68 proc. bezrobotnych jest dotkniętych długoterminowym bezrobociem, trwającym ponad rok. 54 proc. pozostaje bez pracy dłużej niż 2 lata, w tym 27 proc. dłużej niż 5 lat - wynika z sondażu CBOS.
W porównaniu z sondażami z lat ubiegłych - wzrasta odsetek osób, które pozostają bez zatrudnienia dłużej niż 2 lata - w 2004 r. było ich 50 proc., w 2003 r. - 47 proc., w 2002 r. 45 proc. Wśród długoterminowych bezrobotnych przeważają kobiety, osoby powyżej 45 roku życia, częściej ze wsi niż z miasta, głównie z wykształceniem podstawowym.
70 proc. bezrobotnych jest zarejestrowana w urzędzie pracy. W ciągu ostatnich 5 lat dwie piąte bezrobotnych rejestrowało się w urzędach pracy wielokrotnie (dwa razy - 21 proc., trzy razy - 13 proc., cztery i więcej razy - 7 proc.) - to są ci, którzy wielokrotnie znajdowali pracę i ją tracili. 48 proc. bezrobotnych zarejestrowało się w urzędzie pracy tylko raz; 11 proc. w ogóle się tam nie zgłosiło. Zasiłek pobiera obecnie ośmiu na stu bezrobotnych (8 proc.), w porównaniu z ubiegłym rokiem to ponad połowa osób mniej (w marcu 2004 r. pobierało go 17 proc.).
Z deklaracji bezrobotnych wynika, że większość z nich (68 proc.) pozostaje na utrzymaniu rodziny; 39 proc. żyje z pracy dorywczej, 7 proc. z drobnego handlu i 1 proc. z pracy stałej, ale "na czarno". 17 proc. bezrobotnych wskazuje, że korzysta z pomocy Kościoła lub innych instytucji charytatywnych, pomocy socjalnej. 13 proc. korzysta z oszczędności; 3 proc. przyznaje, że utrzymuje się z pieniędzy zdobytych nie całkiem uczciwie, 1 proc. - z wyprzedaży posiadanych rzeczy.
Ponad połowie rodzin respondentów bezrobotnych (53 proc.) nie wystarcza pieniędzy na zaspokojenie codziennych potrzeb, w 40 proc. - dochód nie przekracza 300 zł na osobę. 82 proc. bezrobotnych mówi, że doznaje wykluczenia społecznego z powodów finansowych i materialnego uzależnienia od innych (79 proc.).
Większość (63 proc.) narzeka na nadmiar czasu wolnego i konieczność proszenia o pomoc innych (60 proc.) oraz patrzenia na ubożenie swojej rodziny (59 proc.) Co drugi bezrobotny (49 proc.) odczuwa bezradność, a 36 proc. - pogorszenie stanu zdrowia. Bezrobociu towarzyszy czasem (w 31 proc.) narastanie rodzinnych konfliktów), a także poczucie, że się jest niepotrzebnym (26 proc.)
Zdecydowana większość bezrobotnych (78 proc.) wyraża gotowość do szybkiego podjęcia pracy, 77 proc. chce się przekwalifikować, 69 proc. wyraża gotowość na pracę poza swoim miejscem zamieszkania, a 62 proc. do podjęcia pracy nawet nisko płatnej czy nie w swoim zawodzie.
Spada odsetek osób, które poszukują pracy. W 2003 r. deklarowało to 82 proc. osób, w 2004 r. - 83, obecnie - 73 proc. Z poszukiwań pracy zrezygnowało 32 proc. bezrobotnych. Tłumaczą to m.in. sytuacją rodzinną (50 proc.) i zniechęceniem (25 proc.).
Na pytanie o swoje kwalifikacje, bezrobotni w 43 proc. wskazują, że potrafią obsługiwać komputer, 42 proc. mówią, że mają prawo jazdy; 12 proc. jest w trakcie przekwalifikowywania się lub dokształcania. Tyle samo twierdzi, że uczestniczy lub uczestniczyło w jakimś kursie lub szkoleniu, zorganizowanych specjalnie dla bezrobotnych. 21 proc. mówi, że umiałoby napisać podanie o pracę czy list motywacyjny w jakimś obcym języku.
Sondaż zrealizowano w dniach 4-7 marca na reprezentatywnej próbie losowej 1025 dorosłych mieszkańców Polski.