KROK PO KROKU – ROLNIK NA RYNKU PRACY

Podatek VAT w rolnictwie

Wybór opodatkowania podatkiem VAT przez rolników jest trudną decyzją . Wielu rolników indywidualnych zastanawia się nad wyborem czy pozostać na zasadach ryczałtowych, czy też zarejestrować się w urzędzie skarbowym i przejść na zasady ogólne.

Rolnik ryczałtowy – każdy rolnik dokonujący sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, jeśli nie jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Co oznacza wybór systemu ryczałtowego ? 

Rolnik ryczałtowy nie ma obowiązku dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie ma obowiązku ewidencjonowania obrotów uzyskanych z tytułu prowadzonej działalności rolnej oraz nie ma obowiązku składania deklaracji podatkowej VAT–7. Jedynym obowiązkiem ciążącym na rolniku ryczałtowym jest obowiązek przechowywania przez okres 5 lat oryginałów Faktur VAT RR dokumentujących dokonaną przez tegoż rolnika sprzedaż produktów rolnych, w przypadku gdy ich nabywca był podatnikiem VAT.
Rolnik ryczałtowy działając we własnym interesie powinien założyć rachunek bankowy, mimo iż obowiązek taki nie wynika z przepisów prawa. Założenie rachunku i zapłata za pośrednictwem banku za towary wynikające z faktur daje możliwość nabywcy produktów rolnych – podatnikowi podatku VAT – prawo do potraktowania zryczałtowanego zwrotu podatku jako podatku naliczonego.

Aby zrekompensować wydatki w części dotyczącej uiszczonego podatku VAT nie podlegającego odliczeniu, rolnik ryczałtowy otrzymuje zwrot podatku w wysokości równej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży produktów rolnych, pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. Niezależnie od tego czy wynegocjowana cena jest ceną brutto, czy ceną netto, zryczałtowany zwrot podatku równy jest 3% wartości netto.

System zryczałtowanego zwrotu podatku VAT przysługującego rolnikom ma swoje dodatnie ale i ujemne strony. Pozytywne jest to, iż rolnik może oczekiwać większych kwot wpływających za dostarczane produkty. W praktyce jednak może to wyglądać różnie w zależności od warunków rynkowych. Może się okazać, iż ceny nie ulegną zmianie, jedynie na fakturach rolnik wykazaną będzie miał kwotę netto + VAT, co w efekcie daje tę samą kwotę należności.

Podstawową i główną zaletą systemu ryczałtowego jest wyeliminowanie obowiązków związanych z prowadzeniem dokumentacji, uniknięcie ewentualnych konsekwencji wynikających z niewiedzy i braku wprawy w wypełnianiu dokumentów sprzedaży, ewidencji, sporządzaniu deklaracji i innych formalno prawnych obowiązków.

Rolnik może zrezygnować z systemu ryczałtowego pod warunkiem, iż:

• W poprzednim roku dokonał sprzedaży wyprodukowanych przez siebie produktów rolnych na kwotę co najmniej 20.000 zł,
• Przez okres co najmniej trzech miesięcy przed rezygnacją ze zwolnienia ewidencjonował uzyskiwany obrót,
• Dokonał zgłoszenia rejestracyjnego na druku VAT – R,
• Prowadzi ewidencje zakupów i sprzedaży VAT – umożliwiające prawidłowe sporządzenie deklaracji podatkowej VAT – 7.

Aby udowodnić, iż w poprzednim roku podatkowym rolnik osiągnął obrót w wysokości 20.000 zł, wobec braku obowiązku prowadzenia jakichkolwiek ewidencji należy przypuszczać, iż wszystkie środki dowodowe , w tym także złożenie stosownego oświadczenia powinny być wystarczające do wskazania iż obrót taki został osiągnięty.

Rolnik ryczałtowy, który zrezygnował ze zwolnienia od VAT, na mocy art. 7 ust. 2d ustawy o VAT po upływie trzech lat od daty rezygnacji ze zwolnienia , może ponownie z tego zwolnienia skorzystać.

Decyzja , co się bardziej opłaca, wynika ze specyfiki działalności odrębnej dla każdego przypadku. System ryczałtowy z pewnością powinien być stosowany przez gospodarstwa niewielkie, samowystarczalne, w których zakupy opodatkowane związane z prowadzoną działalnością są zbyt małe, a prowadzenie stosownej ewidencji i dokumentacji byłoby zbyt pracochłonne i kosztowne w stosunku do osiąganych z tego tytułu dochodów.
Zatem zrozumiałe jest i celowe rozliczanie podatku VAT na zasadach ogólnych przez rolników prowadzących gospodarstwa duże , w których kwoty wydatkowane na zakup opodatkowanych środków produkcji są znaczne, w których prowadzone są nakłady inwestycyjne, w których kupowane są opodatkowane usługi obce – z pewnością szybko zdecydują się na rozliczanie VAT na zasadach ogólnych.

Obowiązki podatników VAT

Rozliczanie na zasadach ogólnych wiąże się z wieloma obowiązkami, jednak daje możliwość pełnego zwrotu podatku VAT związanego z zakupem towarów lub usług.
Do głównych obowiązków podatników rozliczających VAT na zasadach ogólnych w rolnictwie, z wyjątkiem podatników zwolnionych podmiotowo z VAT, należy zaliczyć:

• Złożenie we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenia rejestracyjnego dla celów tego podatku przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT,
• Prowadzenie ewidencji sprzedaży i zakupów,
• Składanie deklaracji podatkowych dla podatku VAT,
• Wystawianie faktur VAT,
• Terminowe wpłacanie podatku do urzędu skarbowego.

Rolnicy, którzy zrezygnują z systemu ryczałtowego i przejdą na zasady ogólne rozliczania VAT, są zobowiązani do składania deklaracji dla podatku VAT. Ponadto jeżeli będą sprzedawać wyłącznie produkty rolne, mogą składać – zamiast deklaracji miesięcznych – deklaracje za okresy kwartalne, w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale w którym powstał obowiązek podatkowy.
Ważne jest , aby o terminie składania deklaracji za okresy kwartalne powiadomić pisemnie urząd skarbowy w terminie do końca kwartału poprzedzającego kwartał, za który po raz pierwszy będzie składana deklaracja.

Rolniczy Podatek VAT, a standardy Unii Europejskiej

Polska zobowiązała się do końca 2002 r. ujednolicić zasady rozliczania rolnictwa według standardów obowiązujących w Unii Europejskiej.
Zgodnie z Polskim stanowiskiem w sferze podatków nieprzetworzone produkty rolne mają docelowo podlegać opodatkowaniu VAT według stawki 7 proc. i 22 proc.

Docelowo w Polsce ma nastąpić:
1. Opodatkowanie nieprzetworzonych produktów rolnych stawką 7 proc. w miejsce dotychczasowego zwolnienia,
2. Podwyższenie stawki opodatkowania na środki produkcji dla rolnictwa – 7 proc. na pasze nawozy, środki ochrony roślin itd., i do 22 proc. na maszyny i ciągniki rolnicze oraz na usługi z nimi związane,
3. Zlikwidowanie zwolnienia dla usług rolniczych,
4. Wprowadzenie w polskim prawie ryczałtowych zwrotów w rolnictwie.

Tak więc reasumując 3 proc. podatek VAT jest stawką przejściową, stosowaną w celu złagodzenia wzrostu cen, co z pewnością byłoby następstwem gwałtownych zmian.

Ogólne zasady rozliczania podatku VAT w krajach UNII EUROPEJSKIEJ są podobne do polskich. Jednak niemal wszędzie rolnicy uzyskujący niższe obroty zwolnieni są z VAT i otrzymują zryczałtowany zwrot podatku. Rolnicy objęci systemem zwrotu ryczałtowego są podobnie jak w Polsce, zwolnieni z większości obowiązków dokumentacyjnych.

| Wstęp | Formy pomocy urzędu pracy osobom bezrobotnym | Jak rozpocząć działalność gospodarczą |
| Alternatywne możliwości wspólnego gospodarowania | Podatek VAT w rolnictwie |
| Ubezpieczenia rolnicze a prowadzenie działalności gospodarczej |
| Koniec czy początek problemów  AWRSP OT Opole |