Raport rolny - Hiszpania

Dużo pisze się w różnych rolniczych mediach na temat konkurencyjności europejskiego rolnictwa w ujęciu eksportu produktów rolno-spożywczych na rynki trzecie. Na podstawie raportu FAS.USDA spróbujmy pochylić się nad zagadnieniem eksportu do kraju UE i przepisów które muszą spełnić amerykańscy eksporterzy aby ich towary rolno-spożywcze mogli umieścić na europejskim rynku. To też jest bardzo dobra analiza z której mogą skorzystać importerzy z krajów trzecich. Do raportu została "zaproszona Hiszpania i tego rynku dotyczy najnowsze opracowanie GAIN.

Jako podają amerykanie, ten raport przedstawia przegląd przepisów dotyczących żywności i pasz obowiązujących obecnie w Hiszpanii, szczególnie w zakresie wymagań różniących się od przepisów UE. Jako państwo członkowskie UE od 1986 roku, Hiszpania przestrzega wszystkich dyrektyw, rozporządzeń i zobowiązań UE, które są bezpośrednio stosowane lub muszą być transponowane do prawa krajowego. Raport ten należy czytać w połączeniu z raportem UE dotyczącym przepisów i standardów importu żywności i produktów rolnych (FAIRS).

Hiszpania jest znaczącym producentem rolnym i eksporterem netto produktów rolnych. Jednak kraj ten ma znaczący strukturalny deficyt pasz. Całkowity eksport rolny i pokrewny Hiszpanii (średnio w latach 2019-2023) wyniósł 79 miliardów dolarów, znacznie przewyższając import, który wyniósł 64 miliardy dolarów.

Inne kraje UE są głównymi partnerami handlowymi Hiszpanii, stanowiąc średnio ponad 50 procent importu rolnego i pokrewnego oraz ponad 65 procent eksportu kraju. Rynki UE mają przewagę nad handlem z krajami trzecimi, ponieważ między państwami członkowskimi nie obowiązują cła, a wzajemne uznawanie pozwala na swobodny przepływ towarów w całej UE.

W 2023 roku, poza UE, najważniejszymi dostawcami dla Hiszpanii były Brazylia, Chiny, Argentyna, Maroko i Stany Zjednoczone. Najważniejsze importowane produkty obejmowały owoce morza, kukurydzę, świeże owoce, oleje roślinne, kukurydzę, produkty mleczne, biodiesel, mieszanki, świeże owoce, produkty leśne i soję.

Eksport produktów rolnych z USA do Hiszpanii składa się głównie z towarów masowych i produktów konsumpcyjnych, które stanowiły odpowiednio 34 i 46 procent wartości eksportu USA w okresie 2019-2023 (Wykres 1). Towary masowe podlegają wahaniom w zależności od konkurencyjności cenowej w porównaniu z alternatywnymi źródłami. Roczny eksport towarów masowych z USA wykazuje trend wzrostowy od 2020 roku (Wykres 2).

**Przepisy dotyczące żywności**

Hiszpania jest członkiem Unii Europejskiej (UE) od 1986 roku i przestrzega wszystkich dyrektyw, rozporządzeń i zobowiązań związanych z traktatami i umowami międzynarodowymi, których stroną jest UE. Podczas gdy rozporządzenia UE są wiążące i bezpośrednio stosowane w państwach członkowskich, dyrektywy UE muszą być transponowane do prawa krajowego. Decyzje UE są wiążące i bezpośrednio stosowane wobec adresatów. Wszystkie państwa członkowskie UE tworzą unię celną, jednolity rynek, na którym towary mogą swobodnie się przemieszczać, wspólną politykę handlową oraz wspólną politykę rolną i rybołówstwa. Szczegółowe informacje na temat procedur UE można znaleźć w raporcie GAIN „Jak działa UE – przewodnik po podejmowaniu decyzji w UE” (zaktualizowany we wrześniu 2017 r.).

Większość, ale nie wszystkie przepisy dotyczące żywności są zharmonizowane na poziomie UE. Tam, gdzie przepisy nie zostały zharmonizowane na poziomie UE, „wzajemne uznawanie” powinno gwarantować swobodny przepływ towarów w UE. Zgodnie z zasadą wzajemnego uznawania, produkty legalnie wyprodukowane i/lub wprowadzone na rynek w jednym państwie członkowskim powinny, teoretycznie, być dopuszczone do obrotu w każdym innym państwie członkowskim. Przykłady produktów niezharmonizowanych obejmują osłonki kolagenowe, lanolinę, żelatynę i produkty złożone.

Istnieje jeden wyjątek od zasady wzajemnego uznawania, ponieważ niektóre dyrektywy pozwalają państwom członkowskim na wprowadzanie wyjątków, np. w przypadkach, gdy kraj może udowodnić obawy dotyczące bezpieczeństwa publicznego, zdrowia lub środowiska związane z produktem przeznaczonym do importu. Nowe rozporządzenie dotyczące wzajemnego uznawania towarów obowiązuje od 19 kwietnia 2020 r. Rozporządzenie 2019/515 dotyczące wzajemnego uznawania towarów legalnie wprowadzonych na rynek w innym państwie członkowskim zastępuje rozporządzenie 764/2008. Wprowadza ono dobrowolne „oświadczenie o wzajemnym uznawaniu”, które przedsiębiorstwa mogą wykorzystać do wykazania, że ich produkty są legalnie wprowadzane na rynek w innym kraju UE. Szczegółowe informacje na temat nowych przepisów można znaleźć na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

Eksporterzy powinni również być świadomi, że gdy przepisy ogólnounijne są niekompletne, nieobecne lub istnieje możliwość ich interpretacji, stosuje się przepisy hiszpańskie, a importowane produkty muszą spełniać istniejące wymagania hiszpańskie.

Produkty spożywcze i napoje pochodzące ze Stanów Zjednoczonych nie wymagają specjalnych pozwoleń dla Hiszpanii i nie podlegają specjalnym przepisom ani regulacjom dotyczącym sprzedaży detalicznej w Hiszpanii. Jednak wszystkie produkty muszą spełniać ogólnie stosowane zasady i przepisy wymagane dla każdego produktu spożywczego i napoju sprzedawanego na rynku UE. Przepisy dotyczące żywności w Hiszpanii mają zastosowanie zarówno do produktów krajowych, jak i importowanych.

Hiszpania jest jednym z najbardziej zdecentralizowanych krajów w Europie. Hiszpania składa się z 17 regionów autonomicznych (plus dwóch północnoafrykańskich enklaw Ceuta i Melilla), z których każdy ma własny parlament i rząd. Poza różnorodnością kulturową i geograficzną, każda wspólnota ma znaczne uprawnienia finansowe i legislacyjne. Dotyczy to szczególnie kwestii rolniczych. Handel i stosunki międzynarodowe należą do kompetencji rządu centralnego. Jednak w innych kwestiach regulacyjnych dotyczących rolnictwa rząd centralny pełni rolę koordynacyjną, podczas gdy rządy regionalne realizują lokalne wdrażanie i kontrolę.

Szczegółowe informacje na temat przepisów i standardów importu żywności i produktów rolnych w UE (FAIRS) można znaleźć w raportach opracowanych przez Misję USA przy UE w Brukseli, Belgia, które są dostępne na ich stronie internetowej: [http://www.usda-eu.org/](http://www.usda-eu.org/).

**Prawo żywnościowe w Hiszpanii**

Na poziomie UE, Rozporządzenie (WE) 178/2002 określa cele prawa żywnościowego. Od grudnia 2019 roku, Rozporządzenie 2017/625, uchylające Rozporządzenie 882/2004, ustanawia zasady zharmonizowanej kontroli żywności. Ponadto, Rozporządzenie 2019/1381 dotyczy przejrzystości i zrównoważonego rozwoju oceny ryzyka w łańcuchu żywnościowym w UE i ma na celu zapewnienie większej przejrzystości, zwiększenie niezależności badań, wzmocnienie zarządzania Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz rozwój kompleksowej komunikacji ryzyka.

W Hiszpanii, Ustawa o Bezpieczeństwie Żywności i Żywieniu (Ustawa 17/2011) (tylko w języku hiszpańskim) opublikowana w lipcu 2011 roku, określa podstawowe przepisy dotyczące żywności i pasz w Hiszpanii. Ustawa ta opiera się na rozporządzeniach i dyrektywach UE i obejmuje tradycyjne aspekty bezpieczeństwa żywności, takie jak wykrywanie i usuwanie zagrożeń fizycznych, chemicznych i biologicznych, a także inne mniej konwencjonalne kwestie, takie jak zapobieganie otyłości i zasady reklamy żywności. Ma ona zastosowanie zarówno do produktów krajowych, jak i importowanych.

Ustawa o Bezpieczeństwie Żywności i Żywieniu w Hiszpanii ustanawia podstawowe definicje, cele i zasady dotyczące bezpieczeństwa żywności. Określa również zasady proceduralne i mechanizmy koordynacji między różnymi administracjami publicznymi odpowiedzialnymi za regulacje żywnościowe. Ustawa określa ogólne zasady bezpieczeństwa żywności i ochrony zdrowia, reguluje inspekcje i opłaty za inspekcje, definiuje protokoły zatrzymania, ustala zasady zajmowania podejrzanej żywności i klasyfikuje naruszenia.

Hiszpania ma zdecentralizowany system testowania i kontroli łańcucha żywnościowego i paszowego. Rząd centralny ma pełny nadzór nad kontrolami celnymi. Jednak wspólnoty autonomiczne są odpowiedzialne za egzekwowanie przepisów i ustanawiają własne plany monitorowania i pobierania próbek w całym łańcuchu żywnościowym i paszowym we współpracy z władzami krajowymi. Plany pobierania próbek opierają się na ocenach ryzyka, a pobieranie próbek odbywa się głównie na poziomie hurtowym i przetwórczym.

**Odpowiednie organy kompetentne**

Od 1 października 2024 roku kontrole importu są zintegrowane pod Ministerstwem Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności (MAPA). Nowe hiszpańskie rozporządzenie zreorganizowało oficjalne kontrole graniczne poprzez wspólny zintegrowany system importu żywności i produktów pokrewnych (Ministerialne Rozporządzenie PJC/756/2024, tylko w języku hiszpańskim). Rozporządzenie to zostało przedstawione przez Ministerstwo Polityki Terytorialnej we współpracy z Ministerstwami Zdrowia i Rolnictwa.

Zatwierdzone rozporządzenie gwarantuje jednolitość działań i upraszcza procedury administracyjne dotyczące importu. Ma na celu wzmocnienie efektywności systemu, zapewnienie optymalnego rozdziału zasobów oraz zwiększenie konkurencyjności hiszpańskiego sektora rolno-spożywczego. Utworzono również Międzyresortową Komisję ds. Monitorowania Oficjalnych Kontroli Granicznych, której celem jest zapewnienie koordynacji kompetencji. Nowy system podlega MAPA i obejmuje wszystkich inspektorów zdrowia zwierząt i roślin odpowiedzialnych za import produktów rolnych przeznaczonych do spożycia przez ludzi.

Hiszpańska Agencja ds. Konsumpcji, Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia (AESAN), przypisana do Ministerstwa Konsumpcji, jest odpowiedzialna za bezpieczeństwo żywności i koordynuje kontrolę łańcucha żywnościowego.

Ustanowienie jako niezależna agencja

AESAN została ustanowiona jako niezależna agencja i jest również odpowiedzialna za zarządzanie ryzykiem. W ramach MAPA, Poddyrekcja Generalna ds. Zasobów Zwierzęcych koordynuje krajowy plan dotyczący pasz.

Egzekwowanie przepisów UE dotyczących żywności

Egzekwowanie przepisów UE dotyczących żywności jest realizowane przez urzędników państw członkowskich. Nadzór audytowy nad wydajnością państw członkowskich jest prowadzony przez urzędników Komisji Europejskiej. Więcej informacji można znaleźć w sekcji FAS USEU dotyczącej bezpieczeństwa żywności. Dane kontaktowe wyżej wymienionych organów kompetentnych można znaleźć w Załączniku I.

Ten raport jest aktualizacją raportu GAIN SP2023-0036. Przedstawia przepisy dotyczące eksportu produktów spożywczych z USA do Hiszpanii, szczególnie koncentrując się na tych przepisach, które różnią się od przepisów UE. Raport ten należy czytać w połączeniu z raportem UE dotyczącym przepisów i standardów importu żywności i produktów rolnych. W porównaniu do 2023 roku, raport ten zawiera zaktualizowane linki do odpowiednich źródeł informacji i kontaktów oraz nowe regulacje lub aktualizacje z raportu UE, gdzie mają one specyfikę na poziomie państwa członkowskiego.

Wymagania dotyczące etykietowania

Ogólne wymagania: Standardowa etykieta z USA nie spełnia wymagań UE dotyczących etykietowania. Szczegółowe informacje na temat wymagań dotyczących etykietowania, które obowiązują od 13 grudnia 2016 r., są dostępne w raporcie USEU na temat nowych przepisów UE dotyczących etykietowania żywności, określonych w Rozporządzeniu 1169/2011 „Informacje o żywności dla konsumentów” (FIC). Informacje te można uzupełnić raportem GAIN „Jak przestrzegać nowych przepisów UE dotyczących etykietowania żywności”.

Hiszpańska Federacja Przemysłu Spożywczego i Napojów (FIAB), wraz z hiszpańskimi stowarzyszeniami detalistów ASEDAS (Hiszpańskie Stowarzyszenie Dystrybutorów i Supermarketów), ACES (Stowarzyszenie Hiszpańskich Sieci Supermarketów) i ANGED (Krajowe Stowarzyszenie Dużych Dystrybutorów), opublikowały dokument z wytycznymi dotyczącymi zgodności z Rozporządzeniem (WE) 1169/2011.

Propozycja legislacyjna była oczekiwana w czwartym kwartale 2022 roku, ale została opóźniona. Więcej informacji można znaleźć w raporcie GAIN „Komisja publikuje mapę drogową nadchodzącej rewizji wymagań dotyczących etykietowania żywności”. W tym kontekście Hiszpania opowiada się za zharmonizowanym systemem w Unii Europejskiej.

Wymagania językowe i użycie naklejek: Rząd Hiszpanii zezwala na etykietowanie wielojęzyczne i naklejki; jednak jednym z języków musi być hiszpański. Producentom żywności lub eksporterom z USA zaleca się kontakt z potencjalnym importerem w celu poznania obowiązujących wymagań dotyczących etykietowania.

W przypadku żywności nieopakowanej, przepisy Rozporządzenia (WE) 1169/2011 zostały wdrożone na poziomie krajowym przez Dekret Królewski 126/2015 (tylko w języku hiszpańskim).

Inne Specyficzne Wymagania Dotyczące Etykietowania:

Etykietowanie Kraju Pochodzenia: Przed przyjęciem Rozporządzenia 1169/2011 „Informacje o żywności dla konsumentów” (FIC), etykietowanie pochodzenia było już obowiązkowe dla miodu, owoców i warzyw, oliwy z oliwek, produktów rybołówstwa i akwakultury oraz wołowiny. Rozporządzenie FIC rozszerza obowiązek podawania pochodzenia na świeżą, schłodzoną i mrożoną wieprzowinę, mięso owcze i kozie oraz drób. Dodatkowe informacje można znaleźć w sekcji FAS USEU dotyczącej wymagań etykietowania w UE oraz w raportach GAIN „Polityka UE dotycząca etykietowania kraju pochodzenia” i „Ministrowie Rolnictwa UE podzieleni w sprawie krajowych środków COOL”. Inne produkty, które mogą podlegać etykietowaniu pochodzenia na poziomie krajowym, to rośliny strączkowe, ryż lub orzechy drzewne.

29 maja 2018 r. Komisja Europejska opublikowała Rozporządzenie Wykonawcze 2018/775, które wprowadza obowiązkowe podwójne etykietowanie pochodzenia, gdy kraj pochodzenia jest podany lub wizualnie zasugerowany na etykiecie produktu spożywczego, ale pochodzenie nie jest takie samo jak jego główny składnik. Więcej informacji można znaleźć w raporcie GAIN „Briefing Komisji na temat nowych zasad etykietowania pochodzenia”.

W 2018 r., na mocy Dekretu Królewskiego 1181/2008 (tylko w języku hiszpańskim), Hiszpania wprowadziła etykietowanie kraju pochodzenia dla produktów mlecznych. Wymaga to od firm podania szczegółów dotyczących pochodzenia mleka użytego w produkcie oraz kraju, w którym zostało przetworzone. Operatorzy przemysłu mleczarskiego muszą posiadać odpowiednie dokumenty, systemy lub procedury, aby wykazać organowi kompetentnemu kraj pochodzenia mleka użytego do przygotowania mleka i produktów mlecznych objętych zakresem Dekretu Królewskiego i zgodnych z etykietowaniem tych produktów. Operatorzy przemysłu mleczarskiego mogą również rozszerzyć obowiązkowe etykietowanie kraju pochodzenia o bardziej precyzyjne informacje dotyczące pochodzenia regionalnego lub terytorialnego, jeśli pochodzi ono w całości z wskazanego źródła. Wymagania określone w ustawie będą obowiązywać „na zasadzie eksperymentalnej przez okres dwóch lat”, podobnie jak przepisy wprowadzone w innych państwach członkowskich, takich jak Francja, Włochy i Portugalia. Dodatkowe informacje na temat etykietowania pochodzenia dla produktów mlecznych można znaleźć w raporcie GAIN „Hiszpania wprowadza etykietowanie kraju pochodzenia dla produktów mlecznych”.

 

Deklaracja żywieniowa

Hiszpania nie wdrożyła jeszcze żadnych dodatkowych systemów etykietowania wartości odżywczych na przedniej stronie opakowania. Jednak duzi producenci sprzedający produkty spożywcze w Hiszpanii już dobrowolnie przyjęli system etykietowania Nutri-Score.

Etykietowanie żywności genetycznie modyfikowanej

Hiszpania stosuje zharmonizowane przepisy UE dotyczące etykietowania żywności i pasz genetycznie modyfikowanych (Rozporządzenie (WE) 1829/2003 oraz Rozporządzenie (WE) 1830/2003 dotyczące identyfikowalności i etykietowania organizmów genetycznie modyfikowanych). Hiszpania nie ma krajowych przepisów dotyczących etykietowania „non-GMO”.

Hiszpania ma zdecentralizowany system testowania i kontroli nieautoryzowanej obecności GMO w łańcuchu żywnościowym i paszowym. Podczas gdy rząd ma pełną kontrolę nad kontrolami celnymi, 17 wspólnot autonomicznych ustanawia własne plany monitorowania i pobierania próbek w całym łańcuchu żywnościowym i paszowym we współpracy z władzami krajowymi. Plany pobierania próbek opierają się na ocenach ryzyka i są przeprowadzane głównie na poziomie hurtowym i przetwórczym.

W Hiszpanii praktycznie wszystkie pasze dla zwierząt zawierają produkty GE (genetycznie modyfikowane), w związku z czym są one domyślnie oznaczane jako „zawiera produkty GE”. Tymczasem w łańcuchu żywnościowym większość producentów żywności wyeliminowała użycie produktów biotechnologicznych z produkcji żywności, aby uniknąć konieczności etykietowania produktów jako „Zawiera GMO”. Krajowe przepisy definiujące terminy „non-GM”, „wolne od GMO” lub podobne nie istnieją.

Więcej informacji można znaleźć w Hiszpańskim Raporcie Biotechnologicznym lub na stronie internetowej FAS USEU w sekcji dotyczącej biotechnologii.

Mrożonki: Dyrektywa Rady 89/108/EWG ustanawia zasady dotyczące szybko mrożonych produktów spożywczych oraz ich pakowania i etykietowania. Dyrektywa ta została przetransponowana do prawa krajowego przez Dekret Królewski 1109/1991 (tylko w języku hiszpańskim) z późniejszymi zmianami.

Miód: Dyrektywa 2014/63/UE zmieniająca Dyrektywę 2001/110/WE dotyczącą miodu została przetransponowana do prawa krajowego przez Dekret Królewski 473/2015 (tylko w języku hiszpańskim) zmieniający Dekret Królewski 1049/2003 dotyczący standardów jakości miodu. W maju 2024 r. UE przyjęła Dyrektywę (UE) 2024/1438, która zmienia etykietowanie pochodzenia miodu. Teraz, jeśli miód pochodzi z więcej niż jednego kraju, kraje pochodzenia, w których miód został zebrany, muszą być wskazane na etykiecie w głównym polu widzenia, w kolejności malejącej według ich udziału wagowego, wraz z procentem, jaki każdy z tych krajów reprezentuje.

Między 22 lipca a 9 sierpnia 2024 r. MAPA otworzyła okres konsultacji publicznych na temat nowych proponowanych standardów jakości miodu. Propozycja wymagałaby, aby etykiety miodu zawierały kraje pochodzenia, w tym procent produktu pochodzącego z każdego kraju. Ponadto propozycja wyeliminowałaby „miód filtrowany” jako produkt skierowany do konsumentów i zamiast tego oznaczałaby go do użytku przemysłowego.

Soki owocowe i podobne produkty: Dyrektywa 2001/112/WE zmieniona przez Dyrektywę 2012/12/UE reguluje soki owocowe i niektóre podobne produkty przeznaczone do spożycia przez ludzi. Kluczowe zmiany, które wpływają na zasady etykietowania soków owocowych, obejmują sok pomarańczowy, oświadczenia żywieniowe, mieszane soki oraz cukry i słodziki. Dyrektywa 2012/12/UE została przetransponowana do prawa krajowego przez Dekret Królewski 781/2013 (tylko w języku hiszpańskim). Szczegółowe informacje na temat kluczowych zmian wprowadzonych przez nową dyrektywę można znaleźć w raporcie GAIN „Nowe zasady etykietowania soków owocowych w UE”. Dyrektywa 2024/1438 tworzy trzy nowe kategorie soków owocowych: „sok owocowy o obniżonej zawartości cukru”, „sok owocowy o obniżonej zawartości cukru z koncentratu” i „koncentrat soku owocowego o obniżonej zawartości cukru”. Oświadczenie „soki owocowe zawierają tylko naturalnie występujące cukry” może pojawić się na etykiecie w tym samym polu widzenia co nazwa produktów.

Pionowe i specyficzne dla produktów przepisy: Opracowano pionowe przepisy dotyczące produkcji i marketingu określonych produktów. Dyrektywy te są często zbiorczo nazywane „dyrektywami śniadaniowymi”. W maju 2024 r. Komisja opublikowała Dyrektywę 2024/1438, która zmienia „dyrektywy śniadaniowe”. Zmiany są przedstawione poniżej dla każdej kategorii produktów. Produkty wprowadzone na rynek lub oznakowane przed 14 czerwca 2026 r. zgodnie z Dyrektywami 2001/110, 2001/112, 2001/113 i 2001/114 mogą być nadal sprzedawane do wyczerpania zapasów.

Cukry: Dyrektywa 2001/111 została przetransponowana do prawa hiszpańskiego przez Dekret Królewski 1052/2003.

Mleko konserwowane: Dyrektywa 2001/114 została przetransponowana do prawa hiszpańskiego przez Dekret Królewski 1054/2003.

Ekstrakty kawy i cykorii: Dyrektywa 1999/4 została przetransponowana do prawa hiszpańskiego przez Dekret Królewski 243/2003.

Dżemy owocowe i podobne produkty: Dyrektywa 2001/113 została przetransponowana do prawa hiszpańskiego przez Dekret Królewski 863/2003. Dyrektywa 2024/1438 zwiększa minimalną zawartość owoców w dżemach z 350 do 450 gramów na kilogram w dżemach i z 450 do 500 gramów na kilogram w dżemach ekstra.

Produkty kakaowe i czekoladowe: Dyrektywa 2000/36 została przetransponowana do prawa hiszpańskiego przez Dekret Królewski 1055/2003.

Przepisy dotyczące opakowań i pojemników

Hiszpania stosuje zharmonizowane przepisy UE dotyczące opakowań i pojemników.

Rozmiar i zawartość Istnieją dwie dyrektywy UE dotyczące paczkowania według masy lub objętości niektórych produktów w opakowaniach jednostkowych (Dyrektywa Rady 76/211/EWG) oraz ustanawiające zasady dotyczące nominalnych ilości produktów w opakowaniach jednostkowych (Dyrektywa 2007/45/WE). Zostały one przetransponowane do prawa hiszpańskiego przez Dekret Królewski 1801/2008 (tylko w języku hiszpańskim)2.

Zarządzanie odpadami opakowaniowymi Unia Europejska (UE) ma długotrwałe przepisy dotyczące opakowań żywności, które sięgają 1994 roku, z Dyrektywą Rady 94/62/WE, która wymaga od państw członkowskich UE wprowadzenia systemów ponownego użycia, odzysku i recyklingu materiałów opakowaniowych. Dyrektywa Rady 94/62/WE przewiduje środki mające na celu ograniczenie produkcji odpadów opakowaniowych i promowanie recyklingu, ponownego użycia i innych form odzysku odpadów. Dyrektywa ta została przetransponowana do prawa hiszpańskiego przez Ustawę 11/1997 (tylko w języku hiszpańskim). Dyrektywa 2018/851 dotycząca odpadów (Dyrektywa (UE) 2019/904), znana również jako Dyrektywa dotycząca plastików jednorazowego użytku (SUP), oraz Dyrektywa 2018/852 dotycząca opakowań i odpadów opakowaniowych są podstawą regulacyjną UE dla przepisów na poziomie państw członkowskich46.

Specjalny podatek od opakowań plastikowych jednorazowego użytku w Hiszpanii Ustawa 7/2022 dotycząca odpadów i zanieczyszczonych gleb przetransponowała Dyrektywę 2018/851 dotyczącą odpadów i częściowo przetransponowała Dyrektywę UE 2019/904 dotyczącą plastików jednorazowego użytku. Ustawa 7/2022 aktualizuje również obecne przepisy dotyczące odpadów i zanieczyszczonych gleb zawarte w Ustawie 22/20118. Wśród innych środków, takich jak rozszerzona odpowiedzialność producenta (EPR), Ustawa 7/2022 wprowadza specjalny podatek od opakowań plastikowych jednorazowego użytku10. Dodatkowe informacje dotyczące wdrożenia tego podatku są dostępne w raporcie GAIN „Specjalny podatek od opakowań plastikowych jednorazowego użytku wszedł w życie w styczniu 2023 roku”, a także w Ustawie 7/2022 i Ministerialnym Rozporządzeniu HFP/1314/2022. Formularze i szczegóły dotyczące praktycznego wdrożenia są dostępne na stronie internetowej Hiszpańskiego Skarbu Państwa (tylko w języku hiszpańskim).

Redukcja odpadów związanych z opakowaniami

Niektóre przepisy Dyrektywy (UE) 2019/904 dotyczące zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko, takie jak zakaz jednorazowych plastików, weszły w życie 3 lipca 2021 r. Inne przepisy Dyrektywy, takie jak rozszerzona odpowiedzialność producenta, wejdą w życie do końca 2024 r.

Dekret Królewski 1055/2022 ustalił cele i środki zapobiegania, ponownego użycia i włączenia plastiku z recyklingu, oddzielnej zbiórki i recyklingu. Reguluje EPR dla opakowań domowych, komercyjnych i przemysłowych, określając zakres kosztów do poniesienia. Ponadto Dekret Królewski 1055/2022 ustanowił, że sprzedawcy muszą prezentować całe owoce i warzywa do sprzedaży luzem. Jednak te wymagania nie będą miały zastosowania do owoców i warzyw pakowanych w ilościach od 1,5 kilograma wzwyż, tych pakowanych z określonym oznakowaniem wskazującym na produkt różnicowany, takich jak produkty ekologiczne lub o określonej jakości, lub tych, które mogłyby zostać uszkodzone, jeśli byłyby sprzedawane luzem. MAPA opracowuje listę produktów, które będą kwalifikować się do tych wyjątków. Okres konsultacji publicznych zakończył się 12 sierpnia 2024 r.

Więcej informacji na temat nadchodzących zmian legislacyjnych można znaleźć w raportach GAIN „European Union Single Use Plastics Directive Enters into Force” oraz „European Commission Proposes New Rules on Packaging and Packaging Waste”.

Materiały mające kontakt z żywnością

Szczegółowe środki określają dodatkowe wymagania i zawierają listy zatwierdzonych substancji i materiałów. Do tej pory opracowano szczegółowe dyrektywy dotyczące materiałów plastikowych (Rozporządzenie Komisji 10/2011), w tym unijną listę zatwierdzonych substancji.

W Hiszpanii:

Dekret Królewski 1413/1994 (tylko w języku hiszpańskim) reguluje regenerowaną celulozę mającą kontakt z żywnością.

Dekret Królewski 891/2006 (tylko w języku hiszpańskim) reguluje ceramikę mającą kontakt z żywnością i ustala limity migracji dla ołowiu i kadmu.

Dekret Królewski 846/2011 (tylko w języku hiszpańskim) reguluje wymagania dotyczące recyklingowanych polimerów mających kontakt z żywnością.

Dekret Królewski 847/2011 (tylko w języku hiszpańskim) definiuje pozytywną listę substancji polimerowych dopuszczonych do kontaktu z żywnością.

Państwa członkowskie mogą tymczasowo zezwolić na użycie niektórych substancji nie wymienionych w jednej z konkretnych dyrektyw. Mogą również ograniczyć lub tymczasowo zakazać użycia niektórych materiałów zatwierdzonych przez konkretne dyrektywy ze względów zdrowia publicznego. Gdy nie ma konkretnych przepisów UE, państwa członkowskie mogą ustanowić krajowe środki. Dodatkowe informacje dotyczące wniosków o zezwolenie można pobrać z linku (tylko w języku hiszpańskim).

Przepisy dotyczące dodatków do żywności

Hiszpania stosuje zharmonizowane przepisy UE dotyczące dodatków do żywności, aromatów i enzymów. Jednak na poziomie UE, środki pomocnicze w przetwórstwie są regulowane przez Dyrektywę 2009/32/WE, która została przetransponowana przez Dekret Królewski 1101/2011 (tylko w języku hiszpańskim). Użycie środków pomocniczych w przetwórstwie podlega autoryzacji na poziomie państwa członkowskiego. Wnioski należy kierować do Agencia Española de Consumo, Seguridad Alimentaria y Nutrición (AESAN). Dane kontaktowe znajdują się w Załączniku I.

Szczegółowe informacje na temat zharmonizowanych przepisów UE dotyczących dodatków do żywności można znaleźć w raporcie EU FAIRS Country Report oraz na stronie internetowej FAS USEU w sekcji dotyczącej dodatków do żywności.

Pestycydy i inne zanieczyszczenia

Pestycydy

Autoryzacja pestycydów do stosowania w UE Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 1107/2009 określa zasady dotyczące autoryzacji środków ochrony roślin (PPP). PPP (również nazywane 'pestycydami') zawierają co najmniej jedną zatwierdzoną substancję czynną. Tylko PPP zawierające substancje czynne wymienione na liście zatwierdzonych substancji czynnych, ustanowionej w Rozporządzeniu Wykonawczym Komisji 540/2011, mogą być autoryzowane do stosowania w UE. Przed wprowadzeniem jakiegokolwiek PPP na rynek lub jego użyciem, musi on być autoryzowany w odpowiednim państwie członkowskim. Zgodnie z Załącznikiem I do Rozporządzenia 1107/2009, UE jest podzielona na trzy różne strefy. Hiszpania należy do strefy UE „C”.

Po zatwierdzeniu PPP przez państwo członkowskie, może on być wzajemnie uznawany i tym samym autoryzowany w UE. Eksporterzy mogą sprawdzić szczegóły dotyczące PPP zatwierdzonych do stosowania w określonym państwie członkowskim w bazie danych pestycydów UE. W Hiszpanii informacje dotyczące PPP zatwierdzonych do stosowania są dostępne w bazie danych Ministerstwa Rolnictwa.

Maksymalne poziomy pozostałości (dotyczy produktów z UE i spoza UE) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 396/2005 harmonizuje wszystkie maksymalne poziomy pozostałości (MRL) w UE w żywności lub paszach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. MRL pestycydów dla produktów przetworzonych lub złożonych są oparte na MRL surowych składników rolnych. Ogólny domyślny MRL wynoszący 0,01 mg/kg ma zastosowanie, gdy pestycyd nie jest specjalnie wymieniony. Lista zatwierdzonych substancji czynnych lub kombinacji pestycyd-MRL jest dostępna w internetowej bazie danych Komisji Europejskiej.

Tolerancja importowa Jeśli w państwie członkowskim importującym nie ma przepisów UE, eksporter może ubiegać się o „tolerancję importową” dla substancji czynnych, które nie były wcześniej oceniane lub stosowane w Europie. Wnioski o tolerancje importowe muszą być składane do „Państwa Członkowskiego Sprawozdawcy” (RMS). Komisja przydziela państwo członkowskie, jeśli nie istnieje RMS. Przeglądane przez RMS dokumenty są oceniane przez EFSA przed przekazaniem ich do Komisji. Informacje na temat tolerancji importowych są dostępne w przewodniku „Pesticide Use and Food Safety” opublikowanym przez CropLife Europe. Wszystkie MRL, w tym tolerancje importowe, mają zastosowanie w całej UE od września 2008 roku.

Wniosek o tolerancję importową dla substancji jeszcze nieuregulowanej w Hiszpanii

W celu złożenia wniosku o tolerancję importową dla substancji jeszcze nieuregulowanej w Hiszpanii, prosimy o kontakt z AESAN. Dane kontaktowe znajdują się w Załączniku I. Formularz dostępny w linku.

Zrównoważone stosowanie pestycydów

W ramach „Pakietu Pestycydowego” Dyrektywa 2009/128/WE dotycząca zrównoważonego stosowania pestycydów, zmieniona przez Dyrektywę 2019/782 w sprawie ustanowienia zharmonizowanych wskaźników ryzyka, została przetransponowana do prawa krajowego przez Dekret Królewski 1311/2012 (tylko w języku hiszpańskim) i zmieniona przez Dekret Królewski 1050/2022. Autoryzacja i rejestracja środków ochrony roślin pozostaje w gestii państw członkowskich i zależy od specyfiki regionu klimatycznego. W Hiszpanii Dekret Królewski 971/2014 (tylko w języku hiszpańskim) ustanawia procedurę oceny ryzyka dla Hiszpanii. Dodatkowe informacje znajdują się na stronie internetowej Komisji Europejskiej dotyczącej zrównoważonego stosowania pestycydów.

Odpowiednie organy kompetentne w Hiszpanii

Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia Produkcji Rolnej (Ministerstwo Rolnictwa, Rybołówstwa i Żywności) jest odpowiedzialna za autoryzację i odnawianie zezwoleń na wprowadzanie do obrotu produktów fitosanitarnych. Aby złożyć wniosek o rejestrację pestycydów w Hiszpanii, skontaktuj się z Subdirección General de Sanidad e Higiene Vegetal y Forestal (MAPA). Dane kontaktowe znajdują się w Załączniku I. Formularz dostępny w linku.

Dyrekcja Generalna ds. Jakości, Oceny Środowiskowej i Środowiska Naturalnego (Ministerstwo Transformacji Ekologicznej i Wyzwań Demograficznych) koncentruje się na aspektach środowiskowych.

Dyrekcja Generalna ds. Zdrowia Publicznego (Ministerstwo Zdrowia) koncentruje się na implikacjach zdrowotnych dla ludzi.

AESAN (Hiszpańska Agencja ds. Konsumpcji, Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia), przypisana do Ministerstwa Zdrowia, koncentruje się na ryzykach związanych z konsumentami.

Wspólnoty autonomiczne są odpowiedzialne za nadzór i kontrolę maksymalnych poziomów pozostałości (MRL). Zharmonizowane metody pobierania próbek są ustanowione dla oficjalnej kontroli pozostałości w i na produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego przez Dyrektywę Komisji 2002/63/WE, która została przetransponowana do prawa krajowego przez Dekret Królewski 290/2003 (tylko w języku hiszpańskim).

Kontrole oficjalne

Zharmonizowane metody pobierania próbek są ustanowione dla oficjalnej kontroli pozostałości w i na produktach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego przez Dyrektywę Komisji 2002/63/WE. Rozporządzenie Wykonawcze 2022/741 określa najnowszą wersję skoordynowanego wieloletniego programu kontrolnego UE dotyczącego pozostałości pestycydów2. Program kontrolny wymaga od państw członkowskich pobierania i analizowania próbek dla kombinacji produktów i pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Załącznik I do Rozporządzenia określa kombinacje pestycydów i produktów, które mają być monitorowane. Załącznik II określa liczbę próbek, które należy pobrać dla każdej kombinacji. Państwa członkowskie były zobowiązane do przesyłania wyników testów próbek do UE do 31 sierpnia 2021, 2022 i 2023 roku dla próbek testowanych odpowiednio w latach 2020, 2021 i 2022. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Komisji Europejskiej. Dyrektywa została przetransponowana do prawa krajowego przez Dekret Królewski 290/2003 (tylko w języku hiszpańskim) dotyczący metod pobierania próbek do kontroli pozostałości pestycydów w żywności pochodzenia roślinnego i zwierzęcego.

Zanieczyszczenia

Hiszpania stosuje zharmonizowane przepisy UE dotyczące zanieczyszczeń żywności. Szczegółowe informacje na temat zharmonizowanych przepisów UE dotyczących dodatków do żywności można znaleźć w raporcie EU FAIRS Country Report oraz na stronie internetowej USEU w sekcji dotyczącej zanieczyszczeń.

Pozostałości w produktach pochodzenia zwierzęcego Dyrektywa Rady 96/23/WE, która tworzy środki monitorowania niektórych substancji i pozostałości w żywych zwierzętach i produktach pochodzenia zwierzęcego, oraz Dyrektywa Rady 96/22/WE, która zakazuje stosowania hormonów w produkcji mięsa, zostały przetransponowane do prawa krajowego przez Dekret Królewski 1749/1998 i Dekret Królewski 1373/1997 (tylko w języku hiszpańskim) zmienione przez Dekret Królewski 2178/2004.

Dodatkowe informacje na temat eksportu żywności pochodzenia zwierzęcego do UE można znaleźć w przewodniku UE dotyczącym wymagań dotyczących importu produktów pochodzenia zwierzęcego – Monitorowanie pozostałości leków weterynaryjnych, pestycydów i zanieczyszczeń.

Inne wymagania, przepisy i środki rejestracyjne

Certyfikacja Rząd Hiszpanii stosuje zharmonizowane przepisy UE dotyczące innych powiązanych przepisów i wymagań, w tym inspekcji produktów, rejestracji i certyfikacji. Szczegółowe informacje na temat certyfikacji można znaleźć na stronie USEU dotyczącej certyfikacji. Przegląd wszystkich amerykańskich organów wydających wymagane prawem certyfikaty eksportowe do UE jest dostępny na stronie USEU dla agencji amerykańskich wydających certyfikaty UE.

Od 14 grudnia 2019 r. Rozporządzenie (UE) 2016/2031 ustanowiło środki ochronne przeciwko szkodnikom roślin dla całej UE.

Powiadomienia o imporcie produktów nie w pełni zharmonizowanych należy kierować do Subdirección de Acuerdos Sanitarios y Control en Frontera. Dane kontaktowe znajdują się w Załączniku I.

Szczegółowe informacje na temat konkretnych certyfikatów eksportowych do Hiszpanii można znaleźć w najnowszej wersji raportu FAIRS Certificate Report dla Hiszpanii. Przykłady produktów nie w pełni zharmonizowanych obejmują osłonki kolagenowe, lanolinę, żelatynę i produkty złożone.

Inspekcja produktów Eksporterzy z USA zainteresowani wprowadzeniem produktu na rynek hiszpański powinni uzyskać lokalną reprezentację i/lub lokalnego importera/dystrybutora, aby zdobyć wiedzę na temat rynku, aktualne informacje i wskazówki dotyczące przepisów handlowych i praktyk biznesowych, kontaktów handlowych oraz wiedzy na temat rozwoju rynku. Ponieważ lokalni importerzy mają główną odpowiedzialność wobec rządu hiszpańskiego za importowane produkty spożywcze wchodzące na terytorium Hiszpanii, są oni w najlepszej pozycji, aby udzielić wskazówek eksporterom z USA w procesie wejścia na rynek.

Produkty napromieniowane

Harmonizacja przepisów UE dotyczących napromieniowania żywności przebiega powoli i tylko kilka produktów uzyskało zatwierdzenie na poziomie całej UE. Dyrektywa ramowa 1999/2/WE określa zasady dotyczące marketingu, etykietowania, importu i procedur kontrolnych oraz aspekty techniczne napromieniowania żywności. Produkty napromieniowane muszą być oznaczone jako "napromieniowane" lub "traktowane promieniowaniem jonizującym". Dyrektywa wykonawcza 1999/3/WE ustanawia wspólnotową listę żywności i składników żywności dopuszczonych do napromieniowania. Lista zawiera tylko jedną kategorię żywności: "suszone zioła aromatyczne, przyprawy i przyprawy warzywne". Do czasu rozszerzenia pozytywnej listy UE, nadal obowiązują krajowe

Kontrola importu

Od grudnia 2019 roku, Rozporządzenie 2017/625 uchyliło Rozporządzenie 882/2004 i ustanawia zasady dotyczące zharmonizowanej kontroli żywności. 17 marca 2023 roku Hiszpania ogłosiła, za pośrednictwem Systemu Informacji o Przepisach Technicznych (TRIS), propozycję Dekretu Królewskiego uzupełniającego Rozporządzenie (UE) 2017/625 dotyczące kontroli urzędowych.

Cła importowe

Cła, które należy zapłacić przy imporcie produktu, zależą od klasyfikacji taryfowej stosowanej do produktu. Informacje o obowiązujących cłach UE można znaleźć w internetowej bazie danych celnych. Taryfa celna UE na 2024 rok obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku. W przypadku Hiszpanii, Agencia Tributaria, przypisana do Ministerstwa Skarbu, jest organem celnym.

Towary są zwalniane dopiero po opłaceniu cła importowego i innych podatków, które mogą być należne. Zharmonizowane cła UE płatne za towary importowane do UE obejmują, w stosownych przypadkach: cło importowe (wyrażone jako cła ad valorem lub specyficzne cła na jednostkę wagi/objętości/liczby sztuk), dodatkowe cła na mąkę i cukier (produkty przetworzone) lub cenę wejściową (owoce i warzywa). Niezharmonizowane opłaty za inspekcje dotyczące rolnictwa można znaleźć odpowiednio w linku.

Inne niezharmonizowane podatki obejmują:

Podatek od wartości dodanej (VAT)

Akcyzy (alkohol i tytoń)

Specjalny podatek od opakowań plastikowych jednorazowego użytku

Ustawa 7/2022 ma na celu zmniejszenie wpływu niektórych produktów plastikowych na środowisko. Wśród środków fiskalnych promujących gospodarkę o obiegu zamkniętym, ustawa ta wprowadziła specjalny podatek od opakowań plastikowych jednorazowego użytku, który wszedł w życie 1 stycznia 2023 roku. Ustawa ta dotyczy również importowanych produktów spożywczych. W przypadku importu, importer jest odpowiedzialny za zapłatę podatku, chociaż producenci z krajów trzecich muszą dostarczyć swoim hiszpańskim nabywcom informacje dotyczące ilości nierecyklingowalnych opakowań plastikowych użytych w opakowaniach ich produktów.

Dokumentacja i proces importu

Następujące dokumenty są wymagane przy wysyłkach produktów spożywczych do Hiszpanii drogą morską lub lotniczą:

List przewozowy i/lub lotniczy list przewozowy

Faktura handlowa

Świadectwo fitosanitarne i/lub świadectwo zdrowia, jeśli dotyczy

Certyfikat importowy

Większość produktów spożywczych wymaga certyfikatu importowego wydanego przez odpowiednie hiszpańskie władze. Certyfikat ten musi być uzyskany przez zarejestrowanego importera, ponieważ jest przeznaczony do celów klasyfikacji taryfowej.

Proces importu wymaga:

Wstępnego zgłoszenia za pomocą Wspólnego (weterynaryjnego) Dokumentu Wjazdu (CVED lub CED)

Kontroli dokumentów

Kontroli tożsamości

Kontroli fizycznej

Tymczasowy wjazd Tymczasowy wjazd może być dozwolony dla towarów w tranzycie (do 24 miesięcy), produkcji na eksport i/lub tymczasowego składowania. Zazwyczaj eksporter musi zapłacić normalnie stosowane cła importowe i VAT, które są następnie zwracane po ponownym eksporcie towarów do miejsca przeznaczenia poza UE. Dodatkowe informacje na temat procedury tymczasowego wjazdu można znaleźć w linku (dostępne tylko w języku hiszpańskim).

Próbki i materiały reklamowe Hiszpania przyznaje bezcłowy wjazd próbek rozdawanych, jeśli są odpowiednio oznakowane. Próbki podlegają jednak tym samym wymaganiom dokumentacyjnym dotyczącym importu, co normalne importy handlowe. Wymagają również nominalnej wartości do celów deklaracji celnej na fakturze handlowej, która musi zawierać oświadczenie „Próbki bez wartości handlowej”.

Próbki produktów muszą spełniać przepisy dotyczące żywności obowiązujące w UE. Istnieją wyjątki dla mięsa i produktów mięsnych, dla których można uzyskać zwolnienie z wymogu wpisu opisanego na stronie internetowej FAS USEU w sekcji dotyczącej certyfikacji.

Szczegółowe informacje na temat procedury importu próbek bez wartości handlowej do Hiszpanii można znaleźć w najnowszym raporcie FAIRS Certificate Report dla Hiszpanii.

Ułatwienia handlowe

Wstępne decyzje System Binding Tariff Information (BTI) został wprowadzony w celu zapewnienia pewności prawnej dla operatorów biznesowych przy obliczaniu ceł importowych. Wszystkie decyzje BTI wydane przez organy celne państw członkowskich są wprowadzane do bazy danych BTI. W przypadku Hiszpanii odpowiedzialnym organem jest Agencia Tributaria, przypisana do Ministerstwa Skarbu. Dane kontaktowe znajdują się w Załączniku I.

Podwójne inspekcje

Inspekcje importowanej żywności są skoncentrowane na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej. Po przejściu inspekcji i opłaceniu ceł, towary mogą swobodnie przemieszczać się po całej UE. Jednak kontrole urzędowe mogą być przeprowadzane na każdym etapie dystrybucji w UE.

Hiszpańska Agencja ds. Konsumpcji, Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia (AESAN), przypisana do Ministerstwa Konsumpcji, koordynuje kontrolę łańcucha żywnościowego. Ze względu na zdecentralizowaną strukturę rządu Hiszpanii, testowanie i kontrola są przeprowadzane na poziomie regionalnym, podczas gdy rząd centralny utrzymuje nadzór nad cłami. Wspólnoty autonomiczne ustanawiają własne plany monitorowania i pobierania próbek w całym łańcuchu żywnościowym i paszowym, koordynowane przez władze krajowe. Plany pobierania próbek opierają się na ocenach ryzyka i są przeprowadzane głównie na poziomie hurtowym i przetwórczym. Hiszpania korzysta z bazy danych Systemu Szybkiego Ostrzegania o Żywności i Paszach (RASFF) do zgłaszania problemów związanych z bezpieczeństwem żywności konsumentom, handlowcom i innym państwom członkowskim.

 

oprac, e-mk, ppr.pl