Śmietana w świetle zdrowego żywienia - rodzaje, właściwości i sposoby użycia

Śmietana od dawna cieszy się popularnością w świecie kulinarnym, nadając potrawom kremową konsystencję oraz bogaty smak. W kontekście współczesnych trendów zdrowego odżywiania często zadajemy sobie pytanie, czy śmietana może mieć miejsce w naszych dietach? Odpowiedź brzmi tak, jeśli tylko podejdziemy do niej w sposób świadomy i zrównoważony. W tym artykule przyjrzyjmy się bliżej różnym rodzajom śmietany, jej właściwościom oraz sposobom, w jakie możemy ją wprowadzić do zdrowej kuchni. 

Jak powstaje śmietana?

 Kiedyś pozyskiwano ją poprzez ręczne zbieranie górnej warstwy mleka, pozostawionego w umiarkowanej temperaturze do momentu oddzielenia się. Współcześnie do masowej produkcji wykorzystuje się urządzenia nazywane wirówkami lub centryfugami.

Proces tworzenia śmietany polega na odwirowaniu mleka oraz wprowadzeniu bakterii fermentacji mlekowej w celu zakwaszenia i zagęszczenia produktu. Śmietanka wykorzystywana do wytwarzania śmietany może być poddana procesom pasteryzacji oraz homogenizacji i pasteryzacji.

W sklepach dostępne są dwie wersje produktu: pasteryzowana - wymagająca przechowywania w lodówce przez krótki okres, oraz jej sterylizowana wersja UHT, charakteryzująca się dłuższą trwałością i nie wymagająca specjalnych warunków przechowywania.

Różnorodność rodzajów śmietany

Głownie wyróżnia się dwa rodzaje śmietany:

• Śmietanę kwaśną - charakteryzującą się lekko kwaśnym smakiem oraz gęstą konsystencją. Dostępną w wariantach o różnej zawartości tłuszczu, co pozwala na dostosowanie jej do indywidualnych preferencji i potrzeb. Najczęściej występuje jako śmietana 12% i śmietana o 18-procentowej zawartości tłuszczu. Nadaje potrawom charakterystycznego smaku i kremową strukturę.

• Śmietanę słodką - tłustszą niż śmietana kwaśna, posiadającą delikatniejszy smak. Nie zawiera dodanego cukru. Jej charakterystyczny lekko słodki smak pochodzi z naturalnie występującego cukru mlecznego. Często wykorzystywana jest w deserach, sosach i słodkich potrawach, nadając im głębokiego aromatu i aksamitnej faktury.  

Właściwości odżywcze śmietany

Śmietana jest bogatym źródłem energii i zawiera różnorodne składniki odżywcze. Jej dokładne wartości mogą się różnić w zależności od rodzaju śmietany oraz zawartości tłuszczu. Zawarte w śmietanie fosfor oraz wapń pełnią istotną rolę jako fundament zdrowych zębów i kości, aktywnie uczestnicząc w procesach ich mineralizacji, regeneracji oraz odbudowy. Dodatkowo, obecność witamin, takich jak B12 i B2, wpływa korzystnie na procesy trawienne, wspomagając układ krwionośny oraz zapewniając właściwe funkcjonowanie centralnego układu nerwowego. Śmietana może być również dodatkowym źródłem ważnych witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak witamina A i D. Witamina A jest istotna dla zdrowia wzroku i skóry, podczas gdy witamina D wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz gospodarki wapniowo-fosforanowej.

Dzięki swojej wysokiej gęstości kalorycznej, śmietana jest dobrze skoncentrowanym źródłem energii. Może to być szczególnie korzystne dla osób potrzebujących szybkiego uzupełnienia energii, na przykład podczas wzmożonego wysiłku fizycznego. 

Szerokie możliwości kulinarne

Śmietana jest wszechstronnym składnikiem kulinarnym, który znajduje zastosowanie w wielu potrawach. Oto kilka popularnych sposobów, w jakie można wykorzystać ją w kuchni: 

1. Sosy - śmietana jest często używana do przygotowywania różnorodnych sosów, takich jak sos śmietanowy, sos biały do makaronu, czy sosy do mięs. Produkt dodaje potrawom kremowej konsystencji i bogatego smaku.
2. Zupy - śmietana może być dodawana do zup, zarówno kremowych, jak i tych na bazie bulionu.
3. Desery - śmietanka jest nieodzownym składnikiem wielu deserów, takich jak serniki, musy, ciasta i bezy. Dodaje tekstury, głębi i wyjątkowej konsystencji.
4. Kawa i napoje - niektóre napoje, takie jak kawa latte, mogą być wzbogacone śmietaną, aby nadać im kremowej konsystencji i subtelnej słodyczy.
5. Potrawy mięsne - śmietana może być używana jako składnik marynaty do mięsa, dodającej mu miękkości i aromatu. Również w potrawach gulaszowych czy curry, dodana na końcu gotowania, tworzy kremową i bogatą strukturę sosu.

Śmietana ma niezaprzeczalne miejsce w kulinariach i może być cennym składnikiem w zdrowej diecie, jeśli spożywana jest umiarkowanie i z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb kalorycznych. Racjonalne spożywanie śmietany może przyczynić się wówczas do poprawy ogólnej kondycji organizmu oraz jego funkcjonowania.

 ***

Wszystkie informacje dotyczące programu dostępne będą są stronie www.kochammleko.pl oraz na profilu „Mamy kota na punkcie mleka” na portalu Facebook. Program „Mamy kota na punkcie mleka” jest sfinansowany z Funduszu Promocji Mleka i realizowany przez Polską Izbę Mleka we współpracy z Polską Federacją Hodowców Bydła i Producentów Mleka.

oprc, e-red, ppr.pl