br. przedmiotem prac Senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej było rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej, dotyczącej podziału środków firm ubezpieczeniowych na cele ochrony przeciwpożarowej.
Komisja Senacka nie udzieliła poparcia przedłożonemu projektowi zmian.
Senatorowie stanowczo sprzeciwili się zmianom, w wyniku których strażacy-ochotnicy utracą niezależność, a decyzje w sprawach OSP będą podejmowali komendanci PSP. Szczególną uwagę zwrócili na negatywne konsekwencje proponowanych zmian, w tym brak wpływu strażaków ochotników na podział pieniędzy oraz niepotrzebną centralizację środków finansowych w ręku Komendanta Głównego PSP.
Ustawa o zmianie ustawy o ochronie przeciwpożarowej będzie procedowana podczas 41. posiedzenia Senatu RP IX kadencji w dniu 16 maja 2017 r.
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej