Rozprzestrzenianie się wysoce zjadliwej grypy ptaków H5N1, która spowodowała straty setek milionów sztuk drobiu na całym świecie i coraz częstsze przenoszenie się wirusa na ssaki, uwypukla pilną potrzebę wzmocnienia bezpieczeństwa biologicznego, monitorowania i nadzoru, mechanizmów szybkiego reagowania i informowania o ryzyku w celu ochrony sektora drobiarskiego oraz ochrony źródeł utrzymania i gospodarki. Takie było przesłanie płynące z zeszłotygodniowego briefingu Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) dla krajów członkowskich.
Zastępca dyrektora generalnego FAO, Godfrey Magwenzi, określił rozprzestrzenianie się choroby jako bezprecedensowe, "co prowadzi do poważnych skutków dla bezpieczeństwa żywnościowego i dostaw żywności w krajach, w tym utraty cennego pożywienia, miejsc pracy i dochodów na obszarach wiejskich, wstrząsów dla lokalnych gospodarek i oczywiście rosnących kosztów dla konsumentów".
Wśród złożonych wyzwań, jakie stawia przed nim ptasia grypa, jest to, jak chronić systemy produkcji drobiu w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego i wyżywienia milionów osób, które polegają na drobiu jako paszy mięsa i jaj. Dodatkowe wyzwania koncentrują się wokół ochrony różnorodności biologicznej, źródeł utrzymania i bezpiecznego handlu oraz zapobiegania skutkom społecznym, najczęściej ponoszonym przez hodowców drobiu.
Potrzebna skoordynowana reakcja
Zastępca dyrektora generalnego FAO Beth Bechdol podkreśliła, że jest to kwestia transgraniczna, wymagająca globalnej, skoordynowanej reakcji. "FAO od ponad 20 lat znajduje się na pierwszej linii frontu walki z tym wirusem – wspierając rządy w wykrywaniu, zapobieganiu i reagowaniu na wybuchy epidemii" – powiedziała. Aby wzmocnić te wysiłki, FAO i Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (WOAH) uruchomiły dziesięcioletnią globalną strategię zapobiegania i kontroli ptasiej grypy o wysokiej zjadliwości.
Bechdol podkreślił rolę FAO w zwalczaniu ptasiej grypy i innych potencjalnych zagrożeń pandemicznych, podkreślając znaczenie silnych zdolności systemu weterynaryjnego i systemu zdrowia zwierząt w każdym kraju. "Łańcuch jest tak mocny, jak jego najsłabsze ogniwo. Współpracując ze sobą, możemy zmniejszyć wpływ ptasiej grypy i chronić zdrowie zarówno zwierząt, jak i ludzi – lokalnie i globalnie" – powiedziała.
W ciągu ostatnich czterech lat nastąpiła poważna zmiana w zakresie ptasiej grypy pod względem zasięgu geograficznego, co skutkowało zwiększonym rozprzestrzenianiem się wirusa na ssaki i ogromnymi stratami wśród ptaków domowych, co wpłynęło na bezpieczeństwo żywnościowe i spowodowało wzrost cen produktów drobiowych. Duża liczba dzikich ptaków uległa tej chorobie, szkodząc różnorodności biologicznej, a od 2021 r. co najmniej 300 nowo dotkniętych gatunków dzikich ptaków uległo chorobie.
FAO wezwała kraje do podjęcia szeregu działań w celu sprostania globalnemu wyzwaniu związanym z ptasią grypą:
Usprawnienie nadzoru i sprawozdawczości
Poprawa wydajności laboratoriów
Opracowywanie i wdrażanie planów gotowości oraz planowanie ciągłości działania
Promowanie zarządzania ryzykiem poprzez bioasekurację
Rozważenie potencjalnej roli szczepień w ograniczaniu ryzyka
Skuteczniejsze reagowanie na epidemię
Wspieranie współpracy regionalnej i międzynarodowej
Podnoszenie świadomości
Bechdol powiedział: "FAO pozostaje w pełni zaangażowana w globalne monitorowanie, dzielenie się informacjami oraz zapewnianie wskazówek i narzędzi, aby wspierać wszystkie nasze kraje członkowskie w walce z tym poważnym zagrożeniem". Podkreśliła również, że kluczowe jest partnerstwo z sektorem prywatnym. Opisała ten sektor jako kluczowe zainteresowane strony w zapobieganiu i kontroli wysoce zjadliwej grypy ptaków, odgrywające kluczową rolę w zapewnianiu bezpiecznych i odpowiedzialnych łańcuchów wartości, opracowywaniu nowych technologii szczepionek i diagnostyki oraz zapewnianiu dobrej jakości usług w zakresie zdrowia zwierząt.
Zaproszenie do składania wniosków o dofinansowanie
Podczas spotkania ogłoszono również trzecie zaproszenie do składania wniosków o finansowanie inicjatyw, które mają zostać podjęte w ramach Funduszu Pandemicznego, którego gospodarzem jest Bank Światowy, z którym FAO współprowadziła dziesiątki projektów w ciągu ostatnich dwóch lat.
Projekty Funduszu Pandemicznego mają na celu poprawę nadzoru nad chorobami, rozwój systemów wczesnego ostrzegania, wzmocnienie infrastruktury zdrowotnej oraz promowanie współpracy między sektorami zdrowia ludzi, zwierząt, roślin i środowiska. Fundusz ma na celu przyciągnięcie dodatkowych zasobów, zachęcanie krajów do zwiększania inwestycji, poprawę koordynacji między partnerami oraz służenie jako platforma rzecznictwa.
W sesji wzięli udział również Stali Przedstawiciele z Indonezji i Senegalu oraz przedstawiciele Międzynarodowej Rady Drobiu, Światowej Organizacji Jaj i Health for Animals.
oprac, e-red, ppr.pl