Pracownik tymczasowy

W tym tygodniu planowane jest pierwsze czytanie zaakceptowanego 4 lutego przez Radę Ministrów, przygotowanego w MGPiPS, projektu ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Projektowana ustawa po raz pierwszy wprowadza do prawa pracy pojęcie pracownika tymczasowego. Pracownik taki jest osobą zatrudnioną przez agencję pracy tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem innego przedsiębiorcy. Praca tymczasowa, według przepisów ustawy, posiada charakter okresowy, sezonowy lub doraźny. Jest to również praca, której terminowe wykonanie przez pracowników na stałe zatrudnionych w danej firmie byłoby niemożliwe oraz ta, która leży w obowiązkach osoby nieobecnej. Jest ona często korzystną forma zatrudnienia dla pracowników ponieważ umożliwia im pogodzenie życia zawodowego i prywatnego.

Dotychczas agencje, aby uniknąć naruszenia prawa, zawierały z zatrudnianymi osobami umowy o dzieło bądź umowy zlecenie. Ustawa przewiduje, że pracownicy zatrudniani przez agencje pracy tymczasowej, będą musieli posiadać umowy o pracę (na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy). Tylko ze studentami i uczniami oraz z osobami pobierającymi emeryturę lub rentę agencja będzie mogła zawrzeć umowę cywilnoprawną.  W ustawie znajdzie się także przepis, umożliwiający stronom wcześniejsze rozwiązanie umowy o pracę na czas określony, w których dodatkowo znalazła się odpowiednia klauzula. Stosowany będzie, zróżnicowany ze względu na czas trwania umowy, okres wypowiedzenia. Projekt zakłada ograniczenie czasu wykonywania pracy tymczasowej, na rzecz jednego przedsiębiorcy, do 12 miesięcy (w ciągu kolejnych 36 miesięcy). Dłuższy okres (nie przekraczający 36 miesięcy) będzie dopuszczalny w przypadku zastępowania nieobecnego pracownika.

Ustawa wprowadza zakaz dyskryminacji pracowników tymczasowych. Ma on zapewnić, by pracownik, skierowany z agencji, miał takie same warunki pracy jak pracownik zatrudniony na stałe.

Projektowana ustawa określa również stanowiska pracy, na których nie będzie można zatrudniać pracowników tymczasowych. Wyłączenia te mają zapewnić niezbędną ochronę zdrowia i życia pracowników tymczasowych. Wyeliminują również możliwości zastępowania pracowników, którzy uczestniczą w akcji strajkowej. Ponadto będą zapobiegać sytuacji, w której pracownik tymczasowy zajmie wolne stanowisko, powstałe w wyniku zwolnień grupowych (dotyczy tylko bezpośrednio następującego okresu).

Zatrudnianie pracowników tymczasowych zgodnie z przepisami znowelizowanej ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, może być wyłącznie świadczone przez wyspecjalizowane agencje pracy tymczasowej.

Znowelizowana w 2002 r. ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu przewiduje, że przedsiębiorcą użytkownikiem może być osoba fizyczna lub osoba prawna. Ustawa nie daje tej możliwości jednostkom nie posiadającym osobowości prawnej. By zwiększyć możliwości aktywizacji zawodowej bezrobotnych projekt przewiduje zmianę art. 37 ust. 4 ustawy o zatrudnieniu i przyznaniu zdolności do bycia przedsiębiorcą użytkownikiem także jednostkom organizacyjnym nie mającym osobowości prawnej (bez względu na to, czy zatrudniają, czy też nie zatrudniają własnych pracowników).

Ustawa dokonuje podziału uprawnień i obowiązków pracodawcy pomiędzy agencję i przedsiębiorcę. Wszelkie sprawy kadrowe związane z zatrudnieniem pracownika spoczywają na agencji. Wypłaca ona również pracownikom wynagrodzenie za wykonaną pracę. Jeżeli chodzi o przedsiębiorcę użytkownika jego obowiązkiem jest zapłacenie agencji wynagrodzenia za wykonaną usługę wraz z prowizją. Będzie on także zobowiązany zapewnić odpowiednie warunki pracy (zgodne z wymogami BHP). W istotny sposób ogranicza to koszty ponoszone przez przedsiębiorstwa związane z zatrudnieniem nowych pracowników do zrealizowania danego zadania np. o charakterze okresowym. Agencja, zgodnie z projektowaną ustawą, zobowiązana jest  do naprawy szkody wyrządzonej przez pracownika tymczasowego podczas wykonywania powierzonej pracy. 

Dodatkowo projektowana ustawa przewiduje także, nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W wyniku tych zmian należności otrzymywane przez pracownika tymczasowego, od przedsiębiorcy (np. ekwiwalent za pranie odzieży roboczej) będą wolne od podatku dochodowego.