Nowe techniki genomiczne: Rada uzgadnia mandat negocjacyjny
Przedstawiciele państw członkowskich (Coreper) zatwierdzili dziś mandat negocjacyjny Rady w sprawie rozporządzenia o roślinach uzyskiwanych za pomocą nowych technik genomicznych (NGT) oraz o żywności i paszy dla tych roślin.
Wniosek ma na celu pobudzenie innowacji i zrównoważonego rozwoju w sektorze rolno-spożywczym, przy jednoczesnym przyczynieniu się do bezpieczeństwa żywnościowego i zmniejszeniu zależności zewnętrznych. Rozporządzenie zapewniłoby solidną ochronę zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska, gwarantując jednocześnie, że sektor hodowli roślin jest bezpieczny, przejrzysty i konkurencyjny.
Nowe przepisy mają na celu dostosowanie przepisów UE do zmian technologicznych ostatnich dziesięcioleci.
We wniosku przewidziano dwie odrębne ścieżki wprowadzania do obrotu instalacji NGT:
Ponadto wniosek wyklucza stosowanie NGT w produkcji ekologicznej.
Rada popiera powyższe główne elementy wniosku w sprawie NGT, który został opublikowany przez Komisję Europejską.
Rada proponuje jednak szereg zmian w swoim mandacie negocjacyjnym, biorąc pod uwagę cele środowiskowe i zdrowotne, a także obawy związane z patentowaniem. Należą do nich:
Zgodnie z mandatem Rady, składając wniosek o rejestrację rośliny lub produktu NGT kategorii 1, przedsiębiorstwa lub hodowcy muszą przedłożyć informacje na temat wszystkich istniejących lub oczekujących na rozpatrzenie patentów. Informacje patentowe muszą być zawarte w publicznie dostępnej bazie danych utworzonej przez Komisję, która zawiera wykaz wszystkich elektrowni NGT, które uzyskały status kategorii 1. Baza danych ma na celu zapewnienie przejrzystości w odniesieniu do zakładów NGT 1. W razie potrzeby informacje o patentach zawarte w tej bazie danych muszą być aktualizowane.
Ponadto, na zasadzie dobrowolności, firmy lub hodowcy mogą również informować o zamiarze posiadacza patentu udzielenia licencji na korzystanie z opatentowanej rośliny lub produktu NGT 1 na sprawiedliwych warunkach.
Mandat Rady przewiduje utworzenie grupy ekspertów ds. wpływu patentów na elektrownie NGT, w skład której wejdą eksperci ze wszystkich państw członkowskich i Europejskiego Urzędu Patentowego.
Zgodnie z mandatem Rady rok po wejściu w życie rozporządzenia Komisja będzie zobowiązana do opublikowania badania na temat wpływu patentowania na innowacje, dostępność nasion dla rolników oraz konkurencyjność unijnego sektora hodowli roślin. Badanie skupi się również w szczególności na tym, w jaki sposób hodowcy mogą mieć dostęp do opatentowanych roślin NGT.
W celu przeprowadzenia badania Komisja weźmie pod uwagę ustalenia grupy ekspertów ds. patentów oraz informacje przekazane przez sektor hodowli roślin.
W stosownych przypadkach Komisja wskaże, jakie środki następcze są potrzebne, lub opublikuje wniosek ustawodawczy w celu rozwiązania wszelkich problemów stwierdzonych w badaniu.
Jeżeli w pierwszym badaniu nie przewiduje się żadnych działań następczych ani nowego wniosku ustawodawczego, Komisja będzie zobowiązana do przeprowadzenia drugiego badania od czterech do sześciu lat po opublikowaniu pierwszego.
Elektrownie NGT kategorii 2 muszą być opatrzone etykietą wskazującą je jako takie, zgodnie z wnioskiem Komisji.
Rada proponuje, aby w przypadku gdy na etykiecie pojawia się informacja o zmodyfikowanych cechach, obejmowała ona wszystkie istotne cechy (np. jeżeli roślina jest zarówno bezglutenowa, jak i odporna na suszę ze względu na zmiany genomowe, na etykiecie należy wymieniać obie te cechy lub żadną z nich).
Rada proponuje to, by zapewnić konsumentom dostęp do dokładnych i wyczerpujących informacji.
W mandacie negocjacyjnym Rady stwierdza się, że tolerancja na herbicydy nie może być jedną z cech roślin NGT kategorii 1.
Rada proponuje tę zmianę, by zagwarantować, że takie zakłady nadal będą podlegać wymogom w zakresie udzielania zezwoleń, identyfikowalności i monitorowania w odniesieniu do zakładów NGT kategorii 2.
Porozumienie w sprawie mandatu negocjacyjnego Rady pozwala jej prezydencji rozpocząć negocjacje z Parlamentem Europejskim w sprawie ostatecznego tekstu rozporządzenia. Ostateczny wynik będzie musiał zostać formalnie przyjęty przez Radę i Parlament, zanim rozporządzenie będzie mogło wejść w życie.
NGT to innowacyjne narzędzia, które mogą przyczynić się do zrównoważoności i odporności naszych systemów żywnościowych.
Termin NGT obejmuje różne techniki, które dostosowują nasiona w sposób, który może również występować w naturze lub za pomocą konwencjonalnych technik hodowlanych.
Dzięki zastosowaniu tych technik można szybciej opracowywać ulepszone odmiany roślin o określonych cechach, które mogą stanowić odpowiedź na wyzwania, przed którymi stoi sektor rolno-spożywczy. Na przykład te nowe odmiany mogą być bardziej odporne na skutki zmiany klimatu i wymagać mniej nawozów i pestycydów.
W ciągu ostatniej dekady w oparciu o postępy w biotechnologii opracowano różne NGT. Te nowe technologie nie istniały w 2001 r., kiedy przyjęto prawodawstwo UE dotyczące GMO. Dlatego rośliny uzyskane za pomocą NGT podlegają obecnie tym samym zasadom, co GMO.
Nowe przepisy zapewnią, że rośliny NGT dostępne na rynku UE będą tak samo bezpieczne jak odmiany hodowane konwencjonalnie. Wniosek obejmuje rośliny, które zawierają niewielkie modyfikacje materiału genetycznego (mutageneza ukierunkowana) lub inserje materiału genetycznego z tej samej rośliny lub z roślin krzyżujących się (cisgeneza, w tym intrageneza).
Organizmy zmodyfikowane genetycznie (GMO) są nadal regulowane przez prawodawstwo UE dotyczące GMO, które pozostaje niezmienione.
5 lipca 2023 r. Komisja przyjęła wniosek w sprawie uregulowania nowych technik genomicznych. Prace techniczne w Radzie rozpoczęły się w lipcu 2023 r. Parlament Europejski wypracował stanowisko w sprawie wniosku w kwietniu 2024 r.
oprac, e-mk, ppr.pl na podst źródło: consilium.europa.eu